Kirkut żydowski w Mikołajkach

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj

Kirkut żydowski w Mikołajkach – kirkut żydowski w Mikołajkach, datowany na drugą połowę XIX w., powiat mrągowski, gmina Mikołajki.

Kirkut żydowski w Mikołajkach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Kirkut żydowski w Mikołajkach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Kirkut żydowski w Mikołajkach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Położenie

Kirkut żydowski w Mikołajkach – znajduje się poza zwartą zabudową, nieopodal części miasteczka zwanej "Końcem", przy dzisiejszej ul. Dybowskiej.

Opis

Kirkut żydowski w Mikołajkach został założony w drugiej połowie XIX w. Ma powierzchnię 0,06 ha. Najstarszy zachowany nagrobek wystawiono zmarłej w 1881 r. Sarze Mormenstein. Datę jej śmierci przyjmuje się jako właściwy czas założenia kirkutu. Do dzisiaj na cmentarzu przetrwały 23 całkowicie zachowane macewy, 12 zachowanych częściowo oraz 9 tumb. W większości są to nagrobki wykonane z piaskowca, pojedyncze z granitu i lastriko. Na nagrobkach widoczne są inskrypcje w języku hebrajskim i niemieckim oraz tradycyjne symbole religijne i społeczne, np. dłoni w geście błogosławieństwa. Na niektórych z nich widoczne ślady farb, np. żółtej w częściach macew z symbolami czy ciemnoniebieskiej w miejscach napisów.

Nekropolię obsadzono ponad dwudziestoma lipami, które dziś stanowią malowniczy starodrzew. Cmentarz został najprawdopodobniej częściowo zdewastowany przed i po 1945 r., niemniej należy go zaliczyć, obok cmentarza w Szczytnie, do najlepiej zachowanych kirkutów na Mazurach. W 2006 r. został uporządkowany, staraniem miejscowej ludności oraz Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego.

Od kilku lat cmentarzem opiekują się członkowie Zboru Kościoła Zielonoświątkowego w Mikołajkach.

Bibliografia

Przemysław Burchard, Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990.
Świderski G., Symbolika płaskorzeźb na cmentarzu żydowskim w Szczytnie, „Rocznik Mazurski” 2006, t. 10.
Mrozek A., Zabytkowe obiekty kształtowanej zieleni, [w:] Dziedzictwo kulturowe Warmii – Mazur – Powiśla. Stan zachowania, potencjały i problemy, red. J. Wysocki, Olsztyn 2006.