Zgon: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Zgon   
 
  |nazwa                = Zgon   
Linia 8: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        = Zgonu   
 
  |dopełniacz wsi        = Zgonu   
 
  |zdjęcie              = Zgon1.jpg   
 
  |zdjęcie              = Zgon1.jpg   
  |opis zdjęcia          = Wieś Zgon, źródło: http://www.wikipedia.pl, 12.09.2013.      
+
  |opis zdjęcia          = Wieś Zgon [http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [12.09.2013]      
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              = Zgon
 
  |sołectwo              = Zgon
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 147
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Zgon'''</big> (niem. Sgonn) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[Piecki (gmina wiejska)| gminie Piecki]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]].
+
'''Zgon''' (niem. ''Sgonn'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski |powiecie mrągowskim]], w [[Piecki (gmina wiejska)| gminie Piecki]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. W 2010 r. liczyła 147 mieszkańców. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Andrzej Polita]]<ref>[http://mragowo24.info/news/2360-miejscowosci-ziemi-mragowskiej-od-z-do-a-zgon/ Portal Mrągowo. 24] [12.07.2014]</ref>
 
+
<br/><br/>
<br/>
 
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
==Położenie==
W pobliżu wsi znajduje się rezerwat przyrody [[Rezerwat Czaplisko Ławny Lasek|"Czaplisko Ławny Lasek"]]. Wieś znajduje się na południowym brzegu [[Jezioro Mokre |Jeziora Mokre]]. W Zgonie występują następujące pomniki przyrody: [[Pomnik przyrody "Zakochana Para" w Zgonie|"Zakochana Para]] przy żółtym szlaku nieopodal miejscowości [[Krutyń]] oraz [[Pomnik przyrody "Królewska Sosna" w Zgonie |"Królewska Sosna"]] i [[Pomnik przyrody "Dąb nad Mukrem im. Karola Małłka"|"Dąb nad Mukrem"]] w rezerwacie [[Rezerwat Królewska Sosna |"Królewska Sosna"]]. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo (gmina Mikołajki)|Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Miejscowość położona jest na terenie [[Piecki (gmina wiejska)| gminy Piecki]], której obszar leży w zasięgu prekambryjskiej platformy wschodnioeuropejskiej na [[wyniesienie mazursko-suwalskie |wyniesieniu mazursko–suwalskim]]. W podłożu ukształtowały się skały osadowe w dwóch erach geologicznych: mezozoicznej i kenozoicznej.
+
W pobliżu wsi znajduje się rezerwat przyrody [[Rezerwat Czaplisko Ławny Lasek|"Czaplisko Ławny Lasek"]]. Wieś znajduje się na południowym brzegu [[Jezioro Mokre |Jeziora Mokrego]].
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
==Dzieje miejscowości ==
Wieś lokowano w 1708 r., jako tzw. [[wieś szkatułowa|wieś szkatułową]]. Jej nazwa pochodzi od zgonu bydła do wodopoju nad [[Jezioro Mokre |Jeziorem Mokrym]]. Początkowo mieszkańcy wsi trudnili się rybactwem. Władza niemiecka w 1938 r., w wyniku [[Akcja germanizacyjna w Prusach |akcji germanizacyjnej w Prusach]], nadała wsi nową nazwę Hirschen. W 1945 r. wieś została włączona do Polski. Obecnie to miejscowość letniskowa na szlaku [[Rzeka Krutynia |rzeki Krutyni]].  
+
Wieś lokowano w 1708 r., jako tzw. [[Wieś szkatułowa|wieś szkatułową]]. Jej nazwa pochodzi od zgonu bydła do wodopoju nad Jeziorem Mokrym. Początkowo mieszkańcy wsi trudnili się rybactwem. Władza niemiecka w 1938 r., w wyniku akcji germanizacyjnej w Prusach, nadała wsi nową nazwę'' Hirschen''. W 1945 r. wieś została włączona do Polski. Obecnie to miejscowość letniskowa na szlaku rzeki [[Rzeka Krutynia |Krutyni]].  
 
<br/>
 
<br/>
  
===Gospodarka===
+
==Gospodarka==
We wsi działa stanica wodna PTTK oraz gospodarstwa agroturystyczne.
+
We wsi działa stanica wodna PTTK oraz gospodarstwa [[Agroturystyka| agroturystyczne]].
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
===Kultura===
+
==Kultura==
We wsi mieści się znana w całej Polsce autorska galeria rzeźb [http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php/Adam_Szubski Adama Szubskiego].
+
We wsi mieści się znana w całej Polsce autorska galeria rzeźb [lkwim:Adam Szubski| Adama Szubskiego]. Znajdują się w niej przede wszystkim rzeźby ludzkie. Adam Szubski rzeźbi i odlewa twarze interesujących go osób. Rzeźby znajdują się wokół obejścia domostwa i utrzymane się w klimacie koszmaru i maligny.
 
<br/>
 
<br/>
  
===Turystyka===
+
==Turystyka==
*[[Szlak im. Melchiora Wańkowicza: Sorkwity - Rezerwat Sosna Królewska |Szlak im. Melchiora Wańkowicza]] – przebieg trasy: [[Sorkwity]] – [[Jezioro Lampackie]] – [[Maradki]] – [[Jezioro Piłakno]] – [[Jezioro Borówko]] – [[Bieńki]] – [[Gant]] – [[Krawno]] – [[Babięta]] – [[Jezioro Zyzdrój]] – [[Spychowo]] – [[Jezioro Kierwik]] – [[Jezioro Uplik]] – Zgon – [[Rezerwat Sosna Królewska]].
+
*[[Szlak im. Melchiora Wańkowicza: Sorkwity - Rezerwat Sosna Królewska |Szlak im. Melchiora Wańkowicza]] – przebieg trasy: [[Sorkwity]] – [[Jezioro Lampackie]] – [[Maradki]] – [[Jezioro Piłakno|Piłakno]] – [[Jezioro Borówko|Borówko]] – [[Bieńki]] – [[Gant]] – [[Krawno]] – [[Babięta]] – [[Jezioro Zyzdrój|Zyzdrój]] – [[Spychowo]] – [[Jezioro Kierwik|Kierwik]] – [[Jezioro Uplik|Uplik]] – Zgon – [[Rezerwat Sosna Królewska]]
<br/>
 
  
=== Ludzie związani z miejscowością===
+
== Ludzie związani z miejscowością==
Przez wiele lat mieszkał tu i pracował pisarz [[Igor Newerly]]. W Zgonie napisał "Wzgórze Błękitnego Snu" i "Zostało z uczty bogów". W Zgonie urodził się 13 września 1891 r. kapitan LZ 129 Hindenburg - [[Max Pruss]], członek NSDAP, który przeżył katastrofę sterowca w Lakehurst w USA 6 maja 1937 r. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Andrzej Polita]].
+
Przez wiele lat mieszkał tu i pracował pisarz [[Igor Newerly]]. W Zgonie napisał "Wzgórze Błękitnego Snu" i "Zostało z uczty bogów". W Zgonie urodził się 13 września 1891 r. kapitan LZ 129 Hindenburg - [[Max Pruss]], członek NSDAP, który przeżył katastrofę sterowca w Lakehurst w USA 6 maja 1937 r.  
[[File:Zgon.jpg|300 px| thumb|Zabytkowa chata, źródło: http://www.mojemazury.pl, 12.09.2013.]]
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki===
+
== Zabytki==
We wsi znajduje się dom Zofii Łapickiej i Igora Newerlego. Wieś nazywana jest drewnianą - ze względu na dużą ilość drewnianych budynków mieszkalnych i gospodarczych z XIX w. i XX w. We wsi założono również galerię w domu [[lkwim: Adam Szubski| Adama Szubskiego]]. Znajdują się w niej przede wszystkim rzeźby ludzkie. [[lkwim: Adam Szubski| Adam Szubski]] rzeźbi i odlewa twarze interesujących go osób. Rzeźby znajdują się wokół obejścia domostwa i utrzymane się w klimacie koszmaru i maligny.
+
We wsi znajduje się dom Zofii Łapickiej i Igora Newerlego. Wieś nazywana jest drewnianą ze względu na dużą ilość drewnianych budynków mieszkalnych i gospodarczych z XIX w. i XX w.  
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia===
+
==Przyroda==
''Mazury - słownik stronniczy, ilustrowany'', pod red. Waldemara Mierzwy, Dąbrówno 2008, 245 ss.
+
*pomnik przyrody [[Pomnik przyrody "Zakochana Para" w Zgonie|"Zakochana Para]] przy żółtym szlaku nieopodal miejscowości [[Krutyń]] 
 
+
*pomnik przyrody [[Pomnik przyrody "Królewska Sosna" w Zgonie |"Królewska Sosna"]]
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
+
*pomnik przyrody [[Pomnik przyrody "Dąb nad Mukrem im. Karola Małłka"|"Dąb nad Mukrem"]] w rezerwacie Królewska Sosna  
 
 
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIV, Warszawa 1895, 340 ss.   
 
 
 
<br/>
 
  
== Zobacz też ==
+
== Bibliografia==
http://www.piecki.wm.pl
+
#''Mazury - słownik stronniczy, ilustrowany'', pod red. Waldemara Mierzwy, Dąbrówno 2008.
 +
#''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
 +
#''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIV, Warszawa 1895. 
 +
#[http://stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]
  
<br/>
+
{{Przypisy}}
 +
<references/>
  
 
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
 
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]

Wersja z 10:31, 30 lis 2014

Zgon

Wieś Zgon Wikipedia [12.09.2013]
Wieś Zgon Wikipedia [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Piecki
Sołectwo Zgon
Liczba ludności (2010) 147
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Zgon
Zgon
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Zgon
Zgon
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Zgon (niem. Sgonn) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Piecki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 147 mieszkańców. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Andrzej Polita[1]

Położenie

W pobliżu wsi znajduje się rezerwat przyrody "Czaplisko Ławny Lasek". Wieś znajduje się na południowym brzegu Jeziora Mokrego.

Dzieje miejscowości

Wieś lokowano w 1708 r., jako tzw. wieś szkatułową. Jej nazwa pochodzi od zgonu bydła do wodopoju nad Jeziorem Mokrym. Początkowo mieszkańcy wsi trudnili się rybactwem. Władza niemiecka w 1938 r., w wyniku akcji germanizacyjnej w Prusach, nadała wsi nową nazwę Hirschen. W 1945 r. wieś została włączona do Polski. Obecnie to miejscowość letniskowa na szlaku rzeki Krutyni.

Gospodarka

We wsi działa stanica wodna PTTK oraz gospodarstwa agroturystyczne.

Kultura

We wsi mieści się znana w całej Polsce autorska galeria rzeźb [lkwim:Adam Szubski| Adama Szubskiego]. Znajdują się w niej przede wszystkim rzeźby ludzkie. Adam Szubski rzeźbi i odlewa twarze interesujących go osób. Rzeźby znajdują się wokół obejścia domostwa i utrzymane się w klimacie koszmaru i maligny.

Turystyka

Ludzie związani z miejscowością

Przez wiele lat mieszkał tu i pracował pisarz Igor Newerly. W Zgonie napisał "Wzgórze Błękitnego Snu" i "Zostało z uczty bogów". W Zgonie urodził się 13 września 1891 r. kapitan LZ 129 Hindenburg - Max Pruss, członek NSDAP, który przeżył katastrofę sterowca w Lakehurst w USA 6 maja 1937 r.

Zabytki

We wsi znajduje się dom Zofii Łapickiej i Igora Newerlego. Wieś nazywana jest drewnianą ze względu na dużą ilość drewnianych budynków mieszkalnych i gospodarczych z XIX w. i XX w.

Przyroda

Bibliografia

  1. Mazury - słownik stronniczy, ilustrowany, pod red. Waldemara Mierzwy, Dąbrówno 2008.
  2. Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
  3. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIV, Warszawa 1895.
  4. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]

Przypisy

  1. Portal Mrągowo. 24 [12.07.2014]