Niedźwiedziówka

Niedźwiedziówka
Etykietka likieru produkowanego w Ełku. Na pierwszym planie niedźwiedź - koneser trunku. Fot. Manfred E. Fritsche. Źródło: Commons Wikimedia
Inne nazwy	Bärenfang, Meschkinnes, Meschkinnis

Niedźwiedziówka – miodowy likier, sztandarowy trunek wschodniopruski. Swoją genezą sięga XV wieku.

Współczesna wersja trunku produkowana w Niemczech. Fot. WDavis1911. Źródło: Commons Wikimedia

Geneza

Na Mazurach funkcjonowała litewska nazwa Meschkinnes lub Meschkinnis. Niedźwiedziówka zawierała około 35% alkoholu. Podobno raczyli się nią już dawni Prusowie. Tradycja głosi, że była stosowana w celu odurzania niedźwiedzi, dzięki czemu udawało się je schwytać żywcem, stąd też nazwa trunku.

Receptury na jej przygotowanie zaczęto umieszczać we wschodniopruskich książkach kucharskich od końca XIX stulecia. Na początku XX wieku w Królewcu rozpoczęła się jej produkcja na skalę przemysłową.

Obecnie tradycję produkcji niedźwiedziówki kultywuje się w miejscowości Wolfenbüttel w Dolnej Saksonii. W roku 2008 trunek został wpisany na polską Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Sposób przygotowania

Miód (wyłącznie lipowy bądź akacjowy) podgrzewało się w wysokim garnku. Nie wolno było przerywać mieszania. Jednocześnie dolewano taką samą objętość wódki. Trunek odstawiano do wystygnięcia. Następnie dolewano nową porcję wódki, dorzucano skórkę cytryny, laskę wanilii, goździki, czasami kawałek cynamonu. Niekiedy wódkę zastępowano spirytusem, winem mozelskim lub rumem.

Znaczenie w kuchni regionalnej

Niedźwiedziówka posiadała cenne i niewzbudzające wątpliwości walory prozdrowotne. Trunek serwowano osobom przeziębionym, a w okresie pogodowych perturbacji stosowano ją profilaktycznie. Należała do trunków mocnych.

Przepis na niedźwiedziówkę

500 g miodu, 0,5 l spirytusu rektyfikowanego 96%, 1/4 l wina mozelskiego lub 1/4 l wody

Pszczeli miód podgrzać aż stanie się płynny, zdjąć z ognia, ostrożnie domieszać spirytusu, a gdy się wyklaruje, dodać wina mozelskiego lub wody. Zlać do butelek i odstawić na co najmniej kilka tygodni. Im dłużej będzie stać, tym trunek stanie się lepszy.

Zobacz też

• kawa kozacka
• nikolaszka nidzicka
• mazurskie mleko myśliwego

Bibliografia

Jankowska-Buttitta Małgorzata K., Niezapomniana kuchnia Warmii i Mazur, Zakroczym 2007.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Smak Mazur. Kuchnia dawnych Prus Wschodnich, wybór Tadeusz Ostojski, opracowanie Rafał Wolski, Dąbrówno 2006.
Lista produktów tradycyjnych [20.06.2014]