Obrostnica rzęsowata

Obrostnica rzęsowata
Anaptychia ciliaris
(L.) Körb.
Obrostnica rzęsowata. Fot. Dariusz Kubiak.
Systematyka
Królestwo	grzyby
Gromada	grzyby workowe
Klasa	miseczniaki (Lecanoromycetes)
Rząd	Teloschistales
Rodzina	obrostowate
Rodzaj	obrostnica
Gatunek	obrostnica rzęsowata
Synonimy

Obrostnica rzęsowata (Anaptychia ciliaris (L.) Körb.) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny obrostowatych (Physciaceae), rzędu Teloschistales.

Plecha

Plecha obrostnicy rzęsowatej jest listkowata, czasem o odcinkach wzniesionych i wtedy prawie krzaczkowata, zwykle do 5 cm średnicy, szara, czasem brunatniejąca, o wąskich odcinkach (zwykle 1-2 mm średnicy), wielokrotnie porozgałęzianych, o powierzchni pilśniowatej. Na brzegach odcinków wyraźne, długie (do 7 mm) rzęski. Dolna strona plechy biaława, bez chwytników. Owocniki (miseczki – apotecja) do 5 mm średnicy, o czarniawych tarczkach, z brzeżkiem barwy plechy, dość częste.

Rozmieszczenie i ekologia

Gatunek ten rośnie na korze drzew liściastych, głównie na przydrożnych topolach, wierzbach, klonach, lipach i jesionach. Wymaga podłoża słabo kwaśnego lub o odczynie obojętnym i dobrego oświetlenia. Porost jest obecnie rzadki, wrażliwy na zanieczyszczenia, na większości obszaru Polski ginący. Coraz częściej spotykane są okazy o plechach zazielenionych, pokrytych glonami, ze zniszczonymi rzęskami i bez owocników.

Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje jeszcze dość często i zwykle pokrywa pnie drzew na znacznej powierzchni. W wyniku modernizacji dróg i związanego z tym wycinaniem starych drzew przydrożnych liczba jego stanowisk wyraźnie się zmniejsza.

Wartość użytkowa

Jest to gatunek ginący, umieszczony na czerwonej liście jako porost zagrożonych wymarciem (EN). W Polsce podlega ścisłej ochronie.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, Anaptychia [22.04.2014]
species.wikimedia.org, Anaptychia ciliaris [22.04.2014]

Bibliografia

Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland, [w:] Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red lists of plants and fungi in Poland, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 71–89.
Fałtynowicz Wiesław, Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów, Warszawa 2012.