Zabudowa drewniana wsi Klon: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 3: | Linia 3: | ||
|nazwa = Budownictwo ludowe | |nazwa = Budownictwo ludowe | ||
|typ obiektu = chata <!-- Parametr obowiązkowy --> | |typ obiektu = chata <!-- Parametr obowiązkowy --> | ||
| − | + | |datacja = od k. XIX w. | |
| − | |datacja = | + | |powiat = szczycieński |
| − | |powiat = | + | |gmina = Rozogi |
| − | |gmina = | + | |miejscowość = Klon |
| − | |miejscowość = | + | }} <br/> |
| − | }} <br /> | + | ''' Zabudowa drewniana wsi Klon''' |
| − | ''' | + | <br/> |
| − | == | + | == Położenie == |
| − | ... | + | [[Plik:klo1.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]] |
| + | [[Plik:klo2.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| + | [[Plik:klo3.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| + | Klon – wieś w położona w powiecie szczycieńskim, w gminie Rozogi. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Opis == | == Opis == | ||
| − | ... | + | Wieś Klon położona na pograniczu mazursko-kurpiowskim ma układ ulicówki, której zabudowa ustawiona była wzdłuż jednej ulicy. W Klonie domy ustawione są szczytem do drogi. Takie ustawienie kiedyś dominowało na Mazurach, a obecnie jest rzadko spotykane. Klon jest obecnie największym i najcenniejszym na Mazurach oraz w skali kraju zespołem tradycyjnej zwartej drewnianej zabudowy z końca XIX wieku. W latach 70. XX wieku został wpisany do rejestru zabytków ówczesnego województwa olsztyńskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | .. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Wieś | + | Wieś szkatułowa, lokowana 1645 roku na ówczesnych 56 włókach gruntu (około 1000 ha). Jedna z niewielu wsi na Mazurach o przewadze katolików. W 1893 roku wieś zniszczył pożar. Zarówno I i II wojnę światową wieś przetrwała bez większych strat w zabudowie. Po drugiej wojnie rozpoczęły się jednak procesy dewastacji zabudowy wsi, które trwają nadal. Do dziś zachowało się około 40 drewnianych chałup różnych typów i w różnym wieku oraz skromnych zabudowań gospodarczych stodół i obór. To stanowi zaledwie połowę tego, co było tuż po wojnie. Jest tu jedna z ostatnich na Mazurach zachowana in situ chałupa z podcieniem szczytowym. Istnieją archaiczne domy, które pod wspólnym dachem kryją pomieszczenia inwentarskie i pomieszczenia mieszkalne. Jest także przykład domu w postaci chałupy z dachem półszczytowym, charakterystycznym dla Podhala. Katolicyzm mieszkańców wsi przejawiał się tym, że niemal wszystkie domy są przyozdobione drewnianymi krzyżami. <br/> |
| + | ==Ciekawostki== | ||
| + | Wieś wyróżnia się także tym że posiada dwie świątynie. W środku wsi znajduje się murowany z granitu polnego i cegły kościół katolicki z 1866 roku. W pewnym oddaleniu od niego znajduje się murowany, z drewnianą wieżą zbór protestancki z okresu międzywojennego. Obecnie jest nieczynny i zniszczony, wewnątrz zachowały się niektóre elementy wyposażenia. | ||
| − | + | Przed budynkiem dawnej szkoły stoi pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli w czasie I wojny światowej. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
We wsi dwie kapliczki. Jedna o charakterze przydrożnym na początku wsi od strony wjazdu z Rozog, a druga, o cechach stylowych neogotyckich, wzniesiona w sąsiedztwie kościoła. | We wsi dwie kapliczki. Jedna o charakterze przydrożnym na początku wsi od strony wjazdu z Rozog, a druga, o cechach stylowych neogotyckich, wzniesiona w sąsiedztwie kościoła. | ||
| − | + | <br/> | |
| + | == Bibliografia == | ||
Max Toeppen "Historia Mazur", Wspólnota Kulturowa "Borussia", Olsztyn 1995 | Max Toeppen "Historia Mazur", Wspólnota Kulturowa "Borussia", Olsztyn 1995 | ||
| + | <br/> | ||
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]] | [[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]] | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 22:35, 21 sty 2014
| Budownictwo ludowe | |
| | |
| typ obiektu: | chata |
| datacja: | od k. XIX w. |
| powiat: | szczycieński |
| gmina: | Rozogi |
| miejscowość: | Klon |
Zabudowa drewniana wsi Klon
Spis treści
Położenie
Klon – wieś w położona w powiecie szczycieńskim, w gminie Rozogi.
Opis
Wieś Klon położona na pograniczu mazursko-kurpiowskim ma układ ulicówki, której zabudowa ustawiona była wzdłuż jednej ulicy. W Klonie domy ustawione są szczytem do drogi. Takie ustawienie kiedyś dominowało na Mazurach, a obecnie jest rzadko spotykane. Klon jest obecnie największym i najcenniejszym na Mazurach oraz w skali kraju zespołem tradycyjnej zwartej drewnianej zabudowy z końca XIX wieku. W latach 70. XX wieku został wpisany do rejestru zabytków ówczesnego województwa olsztyńskiego.
Wieś szkatułowa, lokowana 1645 roku na ówczesnych 56 włókach gruntu (około 1000 ha). Jedna z niewielu wsi na Mazurach o przewadze katolików. W 1893 roku wieś zniszczył pożar. Zarówno I i II wojnę światową wieś przetrwała bez większych strat w zabudowie. Po drugiej wojnie rozpoczęły się jednak procesy dewastacji zabudowy wsi, które trwają nadal. Do dziś zachowało się około 40 drewnianych chałup różnych typów i w różnym wieku oraz skromnych zabudowań gospodarczych stodół i obór. To stanowi zaledwie połowę tego, co było tuż po wojnie. Jest tu jedna z ostatnich na Mazurach zachowana in situ chałupa z podcieniem szczytowym. Istnieją archaiczne domy, które pod wspólnym dachem kryją pomieszczenia inwentarskie i pomieszczenia mieszkalne. Jest także przykład domu w postaci chałupy z dachem półszczytowym, charakterystycznym dla Podhala. Katolicyzm mieszkańców wsi przejawiał się tym, że niemal wszystkie domy są przyozdobione drewnianymi krzyżami.
Ciekawostki
Wieś wyróżnia się także tym że posiada dwie świątynie. W środku wsi znajduje się murowany z granitu polnego i cegły kościół katolicki z 1866 roku. W pewnym oddaleniu od niego znajduje się murowany, z drewnianą wieżą zbór protestancki z okresu międzywojennego. Obecnie jest nieczynny i zniszczony, wewnątrz zachowały się niektóre elementy wyposażenia.
Przed budynkiem dawnej szkoły stoi pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli w czasie I wojny światowej.
We wsi dwie kapliczki. Jedna o charakterze przydrożnym na początku wsi od strony wjazdu z Rozog, a druga, o cechach stylowych neogotyckich, wzniesiona w sąsiedztwie kościoła.
Bibliografia
Max Toeppen "Historia Mazur", Wspólnota Kulturowa "Borussia", Olsztyn 1995
