Franciszek Jujka

Franciszek Jujka
Franciszek Jujka wraz z żoną. Źródło: www.zs.gminastarytarg.pl
Data i miejsce urodzenia	28 września 1906 r. Rataje
Data i miejsce śmierci	20 stycznia 1944 r. Żabikowo

Franciszek Jujka (ur. 28 września 1906 r. w Ratajach, zm. 20 stycznia 1944 r. w Żabikowie) – nauczyciel.

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

Absolwent niemieckiej szkoły ludowej w Ratajach, polskiego Seminarium Nauczycielskiego w Rogoźnie Wielkopolskim (1920-1925). Egzamin dojrzałości zdał w 1925 r., zaś egzamin pedagogiczny w 1928 r.

Praca

Pracował jako nauczyciel tymczasowy w Publicznej Szkole w Kiełkowie, a następnie w Nowym Żodyniu w Wielkopolsce. Od 1930 do 1933 r. nauczał w polskiej szkole w Nowej Wsi, położonej na historycznej granicy Warmii i Mazur. Następnie został przeniesiony do szkoły polskiej w Starym Targu (w dzisiejszym powiecie sztumskim), w której pracował jako kierownik (1933-1936). 1 sierpnia 1936 r. Franciszek Jujka został pozbawiony praw nauczania i zmuszony do opuszczenia Niemiec. Przeniósł się wraz z rodziną do Meklemburgii, gdzie organizował kursy języka polskiego dla polskich pracowników sezonowych. W grudniu 1938 r. podjął pracę w szkole w Kębłowie w powiecie wolsztyńskim.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

W Starym Targu prowadził intensywną działalność oświatowo-kulturalną. Zorganizował i prowadził zespół mandolinistów "Oj dana", dyrygował chórem przy miejscowym Towarzystwie Młodzieży, zbierał i opracowywał folklor powiślański, przygotowywał pogadanki i prelekcje historyczne, prezentacje przeźroczy, a także organizował wieczorki literackie. Franciszek Jujka publikował pod pseudonimem "Lech Malbor" teksty i wiersze o tematyce patriotycznej.

W okresie okupacji hitlerowskiej ukrywał się oraz prowadził działalność konspiracyjną pod nazwiskiem Józef Bayer. 30 października 1943 r. został aresztowany przez gestapo, osadzony w obozie w Żabikowie pod Poznaniem, poddawany torturom, a następnie stracony. Jest patronem Szkoły Podstawowej w Starym Targu (1984 r.). Projekt sztandaru szkoły wykonał syn patrona, Zbigniew Jujka.

Bibliografia

Filipkowski Tadeusz, W obronie polskiego trwania. Nauczyciele polscy na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach międzywojennych, Olsztyn 1989, s. 66-68.
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla (od połowy XV w. do 1945 roku, Warszawa 1963, s. 125.

Zobacz też

Zespół Szkół w Starym Targu [12.12.2013]