Natura 2000 Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo

Natura 2000 Obszar Natura 2000 Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo
Żółw błotny Fot. George Chernilevsky. Źródło: Commons Wikimedia
Typ obszaru	Obszar "siedliskowy" – przyszły specjalny obszar ochrony siedlisk (SOOS)
Kod	PLH280036
Powierzchnia	4305.1 ha
Status obszaru	Obszar o Znaczeniu dla Wspólnoty (OZW) – zatwierdzony decyzją Komisji Europejskiej (2011 r.)
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Natura 2000 Obszar Natura 2000 Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo
Położenie na mapie Polski Natura 2000 Obszar Natura 2000 Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Natura 2000 Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo – specjalny obszar ochrony siedlisk w ramach sieci Natura 2000, powołany w celu ochrony populacji żółwia błotnego. Obszar położony w mezoregionie Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na Pojezierzu Mazurskim, na północ od drogi K16 (trasa Mrągowo–Mikołajki). Ostoja znajduje się na terenie gmin Mikołajki i Mrągowo. Teren ostoi jest pagórkowaty, ma liczne zagłębienia. Większość jego powierzchni stanowią grunty rolnicze: pola, łąki, nieużytki. Licznie występują tu śródleśne i śródpolne oczka wodne.

Przeznaczenie i zagrożenia

Obszar został powołany ze względu na ochronę żółwia błotnego. Obecnie najliczniejsze stanowiska tego gatunku odnotowano w okolicach wsi: Zawady, Cudnochy oraz Nadawki. Głównym zagrożeniem dla żółwia błotnego na tym terenie jest silna antropopresja (rolnictwo, turystyka, zalesienia nieużytków) oraz samoczynne wysychanie oczek wodnych wskutek obniżenia wód gruntowych. Jeziora i ich zlewnie na tym obszarze są narażone na silną eutrofizację ze względu na charakter rolniczy okolicy.

Fauna i flora

Lasy stanowią niewielki odsetek powierzchni obszaru. Największy kompleks leśny znajduje się w okolicy miejscowości Cudnochy. Na terenie ostoi znajduje się także wiele jezior: Jezioro Głębokie, Zełwążek, Jorzec, Kociołek oraz Jezioro Miałkie. W związku z tym bogata jest tu flora jeziorna z wykształconą roślinnością hydrofitów. Występują tu m.in.: rogatek sztywny, moczarka kanadyjska, grążel żółty, grzybień biały czy rdestnica przeszyta. Na oczkach wodnych licznie występuje: turzyca sztywna, rdest ziemnowodny i mozga trzcinowata oraz wiechlina błotna, rzepicha błotna, przytulia błotna, żabieniec babka wodna, turzyca zaostrzona, turzyca dzióbkowata i manna fałdowana.

Żółw błotny, który podlega w ostoi szczególnej ochronie, ma na tym obszarze wyjątkowo sprzyjające warunki bytowania i żerowania (liczne oczka i inne zbiorniki wodne). Niestety liczebność tych gadów od początku XX w. intensywnie spada w wyniku silnej antropopresji: zalesiania nieużytków, rozbudowy dróg, rolnictwa oraz turystyki. Wpływ na to ma także obniżenie poziomu wód gruntowych i powierzchniowych.

Obecnie cała populacja żółwi na Warmii i Mazurach jest szacowana na nie więcej niż 350 dorosłych osobników. W 2013 r. pozyskano 1,5 mln. zł. ze środków unijnych na realizację projektu ochrony żółwia błotnego. Środki zostały przeznaczone m.in. na budowę dwóch zbiorników (tzw. bystrotoków) właśnie w tej ostoi.

W ostoi występują także chronione i rzadko spotykane bezkręgowce: pachnica dębowa (chrząszcz) i czerwończyk nieparek (motyl dzienny).

Galeria zdjęć

• 

  Mazurska Ostoja Żółwia Baranowo – mapa.
  Źródło: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie.

Bibliografia

Instytut na rzecz Ekorozwoju [08.01.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [08.01.2014]
Natura 2000 a rozwój lokalny, oprac. Piotr Dynowski, Szczecin 2010.
Natura 2000. Naturalnie się opłaca, oprac. Maria Czerwińska, Marek Leda, Szczecin 2010.
turystyka.wp.pl [08.01.2014]