Bałcyny

Bałcyny
Dwór w Bałcynach. Stan obecny. Fot. Napoleon. Źródło: www.polskiezabytki.pl [17.07.2014]
Rodzaj miejscowości	wieś niesołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Ostróda
Liczba ludności (2010)	308
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-100
Tablice rejestracyjne	NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Bałcyny
Położenie na mapie Polski Bałcyny
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Bałcyny (niem. Balzen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 308 mieszkańców. Funkcję sołtysa pełni Szymon Jabłoński.

Położenie

Miejscowość położona jest w odległości 15 km na południowy wschód od Ostródy.

Dzieje miejscowości

W 1340 roku wielki mistrz Fryderyk von Altenburg nadał niejakiemu Judocie dobra ziemskie w Bałcynach na prawie chełmińskim. W 1347 roku kolejne nadanie otrzymał Mikołaj z Reszek. Dobra w Bałcynach otrzymali również w 1367 roku niejacy Klaus i Kiersztan. W XVI wieku majątek należał do rodziny Kalksteinów, w kolejnym stuleciu stał się własnością Fincków. W 1730 roku został on wydzierżawiony przez wdowę Finck von Finckenstein polskiemu szlachcicowi Janowi Kierskiemu. W 1789 roku dobra znajdowały się w posiadaniu Zajączków, zaś w latach 20. XX wieku ich właścicielem był major Max Krammer. Obszar majątku obejmował wówczas 580 ha. W Bałcynach prowadzono hodowlę bydła i trzody. Do dzisiejszych czasów zachował się dwór z drugiej połowy XIX wieku. Po wojnie Bałcyny wchodziły w skład Zespołu Państwowych Gospodarstw Rolnych. Obecnie znajduje się tam Zakład Produkcji Doświadczalnej, będący jednostką badawczą Wydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa Uniwersytetu Warmińsko–Mazurskiego w Olsztynie.

Zabytki

• zespół dworsko–parkowy z drugiej połowy XIX wieku; dwór otoczony parkiem krajobrazowym ze stawem; w pobliżu dworu zachowany starodrzew; obiekt wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków.

Bibliografia

Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [10.08.2013]
Polskie Zabytki [17.07.2014]