Zielonka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Zielonka   
 
  |nazwa                = Zielonka   
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Zielonki   
 
  |dopełniacz wsi        = Zielonki   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          =    
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 188 (łącznie Zielonka i Wałpusz)
+
  |liczba ludności      = 188  
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Zielonka''' (niem. ''Zielonken'', od 1912 r. ''Seelonken'', od 1938 r.''Ulrichsee'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], w [[Szczytno (gmina wiejska)|gminie Szczytno]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+
''' Zielonka''' (niem. ''Zielonken'', od 1912 r. ''Seelonken'', od 1938 r.''Ulrichsee'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], w [[Szczytno (gmina wiejska)|gminie Szczytno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 r. liczyła 188 mieszkańców<ref>łącznie Zielonka i [[Wałpusz]]</ref>. Funkcję sołtysa sprawuje [[Katarzyna Artych]]<ref> [http://www.e-bip.pl/4Dfile/jednostki_pomocnicze.html/%23%23611641696.0/ Strona Urzędu Gminy Szczytno] [10.09.2013]</ref>
 +
<br/><br/>
  
 +
==Położenie==
 +
Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]] na granicy [[Pojezierze Mrągowskie|Pojezierza Mrągowskiego]] i [[Równina Mazurska|Równiny Mazurskiej]]. Miejscowość leży między jeziorami [[Jezioro Lemany|Lemany]] i [[Jezioro Zielonka|Zielonka]], 4 km na północ od [[Szczytno|Szczytna]], w pobliżu drogi krajowej nr 58.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Wieś położona jest w makroregionie [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] na granicy dwóch mezoregionów: [[Pojezierze Mrągowskie|Pojezierza Mrągowskiego]] i [[Równina Mazurska|Równiny Mazurskiej]]. Miejscowość leży między jeziorami [[Jezioro Lemany|Lemany]] i [[Jezioro Zielonka|Zielonka]], 4 km na północ od [[Szczytno|Szczytna]], w pobliżu drogi krajowej nr 58.
+
Wieś została założona pod koniec XIV wieku (brak dokładnej daty), zaś na początku następnego stulecia niejaki Preywisz otrzymał tu 12 łanów na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], a po pewnym czasie kolejne 3 łany. Początkowo była to [[Wieś ziemiańska |wieś ziemiańska]], później występuje jako [[Wieś czynszowa| wieś czynszowa]]. W wyniku przeprowadzonych w 1830 roku separacji gruntów oraz parcelacji dwóch pobliskich folwarków na początku XX wieku powstało tu poza obrębem wsi sporo siedlisk, położonych między pagórkami i drzewami. Sama wieś zachowała natomiast dawny charakter ulicówki. Należała wówczas do [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Szczytnie|parafii ewangelickiej w Szczytnie]].  
  
<br/>
+
Wieś jest obecnie siedzibą sołectwa.
  
=== Dzieje miejscowości ===
 
Wieś została założona pod koniec XIV wieku (brak dokładnej daty), zaś na początku następnego stulecia niejaki Preywisz otrzymał tu 12 łanów na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], a po pewnym czasie kolejne 3 łany. Początkowo była to [[wieś ziemiańska]], później występuje jako [[wieś czynszowa]]. W wyniku przeprowadzonych w 1830 roku separacji gruntów oraz parcelacji dwóch pobliskich folwarków na początku XX wieku powstało tu poza obrębem wsi sporo siedlisk, położonych między pagórkami i drzewami. Sama wieś zachowała natomiast dawny charakter ulicówki. Należała wówczas do [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Szczytnie|parafii ewangelickiej w Szczytnie]]. Wieś jest obecnie siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Funkcję sołtysa sprawuje [[Katarzyna Artych]]<ref> http://www.e-bip.pl/4Dfile/jednostki_pomocnicze.html/%23%23611641696.0 [data dostępu: 10.09.2013]</ref>.
 
  
 
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:
 
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:
  
1782 – 19 gospodarstw
+
*1782 r. – 19 gospodarstw
  
1818 – 119 osób, 21 gospodarstw
+
*1818 r. – 119 osób, 21 gospodarstw
  
1939 – 247 osób
+
*1939 r. – 247 osób
  
<br/>
+
==Zabytki==
 +
*jedna drewniana chałupa chłopska (nr 24), a także dobrze zachowana zabudowa murowana z pierwszej ćwierci XX wieku
 +
*budynek szkoły z 1910–1911 roku, na skraju wsi, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach; obecnie własność prywatna
  
=== Zabytki: ===
+
==Bibliografia==
*Jedna drewniana chałupa chłopska (nr 24), a także dobrze zachowana zabudowa murowana z pierwszej ćwierci XX wieku.
 
*Budynek [[Szkoła w Zielonce|szkoły]] z 1910-1911 roku, na skraju wsi, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach; obecnie własność prywatna.
 
 
 
<br/>
 
 
 
=== Bibliografia: ===
 
 
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.  
 
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.  
#Letkiewicz Arkadiusz, ''Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski'', t. 10, 2006, s. 30-37.
+
#Letkiewicz Arkadiusz, ''Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski'', t. 10, 2006, ss. 30–37.
 
#Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.
 
#Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.
 
#''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
 
#''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 29.08.2013]
+
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [29.08.2013]
#Wojewódzka Ewidencja Zabytków:http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 29.08.2013]
+
#[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [29.08.2013]
 +
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
 
<references/>
 
<references/>
 
<br/>
 
<br/>

Wersja z 19:14, 30 lis 2014

Zielonka

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat szczycieński
Gmina Szczytno
Liczba ludności (2010) 188
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 12-100
Tablice rejestracyjne NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Zielonka
Zielonka
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Zielonka
Zielonka
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Zielonka (niem. Zielonken, od 1912 r. Seelonken, od 1938 r.Ulrichsee) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 188 mieszkańców[1]. Funkcję sołtysa sprawuje Katarzyna Artych[2]

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim na granicy Pojezierza Mrągowskiego i Równiny Mazurskiej. Miejscowość leży między jeziorami Lemany i Zielonka, 4 km na północ od Szczytna, w pobliżu drogi krajowej nr 58.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona pod koniec XIV wieku (brak dokładnej daty), zaś na początku następnego stulecia niejaki Preywisz otrzymał tu 12 łanów na prawie chełmińskim, a po pewnym czasie kolejne 3 łany. Początkowo była to wieś ziemiańska, później występuje jako wieś czynszowa. W wyniku przeprowadzonych w 1830 roku separacji gruntów oraz parcelacji dwóch pobliskich folwarków na początku XX wieku powstało tu poza obrębem wsi sporo siedlisk, położonych między pagórkami i drzewami. Sama wieś zachowała natomiast dawny charakter ulicówki. Należała wówczas do parafii ewangelickiej w Szczytnie.

Wieś jest obecnie siedzibą sołectwa.


Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:

  • 1782 r. – 19 gospodarstw
  • 1818 r. – 119 osób, 21 gospodarstw
  • 1939 r. – 247 osób

Zabytki

  • jedna drewniana chałupa chłopska (nr 24), a także dobrze zachowana zabudowa murowana z pierwszej ćwierci XX wieku
  • budynek szkoły z 1910–1911 roku, na skraju wsi, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach; obecnie własność prywatna

Bibliografia

  1. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
  2. Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 30–37.
  3. Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
  4. Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
  5. Bank Danych Lokalnych GUS [29.08.2013]
  6. Wojewódzka Ewidencja Zabytków [29.08.2013]

Przypisy

  1. łącznie Zielonka i Wałpusz
  2. Strona Urzędu Gminy Szczytno [10.09.2013]