Adam Ludwik Czartoryski

Adam Ludwik Czartoryski
Adam Ludwik Czartoryski - zdjęcie wykonane ok. 1915 r. Źródło: Commons Wikimedia
Data i miejsce urodzenia	5 listopada 1872 r. Paryż
Data i miejsce śmierci	26 czerwca 1937 r. Warszawa

Adam Ludwik Czartoryski (ur. 5 listopada 1872 r. w Paryżu, zm. 26 czerwca 1937 r. w Warszawie) – książę, polski arystokrata, mecenas sztuki, I ordynat na Sieniawie, II ordynat na Gołuchowie.

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

Adam był starannie i wszechstronnie wychowany. Gimnazjum kończył w Kalksburgu. Następnie studiował w Krakowie i Fryburgu. Posiadał liczne zdolności i umiejętności. Był humanistą, znawcą i miłośnikiem sztuki, znał wiele języków. Był człowiekiem głęboko wierzącym i praktykującym. Upowszechniał zasady życia chrześcijańskiego w życiu osobistym, społecznym i emigracyjnym.

Praca

Przed I wojną światową pełnił funkcję prezesa Biblioteki Polskiej i Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu. W latach 1919-1920 był prezesem Komitetu Plebiscytowego na Warmii i Mazurach. Przez krótki czas pracował w konsulacie RP w Olsztynie oraz jako oficer łącznikowy przy Komisji Międzysojuszniczej, która miała na celu wyznaczanie granic Polski.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

Po śmierci ojca, w 1894 r., Adam Ludwik odziedziczył majątek i został głową rodu Czartoryskich. Po trzech latach objął w posiadanie ordynację sieniawską. Pięć lat później, razem z bratem Witoldem, odziedziczyli majątek w Gołuchowie po zmarłej ciotce. Izabelli Działyńskiej. W 1911 r. Adam Ludwik był już jedynym właścicielem Gołuchowa (w tym roku zmarł Witold).

W 1914 r. Czartoryski odbywał służbę wojskową w armii cesarskiej Austro-Węgier, a jego żona w tym czasie opiekowała się zbiorami Muzeum Czartoryskich w Krakowie. W czasie działań zbrojnych w Małopolsce, Maria Ludwika Krasińska wywiozła najcenniejsze zbiory do Drezna. Większość wywiezionych zbiorów powróciło do Polski dopiero po podpisaniu Traktatu Ryskiego w 1921 r.

Bibliografia

Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do 1945 roku, Warszawa 1963.
Kukiel Marian, Czartoryski Adam Ludwik, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 4, Kraków 1938.