Bratuszewo

Bratuszewo
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Kurzętnik
Sołectwo	Bratuszewo
Liczba ludności (2010)	209
Strefa numeracyjna	(+48) 56
Tablice rejestracyjne	NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Bratuszewo
Położenie na mapie Polski Bratuszewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Bratuszewo – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Kurzętnik. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 209 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Jan Goszka.

Położenie

Miejscowość położona jest z dala od głównych szlaków komunikacyjnych i znanych tras turystycznych, w odległości ok. 8 km od Nowego Miasta Lubawskiego.

Dzieje miejscowości

Bratuszewo należało do dóbr biskupa chełmińskiego. W 1523 r. zostało przekazane przez biskupa Konopackiego kapitule chełmińskiej. Nazwa wsi wywodzi się od Bratysza lub Bratosza. W pierwszej połowie XVII w. wieś położona była na 40 włókach, w tym dwie włóki należały do sołtysa, dwie były najemne, a pozostałe czynszowe – tzn. szarwarkowe. W tym okresie gburami byli tu: Domagała, Przybeł, Dyka, Kankowski, Iwankowski, Sęk, Szwinka, Pysz, Czerwonka, Kowal, Kuchnik, Lach, Sczepan, Kolodziey, Szpernal, Dudek, Słomka.

W końcu XIX w. Bratuszewo było wsią włościańską w gminy Brzozie Niemieckie. Większość mieszkańców wsi stanowili katolicy. W drugiej połowi XIX w. teren wsi zajmował 6757 mórg z 92 domami. Mieszkańców było 637, w tym 634 katolików. W 1920 r. we wsi był tylko jeden gospodarz - Niemiec na 40 ha. W okresie II wojny światowej przesiedlono najbogatszych gospodarzy do Potulic. W Bratuszewie ukrywał się w okresie okupacji Józef Baczewski (działacz spółdzielczy, brat byłego posła na sejm pruski – Jana Baczewskiego).

W latach 1945–1954 miejscowość była siedzibą gromady, natomiast od roku 1961 – sołectwa. W 1970 r. wieś liczyła 243 mieszkańców, w tym 128 mieszkańców, zatrudnionych w rolnictwie. W tym okresie na terenie miejscowości było 57 gospodarstw rolnych. W 2008 r. obszar sołectwa wynosił 564,2 ha z 29 gospodarstwami i 200 mieszkańcami.

Bezpieczeństwo

Obecnie we wsi działa Ochotnicza Staż Pożarna.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jana Chrzciciela w Brzoziu Lubawskim.

Ludzie związani z miejscowością

Na kartach historii wsi zapisał się Józef Baczewski (działacz spółdzielczy, brat byłego posła na sejm pruski Jana Baczewskiego). Ponadto nauczycielami we wsi byli: Józef Liszewski, a po II wojnie światowej – Jan Klonowski. Sołtysami w XX w. we wsi byli: Franciszek Korzoziemski, Władysław Waruszewski, Bronisław Bedrowski, Kazimierz Ostaszewski, Józef Szczepański.

W Bratuszewie urodził się Stanisław Adamaszek (ur. 1926) – rzeźbiarz ludowy.

Zabytki

• kapliczka przydrożna
• chałupy z połowy XIX w.

Bibliografia

Grabowski Stanisław,Z dziejów Kurzętnika i okolic, Warszawa 1995.
Grabowski Stanisław,Z dziejów Kurzętnika i okolic, Warszawa 2008.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. I, Warszawa 1880.
Strona Janusza Laskowskiego [12.09.2013]
Strona Gminy Kurzętnik] [12.09.2013]
Wikipedia [12.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [16.07.2014]