Karwie

Karwie
Cmentarz w Karwi. Fot. Robert Wróbel. Źródło: www.it.mragowo.pl [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	mrągowski
Gmina	Mrągowa
Sołectwo	Karwie
Liczba ludności (2010)	323
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Tablice rejestracyjne	NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Karwie
Położenie na mapie Polski Karwie
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Karwie (Karffen, Carwen, niem. Karwen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 323 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Dorota Lemańska.

Położenie

Nieopodal miejscowości znajduje się jezioro Karwik oraz dawne jezioro Karw Mały – w miejscu obecnej łąki na północ od wsi. Miejscowość leży w odległości około 4 km od Mrągowa.

Dzieje miejscowości

Wieś lokowano w 1555 r. na prawie magdeburskim. W celu jej założenia starosta ryński i szczeciński – Georg von Diebes – sprzedał Maciejowi z Marcinkowa cztery łany sołeckie za 198 grzywien. Nazwa wsi wywodzi się z języka staropruskiego od wyrazu "kurwis" - wół.

W 1693 r. miejscowość zamieszkiwali sami Polacy. XVIII w. wieś została częściowo wyludniona przez klęski żywiołowe. W XIX w i XX w. nastąpił rozwój miejscowości. W 1818 r. do szkoły w Karwi uczęszczało 35 dzieci. Wykładał w niej po polsku nauczyciel Gotfryd Poerschke. W 1935 r. do dwuklasowej szkoły uczęszczało już 194 dzieci. W 1849 r. znajdowała się tutaj leśniczówka. W XX w. w miejscowości istniała placówka pocztowa. W okresie międzywojennym działała we wsi Spółka Wodna dla rekultywacji łąk i pastwisk. W obrębie sołectwa znajdowała się osada Gwiazdowo (niem. Sterenfelde), która została założona w 1812 r. na gruntach Mrągowa. W 1838 r. osada określana była jako gospodarstwo typu dworskiego, do którego ok. 1900 r. należało ponad osiem włók.

Liczba ludności i gospodarstw domowych w poszczególnych latach:

• 1785 r. – 25 gospodarstw

• 1838 r. – 25 gospodarstw, 274 mieszkańców

• 1928 r. – 531 mieszkańców

• 1939 r. – 108 gospodarstw (w tym 70 rolniczych), 419 mieszkańców

Kultura

We wsi działa świetlica. Na terenie sołectwa organizowane są festyny i pikniki. W 2009 r. zorganizowano tu Sympozjum Rzeźby „Cztery Żywioły” – Powietrze-Ptaki.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Mrągowie.

Zabytki

We wsi zachował się zabytkowy cmentarz.

Bibliografia

Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III, Warszawa 1882.
Mazurski Portal Turystyczny [12.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [31.08.2014]