Stare Kiejkuty

Stare Kiejkuty
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Szczytno
Liczba ludności (2010)	155
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	12-100
Tablice rejestracyjne	NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Stare Kiejkuty
Położenie na mapie Polski Stare Kiejkuty
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Stare Kiejkuty (niem. Alt Keykuth) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 155 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krzysztof Umiński.

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim na granicy Pojezierza Mrągowskiego i Równiny Mazurskiej. Miejscowość leży między jeziorem Wałpusz i Starokiejkuckim, przy drodze krajowej nr 58, w odległości około 10 km na północny wschód od Szczytna.

Dzieje miejscowości

Natrafiono na ślady zaludnienia tych terenów w epoce brązu, następnie w epoce żelaza. Wieś została założona pod koniec XIV wieku – po raz pierwszy wymieniana jest w 1399 roku. Powstała najprawdopodobniej na miejscu dawnej osady Prusów. W 1406 roku była to wieś czynszowa obejmująca 18 łanów na prawie chełmińskim. W XV wieku założono tu młyn wodny; mieszkało tu również wielu bartników.

W raporcie starosty szczycieńskiego von Gaudeckera z 1730 r. odnotowano Stare Kiejkuty jako miejscowość posiadającą szkołę.

Wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:

• 1782 r. – 29 gospodarstw

• 1818 r. – 189 osób, 33 gospodarstw

• 1939 r. – 284 osoby

Zabytki

• trzy drewniane chałupy (nr 5, 11, 22) z końca XIX wieku i z lat 20. XX wieku, a także kilka przykładów budownictwa murowanego z pierwszej ćwierci XX wieku
• w centrum wsi pozostałości dawnego młyna (fundamenty i staw)
• dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku, na północny zachód od wsi

Ciekawostki

We wsi znajduje się Ośrodek Szkolenia Agencji Wywiadu. Według raportu Rady Europy byli tu przewożeni, przesłuchiwani i torturowani więźniowie amerykańskiej agencji wywiadowczej CIA.

Bibliografia

Toeppen Max, Historia Mazur, Olsztyn 1995 (przekład M. Szymańska-Jasińska)
Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 30–37.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [29.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [29.08.2013]