Jeleniowo

Jeleniowo
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Dźwierzuty
Liczba ludności (2013)	213
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jeleniowo
Położenie na mapie Polski Jeleniowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Jeleniowo (niem. Jellinowen, Gellen; do 2002 r. Jeleniewo) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Dźwierzuty. Miejscowość w 2013 roku liczyła 213 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą miejscowości Babięty, Jeleniowo, Rów, Zimna Woda. Funkcję sołtysa sprawuje Krzysztof Sawicki.

Położenie

Miejscowość położona na Pojezierzu Mazurskim, w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, około 17 km na wschód od centrum Dźwierzut. W pobliżu wsi znajdują się jeziora: Babięty Wielkie, Krawno, Miętkie, Słupek, Łączek.

Dzieje miejscowości

Wieś założona przez Jakuba Jemeńczyka, który na mocy zapisu z 10 lutego 1555 roku, otrzymał od księcia Albrechta Hohenzollerna 26 włók ziemi na prawie chełmińskim celem lokacji wsi czynszowej. Jeleńczyk otrzymał 6 włók sołeckich. Rejestr z 1579 roku podaje, że wieś zajmowała 60 włók. Pod koniec XVIII wieku były tam 33 gospodarstwa.

Po epidemii dżumy, w latach 1709–1711, opustoszałą wieś obsadzono tzw. asekurantami, czyli wolnymi chłopami dziedzicznymi, którym powierzano niezagospodarowany nadmiar lub inne pustki we wsi, w zamian za określoną wolniznę od podatków, a potem wysoki czynsz.

W raporcie starosty szczycieńskiego von Gaudeckera z 1730 r. odnotowano Jeleniowo jako miejscowość posiadającą szkołę.

W 1938 roku zmieniono urzędową nazwę wsi na Gellen. Przed 1945 rokiem była to duża wieś z 60 gospodarstwami rolnymi.

Po II wojnie światowej wieś znalazła się w granicach Polski. Komisja Ustalania Nazw Miejscowości zmieniła nazwę wsi na Jeleniewo.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim.

W 2002 roku na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji zmieniono nazwę wsi z Jeleniewo na Jeleniowo.

Liczba mieszkańców wsi w poszczególnych latach:

• 1820 - 241 osób
• 1885 - 518 osób
• 1905 - 540 osób
• 1910 - 509 osób
• 1933 - 494 osoby
• 1939 - 453 osoby

Zabytki

• murowane domy pochodzące z początku XX w.
• dawny budynek szkoły (obecnie świetlica wiejska)
• cmentarz ewangelicki położony na skraju wsi

Bibliografia

1. Toeppen Max, Historia Mazur, Olsztyn 1995 (przekład M. Szymańska-Jasińska)
   
2. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 lipca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości, isap.sejm.gov.pl M.P. 1947, nr 111, poz. 719, [10.02.2015]
   
3. Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, [10.02.2015]
   
4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
   
5. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie ustalenia i zmiany urzędowych nazw niektórych miejscowości w województwach mazowieckim i warmińsko-mazurskim, isap.sejm.gov.pl Dz.U. 2002, nr 8, poz. 79, [10.02.2015]
   
6. Bank Danych Lokalnych GUS [10.02.2015]
   
7. Atlas Miejsc Niezwykłych Warmii i Mazur [10.02.2015]
   
8. Urząd Gminy Dźwierzuty [10.02.2015]
   
9. Mapy Google Maps [10.02.2015]
   
10. dialektologia.uw.edu.pl [10.02.2015]
    
11. wiki-de.genealogy.net [10.02.2015]