Kraszewo (powiat działdowski)

Kraszewo
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	działdowski
Gmina	Iłowo-Osada
Liczba ludności (2010)	193
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kraszewo
Położenie na mapie Polski Kraszewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kraszewo (niem. Kraschewo) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, powiat działdowski, gmina Iłowo-Osada. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego.

Miejscowość w 2010 r. liczyła 193 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Anna Zalewska.

Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, 10 km na południowy wschód od Działdowa i 2 km na północ od Iłowo-Osady; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 544 oraz linia kolejowa na odcinku Działdowo – Mława.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa zakonu krzyżackiego. Dokładna data jej założenia nie jest znana, wiadomo jedynie, że już przed 1403 r. należała do niejakiego Waltera, a następnie była własnością rodziny Wildenau z Kozłowa. W 1430 r. Mikołaj Wildenau uzyskał od wielkiego mistrza potwierdzenie przywileju na 68 łanów na prawie chełmińskim w Kraszewie, zobowiązując się jednocześnie do dwóch służb zbrojnych. W połowie XVI w. właścicielem tutejszych dóbr był Aleksander Kraszewski. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Narzymiu. W połowie XIX w. Kraszewo liczyło 108 mieszkańców.

Szkoła we wsi powstała w 1899 r. Mieściła się w prywatnym domu jednego z gospodarzy, ale już w 1903 r. wybudowano dla niej osobną siedzibę. W 1919 r., na mocy traktatu wersalskiego, wieś – i cała działdowszczyzną – przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 r. znalazła się pod okupacją niemiecką.

Zabytki

• zespół budynków szkolnych: szkoła z 1903 r. (zniszczona, odbudowana w okresie międzywojennym) oraz piwnica murowana z początku XX w.
• przykłady budownictwa murowanego i drewnianego z początku XX wieku: budynki mieszkalne i gospodarcze (nr 4, 5, 7, 19, 20, 24, 30, 32, 33)

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1, Olsztyn 2011.
Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Gminna ewidencja zabytków w: |Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Bank Danych Lokalnych GUS [22.10.2014]