Szczechy Wielkie
Szczechy Wielkie | |
| |
Groby na ewangelickim cmentarzu.
Fot. Mieczysław Kalski | |
Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | piski |
Gmina | Pisz |
Liczba ludności (2010) | 64 |
Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
Kod pocztowy | 12-200 |
Tablice rejestracyjne | NPI |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Szczechy Wielkie (niem. Gross Zechen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 64 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Barbara Lemańska[1].
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 8 km na północ od Pisza, a około 2 km na wschód od jeziora Seksty; przebiega przez nią droga krajowa nr 63.
Dzieje miejscowości
Osada istniała przed 1519 rokiem, wymieniana w źródłach jako Kynorth (1515), Konopke lub Mathes und Konopke (1519). Pierwszy przywilej na tę okolicę wystawiono dopiero w 1531 roku, gdy Jan Szczech zakupił tu 25 morgów lasu. Z kolei w 1538 roku książę Albrecht nadał 10 łanów na prawie magdeburskim braciom Wawrzyńcowi, Stefanowi i Maciejowi, a także Wojtkowi Kopiszowi i Marcinowi Byczkowi. Zapewne w związku ze zniknięciem stąd osiadłych tu wcześniej Konopków, wieś zwano Szczechami (Sczacher); później utrwaliła się nazwa Zechen, Gross Zechen. W wyniku epidemii dżumy, która dotarła do wsi latem 1710 roku, populacja wsi znacznie się zmniejszyła (zmarło 49 mieszkańców). Wieś należała do parafii ewangelickiej w Piszu.
Po II wojnie światowej w 1949 roku uruchomiono we wsi urząd pocztowy.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 120 osób
- 1864 r. – 129 osób
- 1867 r. – 154 osoby
- 1933 r. – 158 osób
- 1939 r. – 148 osób
- 1988 r. – 72 osoby
Zabytki
- na dawnym cmentarzu ewangelickim zlokalizowana jest kwatera wojenna – miejsce spoczynku 8 nieznanych żołnierzy armii rosyjskiej poległych w 1914–1915 roku
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709–1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.08.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.08.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [05.08.2013]
Przypisy