Zbór pomennonicki w Rozgarcie

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Wielka architektura sakralna

typ obiektu: kościół
datacja: 1890
powiat: elbląski
gmina: Gronowo Elbląskie
miejscowość: Rozgart
parafia: rzymsko-katolicka

Zbór pomennonicki w Rozgarcie

Położenie

Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk
Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk

Wieś położona na Żuławach Elbląskich, w gminie Gronowo Elbląskie, w powiecie elbląskim.

Opis

Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk
Wieś założona w 1355 roku przez komtura dzierzgońskiego Konrada Braunschweiga, który uposażył także kościół p.w. św. Katarzyny. Średniowieczna budowla z XIV wieku rozebrana została w latach 1655-1660. W 2. połowie XVI wieku nastąpiło osadnictwo holenderskie. W 1789 roku mieszkało tu 126 mennonitów, a w 1820 roku na 221 mieszkańców 83 było mennonitami. Wobec zniszczenia przez powódź zboru w Markusach w 1890 roku przystąpiono do budowy ich kościoła w centrum Rozgartu. Nowo powstały zbór, znajdujący się po południowej stronie przecinającej wieś drogi, był filialnym w stosunku do kościoła mennonickiego w Jeziorze. Budowla ceglana, na planie prostokąta, z niewielkim, prostokątnym prezbiterium; wnętrze salowe, przekryte łamanym, „angielskim” stropem z drewnianą emporą w północnej części. Elewacje ceglane, opięte lizenami, z oknami zamkniętymi łukiem ostrym. W elewacji zachodniej pośrodku uskokowy portal z ostrołukowym wejściem. W elewacji północnej wejście główne w analogicznie opracowanym portalu,. W szczycie sterczyna z pseudosygnaturką zwieńczoną wysokim, namiotowym daszkiem. W północno zachodnim narożniku parceli współczesna z kościołem, neogotycka ceglana dzwonnica, będąca ewenementem w budownictwie mennonickim. Po zakończeniu II wojny światowej, aż do 1957 roku służył jako magazyn. Obecnie kościół filialny, katolicki p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła.


Ciekawostki

Spośród niegdyś istniejacych zborów mennonickich zachował sie tylko kościół w Rozgarcie. Służy on dalej nie tylko potrzebom kultowym katolików, ale także przyjeżdżajacym do wsi mennonitów. Ostania ich wizyta odbyła się w 5 lipca 2013 roku. W kościele odbyło się wówczas nabożeństwo ekumeniczne.

Bibliografia