Paweł Świetlicki

Paweł Świetlicki
Data i miejsce urodzenia	13 stycznia 1699 r. Ostrowin
Data i miejsce śmierci	9 listopada 1756 r. Gdańsk
Stanowisko	teolog, kaznodzieja polsko-ewangelicki

Paweł Świetlicki (ur. 13 stycznia 1699 r. Ostrowinie, zm. 9 listopada 1756 r. w Gdańsku) – teolog, kaznodzieja polsko-ewangelicki, lektor języka polskiego.

Życiorys

Świetliccy wywodzili się z chłopskiej rodziny Świetlików, której przodkowie przybyli na Mazury prawdopodobnie w końcu XVI wieku z Mazowsza. Osiedlili się w mazurskich powiatach Prus Książęcych, które były zamieszkane przez polską ludność. W XVII i XVIII wieku kilku potomków rodziny zdobywało wykształcenie w gimnazjach w Toruniu, Elblągu i Gdańsku oraz na uniwersytecie królewieckim. Dziadek Pawła Świetlickiego, Paweł Świetlik, ukończył teologię w Królewcu, a następnie przez 37 lat był polskim pastorem w Kozłówku i Sławce Wielkiej. Ojciec przyszłego teologa, Michał, pracował jako polski pastor w Łynie w pobliżu Nidzicy, a następnie jako proboszcz polsko-ewangelicki w Ostrowinie koło Ostródy. Tutaj właśnie urodził się Paweł Świetlicki.

Szkoła i wykształcenie

Świetlicki kształcił się do 1710 roku w szkole św. Jana, a w latach 1712–1720 uczęszczał do gimnazjum w Gdańsku. Zdobywał tu wiedzę z zakresu teologii, uczył się łaciny, języka francuskiego i angielskiego. W ostatnich latach nauki w gimnazjum udzielał lekcji języka polskiego. W 1720 roku podjął studia z zakresu teologii, filozofii, i filologii, które kontynuował kolejno na uniwersytetach w Rostocku, Lubece i Wittenberdze. W latach 1724–1725 przebywał w Hamburgu, Holandii i w Paryżu.

Działalność

Dzięki protekcji posła szwedzkiego we Francji Świetlicki wyjechał do Anglii, gdzie przez dwa lata pracował jako nauczyciel domowy synów arystokratki von der Lippe. W Londynie przyjął święcenia kapłańskie. Pod koniec 1728 roku został nadwornym kaznodzieją posła szwedzkiego we Francji. W latach 1730–1740 był polskim pastorem w kościele św. Anny w Gdańsku. Jednocześnie podjął pracę lektora języka polskiego w gdańskim gimnazjum. Między 1734 a 1750 rokiem był proboszczem i kaznodzieją w gdańskim kościele ewangelickim pw. św. Jana.

Świetlicki pasjonował się chemią. W 1743 roku uczestniczył w zakładaniu gdańskiego towarzystwa naukowego. Wydał drukiem kilka kazań i mów pogrzebowych.

Bibliografia

Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej. Od połowy XV do końca XVIII wieku, t. II, Olsztyn 1988.