Gospodarstwo ekologiczne

Gospodarstwo ekologiczne – gospodarstwo rolne stosujące ekologiczne metody produkcji rolniczej, które posiada certyfikat nadany przez jednostkę certyfikującą lub jest w trakcie przestawiania na ekologiczne metody produkcji rolniczej (pod kontrolą jednostki certyfikującej).

Ogólna charakterystyka

Produkcja żywności metodami ekologicznymi wymaga niewątpliwie rzetelnej wiedzy, dobrej organizacji pracy, jak również mądrości i silnej woli. Opiera się ono bowiem na stałej obserwacji przyrody i chęci dostosowania się do jej wymagań. Rolnictwo ekologiczne można określić jako system gospodarowania, który aktywizuje przyrodnicze mechanizmy produkcyjne poprzez stosowanie środków nie otrzymywanych na drodze syntezy chemicznej, zapewnia trwałą żyzność gleby i zdrowotność zwierząt oraz wysoką biologiczną jakość produktów.

Szczególnie intensywny rozwój rolnictwa ekologicznego następuje w krajach wysoko rozwiniętych, a przede wszystkim w krajach należących do Unii Europejskiej, gdzie z każdym rokiem można obserwować wzrost powierzchni gruntów poddawanych uprawie kologicznej. Rosnąca popularność rolnictwa ekologicznego spowodowała konieczność unormowania tej kwestii przepisami prawnymi. Podstawowym dokumentem regulującym prawne aspekty rolnictwa ekologicznego w Unii Europejskiej jest Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91. Dotyczy ono ekologicznej produkcji, kontroli i oznakowania produktów rolniczych i artykułów spożywczych. Wprowadzenie niniejszego dokumentu umożliwiło ochronę rolników-ekologów.

We wszystkich krajach należących do UE, aby dodatkowo zachęcić producentów do przestawiania się na produkcję ekologiczną, która przynosi ewidentne korzyści, przede wszystkim dla środowiska, obok uregulowań prawnych wprowadzono system pomocy finansowej. Wynika to z faktu, iż rolnictwo ekologiczne jest obarczone większym ryzykiem niż konwencjonalne, wiąże się z większym nakładem pracy, wymaga dużego wsparcia ze strony doradztwa i fachowej wiedzy.

Znaczenie dla regionu

Jak wynika z danych Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych z lat 2004-2012, liczba producentów prowadzących działalność w zakresie ekologicznej uprawy roślin i utrzymania zwierząt z certyfikatem zwiększyła się z 3705 do 25944.

W 2012 r. najwięcej z nich prowadziło działalność na terenie województw: warmińsko-mazurskiego (3 803), zachodniopomorskiego (3 600), oraz podlaskiego (2 932). Łącznie producenci ekologiczni z wymienionych województw, stanowili 39,2% liczby wszystkich producentów ekologicznych w Polsce.

Z danych GUS wynika, że w 2012 r. na terenie województwa warmińsko-mazurskiego funkcjonowało 2160 gospodarstw ekologicznych posiadających certyfikat, które gospodarowały łącznie na 67615 ha użytków rolnych. W okresie przestawiania produkcji na ekologiczną było natomiast 1633, a użytkowany przez nie obszar wynosił 45330 ha.

Bibliografia

Górny M. 1999. Porównanie ekologicznych i konwencjonalnych gospodarstw rolnych w Polsce. Wyd. SGGW, Warszawa.
Obszary wiejskie w Polsce. 2011. GUS, Warszawa, s. 43.
Raport o stanie rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2011-2012. Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Warszawa, 2013.
Sołtysiak U.1995. O kryteriach w rolnictwie ekologicznym. Rolnictwo Ekologiczne. Od producenta do konsumenta. Stifung Leben&Umwelt, Warszawa.