Tekst źródłowy strony Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach

''' Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach ''' – kościół datowany na 1842 r., [[Powiat mrągowski | powiat mrągowski]], [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska) | gmina Mikołajki]].
<br/><br/>
[[Plik:mikolajkik.jpg|thumb|right|290px|Fot. Mirosław Garniec]]
[[Plik:mi1.jpg|thumb|right|290px|Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
[[Plik:mi3.jpg|thumb|right|290px|Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
]]
== Położenie ==
Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy znajduje się w centrum [[Mikołajki|Mikołajek]], w pobliżu [[Jezioro Tałty|jeziora Tałty]].
<br/>
== Opis ==
Najstarsza informacja o Mikołajkach jako o wsi kościelnej pochodzi z 1444 r. Nazwa miasta wiąże się z patronem kaplicy pw. św. Mikołaja, która stanęła na terenie osady. Pierwszy pastor ewangelicki pojawił się w Mikołajkach prawdopodobnie w pierwszej połowie XVI w. W historię kościoła ewangelickiego w Mikołajkach wpisał się szczególnie pastor [[Andrzej Kowalewski]], który sprawował swą kościelną funkcję na przełomie XVII i XVIII w. W 1749 r. spłonęła plebania ewangelicka, którą odbudowano w 1755 r.

W XVIII w. kościół otrzymał nowe organy wykonane przez organmistrza Ungefunga z Ełku. W 1821 r. spłonęła połowa kościelnej wieży. W latach 30. XIX w., ówczesny pastor Skupch, postanowił przebudować grożący zawaleniem kościół. Od 1834 r. ściągano potrójną dziesięcinę kościelną, aby zgromadzić potrzebne na ten cel fundusze. W 1839 r. kościół został zamknięty, a nabożeństwa przeniesiono do stodoły. Stary kościół rozebrano, a zwłoki pogrzebane na jego terenie, ekshumowane. Budowę nowej świątyni według projektu architekta [[Karl Friedrich Schinkel|Karola Fryderyka Schinkla]] rozpoczęto w 1841 r. W 1842 r. kościół został poświęcony. Wieżę zegarową ukończono w 1880 r. W 1914 r. w kościele powypadały wszystkie szyby w wyniku eksplozji, kiedy to wojska rosyjskie wysadziły w powietrze dwa mosty w mieście.

We wnętrzu tej klasycystycznej budowli można podziwiać sklepienie kolebkowe z kasetonami, drewniane empory i umieszczone nad wejściem organy autorstwa organmistrza Scherweita z [[Ełk|Ełku]]. Po obu stronach prezbiterium znajdują się dwa portrety miejscowych pastorów, [[lkwim:Portret pastora Andrzeja Kowalewskiego z kościoła ewangelickiego w Mikołajkach|Andrzeja Kowalewskiego]] i [[lkwim:Epitafium pastora Wojciecha Pessaroviusa z kościoła ewangelickiego w Mikołajkach|Wojciecha Pomian-Pessaroviusa]]. Ściany świątyni zdobią obrazy i tablice pamiątkowe z XVII i XIX w. W skarbcu kościoła przechowywany jest zabytkowy kielich mszalny z 1772 r. 

Przy kościele znajduje się [[lkwim:Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach|Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach]], które powstało w 1973 r. Jego twórcą i założycielem był ks. [[Władysław Pilch-Pilchowski]] (1913-2008), proboszcz [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Mikołajkach|parafii ewangelicko-augsburskiej w Mikołajkach]]. Jest to jedno z dwóch tego typu muzeów w Polsce. Początkowo zbiory były eksponowane w kościele, a następnie w dawnym budynku liceum im. [[lkwim:Marion Dönhoff|Marion Dönhoff]]. W 2002 r. zostało przeniesione do nowego budynku przy parafii ewangelickiej w Mikołajkach. Muzeum posiada unikatowy zbiór zabytków piśmiennictwa i drukarstwa polskiego na Mazurach do 1945 r. Zbiory muzealne zawierają również inne cenne druki, dokumenty, zdjęcia, itp., związane z ruchem reformacyjnym na terenie Polski i Europy. Na ścianach zawieszone są portrety reformatorów Kościoła i polskich działaczy reformacyjnych oraz oryginale tablice z wojen napoleońskich i z czasów I wojny światowej. 
<br/>

== Bibliografia ==
Bałdowski Jan, ''Przewodnik. Warmia, Mazury, Suwalszczyzna'', Warszawa 1997. <br>
Zduniak Jan, Zduniak Agnieszka, ''Reisefuehrer Masuren und Umgebung'', Kętrzyn 2006.
<br/>
[[Kategoria:Kościoły i kaplice]]
[[Kategoria:Turystyka]] [[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: powiat mrągowski ]]
<br/>