Eksport

Eksport (łac. ex "poza", portare "nieść") – zorganizowana działalność polegająca na wywozie za granicę danego kraju towarów, które zostały w nim wytworzone.

Ogólna charakterystyka

W przypadku krajów należących do Unii Europejskiej eksport dotyczy sprzedaży towarów lub usług poza kraje Unii Europejskiej. Przez eksport towarów rozumie się "dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez dostawcę lub na jego rzecz, lub nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych, jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych".

Do najważniejszych czynników determinujących obroty handlowe Polski z zagranicą należy: prowadzona polityka władz państwowych, popyt na określone dobra i usługi oferowane na rynkach oraz zapotrzebowanie polskiej gospodarki na towary wymagane do rozwoju poszczególnych sektorów. Otwarcie gospodarki na wymianę międzynarodową uaktywniło proces jej modernizacji. Wysoka dynamika importu zaopatrzeniowo-inwestycyjnego była czynnikiem sprzyjającym wzrostowi potencjału produkcyjnego i eksportowego polskiej gospodarki.

Rys. 1. Eksport Polski per capita (w złotych i dolarach).

Źródło: Przedsiębiorcy w Polsce. Fakty, liczby, przykłady. Raport na temat wkładu przedsiębiorców w rozwój Polski, Warszawa 2012, s. 11.

Rys. 2. Eksport per capita (w tys. dolarów).

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Przedsiębiorcy w Polsce. Fakty, liczby, przykłady. Raport na temat wkładu przedsiębiorców w rozwój Polski, Warszawa 2012, s. 11.

Znaczenie dla regionu

W województwie warmińsko-mazurskim występuje nietypowy w porównaniu z całym makroregionem Polski Wschodniej rozkład rynków zbytu, który jest bardziej zbliżony do struktury ogólnopolskiej. Głównymi partnerami są Niemcy, Francja i Włochy. W eksporcie dominuje branża produkująca wyroby z gumy i tworzyw sztucznych oraz przemysł meblarski. Na poziomie lokalnym najważniejszym ośrodkiem eksportu jest Olsztyn (stanowi on ośródek koncentracji eksportu także w wymiarze krajowym), który odpowiada za 46% wartości eksportu całego regionu, natomiast drugie miejsce zajmuje Elbląg (14%). W 2010 r. z Olsztyna wyeksportowano towary o łącznej wartości 3,7 mld zł. Dominującą grupę – za sprawą fabryki opon Michelin – stanowiły towary sklasyfikowane jako artykuły z kauczuku. Stanowiły one 67% wartości eksportu w Olsztynie i 30% wartości eksportu całego województwa. Drugą pozycję (6%) zajęły meble i artykuły podobne, czyli gałąź produkcji bazująca na naturalnych zasobach regionu.

Tabela 1. Główne grupy towarów eksportowanych z Olsztyna w 2010 r.

Źródło: Dziemianowicz Wojciech i in., Olsztyn – diagnoza strategiczna, diagnoza wykonana na zlecenie Urzędu Miasta Olsztyna w ramach prac nad aktualizacją Strategii Rozwoju Olsztyna do roku 2020, Warszawa 2013, s. 49.

Silna koncentracja gałęziowa olsztyńskiego eksportu (opony) oznacza istotne uzależnienie wielkości handlu zagranicznego od jednej fabryki. Zestawienie wartości eksportu ukazuje także rolę sektora produkcji maszyn i urządzeń przemysłowych. Litwa, Łotwa, Holandia, Niemcy (główny partner handlowy Polski), Norwegia, Czechy, Rosja, Białoruś oraz Estonia są głównymi partnerami eksportowymi Olsztyna. Podobnie jak we wszystkich powiatach województwa warmińsko-mazurskiego, dominującą formą wywozu eksportowanych dóbr jest transport drogowy.

W powiecie olsztyńskim wartość eksportu wyniosła 437 mln zł, z czego ponad połowę stanowiły meble (228 mln zł – czyli niemal drugie tyle, co w samym Olsztynie). Powiat eksportował również maszyny i urządzenia mechaniczne (55 mln zł) oraz artykuły ze stali (37 mln zł), a także przetwory mięsne i warzywa. Główne pod względem wartości kierunki wywozu dóbr to: Holandia, Niemcy, Belgia oraz Rosja.

Zob. więcej: Eksport struktura

Bibliografia

Dziemianowicz Wojciech, Charkiewicz Jan, Dąbrowska Anna, Olszowiec Karolina, Olsztyn – diagnoza strategiczna, diagnoza wykonana na zlecenie Urzędu Miasta Olsztyna w ramach prac nad aktualizacją Strategii Rozwoju Olsztyna do roku 2020, Warszawa 2013, s. 49-52.
Handel zagraniczny. Znaczenie dla gospodarki Polski Wschodniej, ekspertyza wykonana na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego na potrzeby aktualizacji Strategii rozwoju społeczno–gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020.
Michalak T., Komentarz VAT 2004, Warszawa 2004.
Przedsiębiorcy w Polsce. Fakty, liczby, przykłady. Raport na temat wkładu przedsiębiorców w rozwój Polski, Warszawa 2012.
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004 r., nr 54, poz. 535)
Ustawa z dnia 1 kwietnia 2013 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054).