Mroczno: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia:) |
|||
| (Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Mroczno | |nazwa = Mroczno | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Mroczna | |dopełniacz wsi = Mroczna | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Kościół w Mrocznie.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mrocznie. Źródło: [http://www.globtroter.pl/zdjecia/komentarz/214519,,,miejscowosc,wystepuje,w,%C5%BArodlach,juz,od,1335,r,,od,sredniowiecza,byla,to,wlasno.html www.globtroter.pl] [12.09.2013] |
| − | |rodzaj miejscowości = wieś | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
| − | |województwo = warmińsko - mazurskie | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
|powiat = nowomiejski | |powiat = nowomiejski | ||
|gmina = Grodziczno | |gmina = Grodziczno | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = Mroczno | |sołectwo = Mroczno | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 1 165 |
| − | |rok = 2012 | + | |rok = 2012 |
|strefa numeracyjna = (+48) 56 | |strefa numeracyjna = (+48) 56 | ||
|kod pocztowy = 13 - 324 | |kod pocztowy = 13 - 324 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Mroczno''' (niem. ''Mrotschno'', ''Moschen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[Grodziczno (gmina wiejska)|gminie Grodziczno]]. Do 1954 roku istniała [[Gmina Mroczno |gmina Mroczno]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do województwa toruńskiego. W 2012 r wieś liczyła 1 165 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Elżbieta Zagórska]]<ref>[http://grodziczno.pl/asp/pl_start.asp?ref=1&typ=13&menu=7&strona=1/ Strona Gminy Grodziczno] [12.09.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| + | == Położenie == | ||
| + | Miejscowość położona jest w odległości ok. 3 km od [[Boleszyn| Boleszyna]] i 11 km od [[Nowe Miasto Lubawskie |Nowego Miasta Lubawskiego]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Mroczno istniało już za czasów plemion [[Prusowie |pruskich]]. Miejscowością zarządzało wówczas plemię [[Sasini|Sasinów]]. Od XIII w. do końca XVIII w. wieś należała do kanoników chełmińskich. Nieznana jest dokładna data lokacji wsi. W 1. połowie XV w. majątek Mroczno obejmował 88 [[Włóka |włók]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | Na terenie wsi istniał kościół, który spalono w czasie tzw. [[Wojna głodowa| wojny głodowej]]. W XVI w. odbudowy zniszczonego kościoła podjął się proboszcz Jan z Praśnic. Świątynia ostała się do wojen polsko–szwedzkich w XVII w. W XVII w. we wsi funkcjonowała szkoła. W XVIII w. znajdował się tu folwark z dworem, karczma i posesje zamożnych chłopów. Po I rozbiorze Polski z majątku utworzono domeny państwowe. W poł. XIX w. założono w Mrocznie bractwo trzeźwości. | |
| − | |||
| + | Pod koniec XIX w. wieś nieformalnie podzielono na trzy części: "Otchłań" (od wschodniego krańca wsi aż do szkoły), "Niebo" (od szkoły do kościoła) i "Piekło" (pozostały fragment wsi). W 1868 r. znajdowało się tutaj 191 budynków i 83 domy. We wsi było 624 mieszkańców, w tym 565 katolików i 59 ewangelików. W 1882 r. urodziło się 99 dzieci, zmarło 68 osób, zawarto 11 małżeństw. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Gospodarka== | |
| − | + | We wsi działa firma transportowa, hydrauliczna, elektroniczna, produkcyjno–handlowa, drzewiarska, zakład weterynaryjny, salon fryzjerski, gabinet lekarski. | |
| − | |||
| − | We wsi działa | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | ==Sport== |
| − | + | W miejscowości znajduje się [[Klub Sportowy KS w Mrocznie|Klub Sportowy KS]]. | |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Szkolnictwo== |
| − | + | We wsi działa [[Szkoła Podstawowa w Mrocznie|szkoła podstawowa]] i [[Gimnazjum w Mrocznie|gimnazjum]]. | |
| − | + | ==Religia== | |
| − | [[ | + | We wsi znajduje się siedziba [[Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mrocznie |parafii rzymskokatolickiej]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | ==Opieka zdrowotna== |
| − | + | W Mrocznie funkcjonuje ośrodek zdrowia. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| + | ==Bezpieczeństwo== | ||
| + | Działa tutaj [[Ochotnicza Straż Pożarna]], którą założono w 1905 r. | ||
| + | == Zabytki== | ||
| + | *[[Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mrocznie|kościół]] z 1. połowy XX w. | ||
| + | *mogiły pomordowanych podczas [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojny światowej]] | ||
| + | *zabytkowe domy z 1. połowy XIX w. | ||
| + | ==Ludzie związani z miejscowością== | ||
| + | *[[lkwim:Franciszek Bukowski |Franciszek Bukowski]] (1882–1970) – nauczyciel w miejscowej szkole, założyciel i kierownik bibliotek w Nowym Mieście Lubawskim | ||
| + | *[[Michał Makowski]] (1832–1895) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w latach 1863-1895 | ||
| + | *[[Michał Maliński]] (1850–1931) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1896–1931 | ||
| + | *[[Wincenty Kalitowski]] (1894–1937) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1931–1937 | ||
| + | *[[Wincenty Siegmund]] (1864–1948) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1937–1948 | ||
| + | *[[Jan Sałacki]] – cieśla, około 1850 r. zbudował zegar dla [[Kościół pw. św. Wawrzyńca w Rożentalu |kościoła w Rożentalu]], obecnie zabytek znajduje się w [[Muzeum Ziemi Lubawskiej w Nowym Mieście Lubawskim |Muzeum Ziemi Lubawskiej w Nowym Mieście Lubawskim]] | ||
| − | [[ | + | == Bibliografia== |
| + | ''Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1953.<br/> | ||
| + | Korecki Andrzej, ''Z dziejów gminy Grodziczno'', Pelplin 2003. <br/> | ||
| + | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskieg, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885. <br/> | ||
| + | [http://grodziczno.pl/ Strona Gminy Grodziczno] [12.09.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.mroczno.parafia.pl/ Strona Parafii w Mrocznie] [12.09.2013] | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
| − | [[ | + | [[Kategoria: Powiat nowomiejski]] |
| + | [[Kategoria: Grodziczno (gmina wiejska)]] | ||
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1201-1300]] | ||
Aktualna wersja na dzień 07:49, 19 lut 2015
| Mroczno | |
| | |
![Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mrocznie. Źródło: www.globtroter.pl [12.09.2013]](/index.php/Plik:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_w_Mrocznie.jpg) Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mrocznie. Źródło: www.globtroter.pl [12.09.2013]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Grodziczno |
| Sołectwo | Mroczno |
| Liczba ludności (2012) | 1 165 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Kod pocztowy | 13 - 324 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Mroczno | |
| Położenie na mapie Polski  Mroczno | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Mroczno (niem. Mrotschno, Moschen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Grodziczno. Do 1954 roku istniała gmina Mroczno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego. W 2012 r wieś liczyła 1 165 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Elżbieta Zagórska[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona jest w odległości ok. 3 km od Boleszyna i 11 km od Nowego Miasta Lubawskiego.
Dzieje miejscowości
Mroczno istniało już za czasów plemion pruskich. Miejscowością zarządzało wówczas plemię Sasinów. Od XIII w. do końca XVIII w. wieś należała do kanoników chełmińskich. Nieznana jest dokładna data lokacji wsi. W 1. połowie XV w. majątek Mroczno obejmował 88 włók.
Na terenie wsi istniał kościół, który spalono w czasie tzw. wojny głodowej. W XVI w. odbudowy zniszczonego kościoła podjął się proboszcz Jan z Praśnic. Świątynia ostała się do wojen polsko–szwedzkich w XVII w. W XVII w. we wsi funkcjonowała szkoła. W XVIII w. znajdował się tu folwark z dworem, karczma i posesje zamożnych chłopów. Po I rozbiorze Polski z majątku utworzono domeny państwowe. W poł. XIX w. założono w Mrocznie bractwo trzeźwości.
Pod koniec XIX w. wieś nieformalnie podzielono na trzy części: "Otchłań" (od wschodniego krańca wsi aż do szkoły), "Niebo" (od szkoły do kościoła) i "Piekło" (pozostały fragment wsi). W 1868 r. znajdowało się tutaj 191 budynków i 83 domy. We wsi było 624 mieszkańców, w tym 565 katolików i 59 ewangelików. W 1882 r. urodziło się 99 dzieci, zmarło 68 osób, zawarto 11 małżeństw.
Gospodarka
We wsi działa firma transportowa, hydrauliczna, elektroniczna, produkcyjno–handlowa, drzewiarska, zakład weterynaryjny, salon fryzjerski, gabinet lekarski.
Sport
W miejscowości znajduje się Klub Sportowy KS.
Szkolnictwo
We wsi działa szkoła podstawowa i gimnazjum.
Religia
We wsi znajduje się siedziba parafii rzymskokatolickiej.
Opieka zdrowotna
W Mrocznie funkcjonuje ośrodek zdrowia.
Bezpieczeństwo
Działa tutaj Ochotnicza Straż Pożarna, którą założono w 1905 r.
Zabytki
- kościół z 1. połowy XX w.
- mogiły pomordowanych podczas II wojny światowej
- zabytkowe domy z 1. połowy XIX w.
Ludzie związani z miejscowością
- Franciszek Bukowski (1882–1970) – nauczyciel w miejscowej szkole, założyciel i kierownik bibliotek w Nowym Mieście Lubawskim
- Michał Makowski (1832–1895) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w latach 1863-1895
- Michał Maliński (1850–1931) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1896–1931
- Wincenty Kalitowski (1894–1937) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1931–1937
- Wincenty Siegmund (1864–1948) – duchowny katolicki, proboszcz miejscowej parafii w latach 1937–1948
- Jan Sałacki – cieśla, około 1850 r. zbudował zegar dla kościoła w Rożentalu, obecnie zabytek znajduje się w Muzeum Ziemi Lubawskiej w Nowym Mieście Lubawskim
Bibliografia
Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1953.
Korecki Andrzej, Z dziejów gminy Grodziczno, Pelplin 2003.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskieg, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885.
Strona Gminy Grodziczno [12.09.2013]
Strona Parafii w Mrocznie [12.09.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Grodziczno [12.09.2013]
