Zbór pomennonicki w Rozgarcie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk")
 
(Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Mała architektura2 sakralna infobox
 
{{Mała architektura2 sakralna infobox
 
<!-- w trakcie opracowania -->
 
<!-- w trakcie opracowania -->
  |nazwa        = Wielka architektura sakralna
+
  |nazwa        = Zbór pomennonicki w Rozgarcie
 
  |typ obiektu  = kościół <!-- Parametr obowiązkowy  -->
 
  |typ obiektu  = kościół <!-- Parametr obowiązkowy  -->
  |datacja      = 1763
+
  |datacja      = 1890
  |powiat      = nowo miejski
+
  |powiat      = elbląski
  |gmina        = Lubawa
+
  |gmina        = Gronowo Elbląskie
  |miejscowość  = Rożental
+
  |miejscowość  = Rozgart
|parafia      = rzymsko-katolicka
+
}}<br/>
}} <br/>
+
''' Zbór pomennonicki w Rozgarcie ''' - położony w [[Rozgart|Rozgarcie]] wsi na [[Żuławy Elbląskie|Żuławach Elbląskich]], w [[Gronowo Elbląskie (gmina wiejska)|gminie Gronowo Elbląskie]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]].
''' Kościół '''  
+
<br/><br/>
<br/>
 
== Położenie ==
 
  
<br/>
 
 
== Opis ==
 
== Opis ==
 +
Wieś założona w 1355 roku przez komtura dzierzgońskiego [[Konrad Braunschweig|Konrada Braunschweiga]], który uposażył także kościół pw. św. Katarzyny. Średniowieczna budowla z XIV wieku rozebrana została w latach 1655-1660. W 2. połowie XVI wieku nastąpiło osadnictwo holenderskie. W 1789 roku mieszkało tu 126 mennonitów, a w 1820 roku na 221 mieszkańców 83 było mennonitami. Wobec zniszczenia przez powódź zboru w [[Markusy|Markusach]] w 1890 roku przystąpiono do budowy ich kościoła w centrum Rozgartu. Nowopowstały zbór, znajdujący się po południowej stronie przecinającej wieś drogi, był filialnym w stosunku do [[Zbór mennonicki w Jeziorze|zboru mennonickiego w Jeziorze]]. Budowla ceglana, na planie prostokąta, z niewielkim, prostokątnym prezbiterium; wnętrze salowe, przekryte łamanym, „angielskim” stropem z drewnianą emporą w północnej części. Elewacje ceglane, opięte lizenami, z oknami zamkniętymi łukiem ostrym. W elewacji zachodniej pośrodku uskokowy portal z ostrołukowym wejściem. W elewacji północnej wejście główne w analogicznie opracowanym portalu,. W szczycie sterczyna z pseudosygnaturką zwieńczoną wysokim, namiotowym daszkiem. W północno zachodnim narożniku parceli współczesna z kościołem, neogotycka ceglana dzwonnica, będąca ewenementem w budownictwie mennonickim. Po zakończeniu II wojny światowej, aż do 1957 roku służył jako magazyn. Obecnie kościół filialny, [[Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Rozgarcie|katolicki pw. św. Apostołów Piotra i Pawła]].
  
 
<br/>
 
<br/>
 
== Ciekawostki ==
 
== Ciekawostki ==
 +
*Dawny zbór mennonicki w Rozgarcie służy dalej nie tylko potrzebom kultowym katolików, ale także przyjeżdżającym cyklicznie do wsi mennonitów. Ostatnia ich wizyta odbyła się w 5 lipca 2013 roku. W kościele odbyło się wówczas nabożeństwo ekumeniczne.
 +
*Obok kościoła znajduje się [[Cmentarz mennonicki w Rozgarcie |dawny cmentarz mennonicki]].
 +
<br/>
 +
 +
==Galeria zdjęć==
 +
<gallery mode=packed widths=350px heights=350px class="left">
 +
Plik:roz5.jpg|<center>Zbór pomennonicki w Rozgarcie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
Plik:roz3.jpg|<center>Wnętrze zboru pomennonickiego w Rozgarcie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
Plik:roz2.jpg|<center>Zbór pomennonicki w Rozgarcie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
</gallery>
  
<br/>
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
+
Kizik Edmund, ''Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej'', Gdańsk 1994.
<br/>
 
[[Kategoria: Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: cmentarze]][[Kategotia: zabytki techniki]]
 
 
<br/>
 
<br/>
  
Wieś założona w 1355 roku przez komtura dzierzgońskiego Konrada Braunschweiga, który uposażył także kościół p.w. św. Katarzyny. Średniowieczna budowla z XIV wieku rozebrana została w latach 1655-1660. W 2. połowie XVI wieku nastąpiło osadnictwo holenderskie. W 1789 roku mieszkało tu 126 mennonitów, a w 1820 roku na 221 mieszkańców 83 było mennonitami. Wobec zniszczenia przez powódź zboru w Markusach w 1890 roku przystąpiono do budowy ich kościoła w centrum Rozgartu. Nowo powstały zbór, znajdujący się po południowej stronie przecinającej wieś drogi, był filialnym w stosunku do kościoła mennonickiego w Jeziorze. Budowla ceglana, na planie prostokąta, z niewielkim, prostokątnym prezbiterium; wnętrze salowe, przekryte łamanym, „angielskim” stropem z drewnianą emporą w północnej części. Elewacje ceglane, opięte lizenami, z oknami zamkniętymi łukiem ostrym. W elewacji zachodniej pośrodku uskokowy portal z ostrołukowym wejściem. W elewacji północnej wejście główne w analogicznie opracowanym portalu,. W szczycie sterczyna z pseudosygnaturką zwieńczoną wysokim, namiotowym daszkiem. W północno zachodnim narożniku parceli współczesna z kościołem, neogotycka ceglana dzwonnica, będąca ewenementem w budownictwie mennonickim. Po zakończeniu II wojny światowej, aż do 1957 roku służył jako magazyn. Obecnie kościół filialny, katolicki p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła.
+
[[Kategoria: Powiat elbląski]]  
 
+
[[Kategoria: Gronowo Elbląskie (gmina wiejska)]]
[[Plik:roz2.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
+
[[Kategoria: Kościoły i kaplice]]
[[Plik:roz3.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
+
[[Kategoria: 1801-1918]]
[[Plik:roz5.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
 
 
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]]
 
<br/>
 

Aktualna wersja na dzień 07:57, 25 mar 2015

Zbór pomennonicki w Rozgarcie

typ obiektu: kościół
datacja: 1890
powiat: elbląski
gmina: Gronowo Elbląskie
miejscowość: Rozgart

Zbór pomennonicki w Rozgarcie - położony w Rozgarcie wsi na Żuławach Elbląskich, w gminie Gronowo Elbląskie, w powiecie elbląskim.

Opis

Wieś założona w 1355 roku przez komtura dzierzgońskiego Konrada Braunschweiga, który uposażył także kościół pw. św. Katarzyny. Średniowieczna budowla z XIV wieku rozebrana została w latach 1655-1660. W 2. połowie XVI wieku nastąpiło osadnictwo holenderskie. W 1789 roku mieszkało tu 126 mennonitów, a w 1820 roku na 221 mieszkańców 83 było mennonitami. Wobec zniszczenia przez powódź zboru w Markusach w 1890 roku przystąpiono do budowy ich kościoła w centrum Rozgartu. Nowopowstały zbór, znajdujący się po południowej stronie przecinającej wieś drogi, był filialnym w stosunku do zboru mennonickiego w Jeziorze. Budowla ceglana, na planie prostokąta, z niewielkim, prostokątnym prezbiterium; wnętrze salowe, przekryte łamanym, „angielskim” stropem z drewnianą emporą w północnej części. Elewacje ceglane, opięte lizenami, z oknami zamkniętymi łukiem ostrym. W elewacji zachodniej pośrodku uskokowy portal z ostrołukowym wejściem. W elewacji północnej wejście główne w analogicznie opracowanym portalu,. W szczycie sterczyna z pseudosygnaturką zwieńczoną wysokim, namiotowym daszkiem. W północno zachodnim narożniku parceli współczesna z kościołem, neogotycka ceglana dzwonnica, będąca ewenementem w budownictwie mennonickim. Po zakończeniu II wojny światowej, aż do 1957 roku służył jako magazyn. Obecnie kościół filialny, katolicki pw. św. Apostołów Piotra i Pawła.


Ciekawostki

  • Dawny zbór mennonicki w Rozgarcie służy dalej nie tylko potrzebom kultowym katolików, ale także przyjeżdżającym cyklicznie do wsi mennonitów. Ostatnia ich wizyta odbyła się w 5 lipca 2013 roku. W kościele odbyło się wówczas nabożeństwo ekumeniczne.
  • Obok kościoła znajduje się dawny cmentarz mennonicki.


Galeria zdjęć

Bibliografia

Kizik Edmund, Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej, Gdańsk 1994.