Zwiniarz
| Zwiniarz | |
| | |
 Grodzisko w Zwiniarzu, źródło: www.grodzisko.blox.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Grodziczno |
| Sołectwo | Zwiniarz |
| Liczba ludności (2012, źródło: www.grodziczno.pl) | 281 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Zwiniarz | |
| Położenie na mapie Polski  Zwiniarz | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Zwiniarz (Swiner, Swyn, Schwenichen, Swiniarz, Świniarz, Swiniarz Major, niem. Schwenichen ) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Grodziczno. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa toruńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość znajduje się na terenie gminy Grodziczno w obszarze, której występuje tu wyjątkowo duże nagromadzenie polodowcowych form rzeźby terenu, takich jak m.in. moreny denne, pagórki i wzgórza morenowe, rynny subglacjalne, płaty sandru, wytopiskowe. Najniżej położonym obszarem jest dolina rzeki Wel - poniżej 100m n.p.m. W kierunku północno-wschodnim gminy (Garb Lubawski) teren wznosi się i w rejonie na wschód od m. Zwiniarz osiąga największą wysokość 200,8 m n.p.m. Powierzchnia gminy dzieli się na: wysoczyznę morenową, dolinę rzeki Weli rynnę Jeziora Kiełpińskiego, fragmentem sandru Skrwy. Ponadto odnajdziemy tutaj gleby brunatne właściwe i brunatne wyługowan, czarne ziemie, gleby organiczne – torfowe, murszasto-torfowe oraz mułowo-torfowe.
Dzieje miejscowości
Po raz pierwszy w przywilejach osada pojawia się w 1336 r. Nie znana jest dokładna data lokacji ani etymologia nazwy miejscowości. Wieś należała w pierwszych wiekach funkcjonowania do biskupów chełmińskich. Potwierdza to w 1472 r. przywilejem sołeckim biskup Wincenty Kiełbasa. W tym okresie wieś obejmowała 60 włók w tym 4 należące do proboszcza. Obok kościoła istniała już w XVII w. szkoła. Na początku XVIII w. wybudowano nowy kościół drewniany z szpitalem dla ubogich. W XIX w. rozpoczęło funkcjonowanie bractwo trzeźwości. W 1885 r. były tutaj 53 domy i 81 dymów. Zamieszkiwało wieś wówczas 437 osób w tym 25 ewangelików i 412 katolików. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wiejskiej.
Gospodarka
W Zwiniarzu znajduje się firma usługowa, sklep spożywczy oraz zakład kamieniarski.
Kultura
We wsi działa Szkoła Podstawowa.
Ludzie związani z miejscowościa:
W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest Jadwiga Weiner. We wsi urodził się Teofil Ruczyński - nauczyciel, poeta, dziennikarz, działacz regionalny.
Zabytki:
Na terenie miejscowości znajduje się zabytkowy Kościół pw. św. Mikołaja oraz zbiorowa mogiła wielu narodów z II wojny światowej.
Bibliografia:
Korecki Andrzej, Z dziejów gminy Grodziczno, Pelplin 2003, 354 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIV, Warszawa 1895, 930 ss.
