Sokółki (gmina Kowale Oleckie): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Sokółek |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = olecki | |powiat = olecki | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Sokółki ''' (niem. ''Sokolken'', od 1938 r. ''Halldorf'') – | + | ''' Sokółki ''' (niem. ''Sokolken'', od 1938 r. ''Halldorf'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Kowale Oleckie (gmina wiejska)|gminie Kowale Oleckie]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko–gołdapskiego]]. W 2010 roku liczyła 217 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Sokółki, [[Mściszewo]] i [[Żydy]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Józef Dźwilewski]]<ref>[http://bip.gmina.kowale.fr.pl/jednostki_pomocnicze/1/solectwa/ Wrota Warmii i Mazur] [05.12.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
| − | |||
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Mazury Garbate|Mazurach Garbatych]] ([[Wzgórza Szeskie]]), 18 km na północny zachód od [[Olecko|Olecka]] i 8 km na południowy zachód od [[Kowale Oleckie|Kowali Oleckich]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | Wieś | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1564 roku starosta [[Wawrzyniec von Halle]] sprzedał Maciejowi Sokołowi ze [[Starostwo ełckie|starostwa ełckiego]] cztery łany sołeckie (60 grzywien za każdy łan). Ze swej strony Maciej zobowiązał się do założenia [[Wieś czynszowa |wsi czynszowej]] na 40 łanach boru; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią [[Wolnizna|wolniznę]]. Nazwa wsi wywodzi się od nazwiska pierwszego sołtysa. Sokółki należały do [[Parafia ewangelicka w Cichach|parafii ewangelickiej w Cichach]]. |
| − | + | Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737–1740). W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 57 uczniów. | |
| − | + | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] Sokółki były siedzibą [[Gmina Sokółki|gminy]], od 1954 roku - [[Gromada Sokółki|gromady]]. Po kolejnej reorganizacji w 1973 roku ponownie była to wieś gminna. W latach powojennych utworzono w Sokółkach spółdzielnię gminną; działała tu szkoła przysposobienia rolniczego. W 1949 roku powołano bibliotekę gminną, a następnie czytelnię; utworzono tu również ośrodek zdrowia. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | |
| + | *1857 r. – 390 osób | ||
| − | + | *1933 r. – 424 osób | |
| − | + | *1939 r. – 366 osób | |
| − | + | *1988 r. – 293 osoby | |
| − | + | == Szkolnictwo == | |
| + | *[[Szkoła Podstawowa w Sokółkach|szkoła podstawowa]] | ||
| + | *[[Gimnazjum w Sokółkach|gimnazjum]] | ||
| − | + | ==Kultura== | |
| + | We wsi działa [[lkwim:Biblioteka w Sokółkach |Biblioteka Publiczna]], będąca filią [[lkwim:Gminna Biblioteka Publiczna w Kowalach Oleckich|Gminnej Biblioteki Publicznej w Kowalach Oleckich]], a także świetlica wiejska. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Religia== |
| − | + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Cichach|parafii rzymskokatolickiej w Cichach]]. Nabożeństwa odbywają się w miejscowej [[Kaplica pw. św. Maksymiliana Kolbe w Sokółkach |kaplicy filialnej]]. | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Gospodarka== |
| − | + | We wsi działa żwirownia. | |
| + | <br/> | ||
| − | + | == Turystyka == | |
| + | *szlak rowerowy "czerwony" – przebieg trasy: Kowale Oleckie – Sokółki – [[Cichy]] – [[Jezioro Szwałk Mały|Szwałk Mały]] – [[Jeziora Łaźno|Łaźno]] i [[Jezioro Litygajny |Litygajny]] – [[Czerwony Dwór]] – [[Jezioro Piłwąg|Piłwąg]] – [[Jabłonowo]] – [[Stacze]] – [[Guzy]] – Kowale Oleckie | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *budynek szkoły z okresu międzywojennego, murowany |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku |
| − | * | + | *dawna karczma z przełomu XIX i XX wieku, murowana (dom nr 36) |
| − | * | + | *kilka przykładów budownictwa murowanego z przełomu XIX i XX wieku (domy nr 32 i 34) |
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | [http://bip.gmina.kowale.fr.pl/files/sites/3092/wiadomosci/197134/files/06tekst_studium_i2013_pelny_zab.pdf| Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/treuburg.html| Vervaltugsgeschichte] [12.11.2013] | |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olecki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Kowale Oleckie (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1501-1600]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 10:32, 19 lut 2015
| Sokółki | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Kowale Oleckie |
| Liczba ludności (2010) | 217 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Sokółki | |
| Położenie na mapie Polski  Sokółki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Sokółki (niem. Sokolken, od 1938 r. Halldorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Kowale Oleckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. W 2010 roku liczyła 217 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Sokółki, Mściszewo i Żydy. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Józef Dźwilewski[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Mazurach Garbatych (Wzgórza Szeskie), 18 km na północny zachód od Olecka i 8 km na południowy zachód od Kowali Oleckich.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1564 roku starosta Wawrzyniec von Halle sprzedał Maciejowi Sokołowi ze starostwa ełckiego cztery łany sołeckie (60 grzywien za każdy łan). Ze swej strony Maciej zobowiązał się do założenia wsi czynszowej na 40 łanach boru; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią wolniznę. Nazwa wsi wywodzi się od nazwiska pierwszego sołtysa. Sokółki należały do parafii ewangelickiej w Cichach.
Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737–1740). W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 57 uczniów.
Po II wojnie światowej Sokółki były siedzibą gminy, od 1954 roku - gromady. Po kolejnej reorganizacji w 1973 roku ponownie była to wieś gminna. W latach powojennych utworzono w Sokółkach spółdzielnię gminną; działała tu szkoła przysposobienia rolniczego. W 1949 roku powołano bibliotekę gminną, a następnie czytelnię; utworzono tu również ośrodek zdrowia.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 390 osób
- 1933 r. – 424 osób
- 1939 r. – 366 osób
- 1988 r. – 293 osoby
Szkolnictwo
Kultura
We wsi działa Biblioteka Publiczna, będąca filią Gminnej Biblioteki Publicznej w Kowalach Oleckich, a także świetlica wiejska.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Cichach. Nabożeństwa odbywają się w miejscowej kaplicy filialnej.
Gospodarka
We wsi działa żwirownia.
Turystyka
- szlak rowerowy "czerwony" – przebieg trasy: Kowale Oleckie – Sokółki – Cichy – Szwałk Mały – Łaźno i Litygajny – Czerwony Dwór – Piłwąg – Jabłonowo – Stacze – Guzy – Kowale Oleckie
Zabytki
- budynek szkoły z okresu międzywojennego, murowany
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku
- dawna karczma z przełomu XIX i XX wieku, murowana (dom nr 36)
- kilka przykładów budownictwa murowanego z przełomu XIX i XX wieku (domy nr 32 i 34)
Bibliografia
Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ Wrota Warmii i Mazur [05.12.2013]
