Gospodarstwo rolne

Gospodarstwo rolne – zgodnie z treścią Ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności to wszystkie nieruchomości rolne będące w posiadaniu tego samego podmiotu.

Ogólna charakterystyka

W polskim prawie pojęcie gospodarstwa rolnego nie jest jednak ujednolicone i można odnaleźć kilka definicji:

• według Kodeksu cywilnego - za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego (art. 55 (3))
• według ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników pod pojęciem gospodarstwa rolnego rozumie się każde gospodarstwo służące prowadzeniu działalności rolniczej (art. 6),
• według ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego gospodarstwem rolnym jest gospodarstwo rolne w rozumieniu Kodeksu cywilnego o obszarze nie mniejszym niż 1 ha użytków rolnych
• zgodnie z treścią ustawy o podatku rolnym (art. 2) za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej al-bo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej .

Gospodarstwa rolne w województwie warmińsko-mazurskim

Według wyników Powszechnego Spisu Rolnego z 2010 r. w województwie warmińsko‐‐mazurskim było 65,2 tys. gospodarstw rolnych (2,9% ogólnej liczby gospodarstw rolnych w Polsce), zajmujących 1221,1 tys. ha powierzchni ogólnej (6,8% powierzchni ogólnej gospodarstw rolnych w Polsce). Gospodarstwa indywidualne stanowiły 99,6% ogólnej liczby gospodarstw rolnych w województwie. W ich posiadaniu znajdowało się 969,9 tys. ha, tj. 79,4% powierzchni ogólnej gospodarstw rolnych.

W strukturze gospodarstw rolnych województwa warmińsko‐mazurskiego największą grupę pod względem liczebności stanowiły gospodarstwa o powierzchni do 1 ha UR – 31,8%. Powierzchnia użytków rolnych w tych gospodarstwach stanowiła zaledwie 0,5% powierzchni użytków rolnych w gospodarstwach rolnych. Wśród gospodarstw o powierzchni powyżej 1 ha UR największą grupę, liczącą 17,2% ich ogólnej liczby, stanowiły gospodarstwa o powierzchni 5‐10 ha UR, w których znajdowało się 5,4% ogólnej powierzchni użytków rolnych. Największa powierzchnia użytków rolnych (50,9%) znajdowała się w grupie gospodarstw o powierzchni 50 ha i więcej UR, pomimo że stanowiły one zaledwie 4,8% ogólnej liczby gospodarstw rolnych. Przeciętna powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwie rolnym w województwie warmińsko‐mazurskim wyniosła 16,20 ha (w Polsce – 6,81 ha), w tym powierzchnia w gospodarstwie o areale powyżej 1 ha UR – 23,65 ha (w Polsce – 9,76 ha).

Największą średnią powierzchnię użytków rolnych w gospodarstwie rolnym odnotowano w powiatach: kętrzyńskim (25,01 ha), bartoszyckim (23,59 ha), braniewskim (22,72 ha) oraz oleckim (22,04 ha). W przypadku gospodarstw rolnych o areale powyżej 1 ha UR największą średnią odnotowano u rolników mających siedzibę / mieszkających na terenie powiatów: miasto Olsztyn (58,91 ha), kętrzyńskiego (37,21 ha), oleckiego (33,71 ha) oraz bartoszyckiego (33,01 ha) (rys. 1).

Rys. 1. Średnia powierzchnia użytków rolnych w gospodarstwach rolnych ogółem

Źródło: Charakterystyka gospodarstw rolnych w województwie warmińsko‐mazurskim. Powszechny Spis Rolny 2010. Urząd Statystyczny w Olsztynie, 2012, s. 35.

Wśród gospodarstw rolnych prowadzących działalność rolniczą dominowały gospodarstwa specjalizujące się w uprawach polowych – 39,6%. Drugą dominującą grupę w województwie stanowiły gospodarstwa specjalizujące się w chowie zwierząt żywionych w systemie wypasowym – 24,8% (w Polsce udział tej grupy wyniósł 9,7%). Trzecią pod względem liczebności grupę stanowiły gospodarstwa z różnymi uprawami i zwierzętami łącznie – 13,5% (w Polsce – 20,7%).

Bibliografia

Charakterystyka gospodarstw rolnych w województwie warmińsko‐mazurskim. Powszechny Spis Rolny 2010. Urząd Statystyczny w Olsztynie, 2012.
Ustawa Kodeks cywilny w dnia 23 kwietnia 1964 r.
Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego z dnia 11 kwietnia 2003 r. (Dz.U. 2003 Nr 64 poz. 592)
Ustawa o podatku rolnym z dnia 15 listopada 1984 r. (Dz.U. 1984 Nr 52 poz. 268)
Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 r.
Ustawa z dnia 18 grudnia o krajowym systemie ewidencji o producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. (Dz.U. 2004 Nr 10 poz. 76)
Ustawa z dnia 18 grudnia o krajowym systemie ewidencji o producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. (Dz.U. 2004 Nr 10 poz. 76)