Sokółki (gmina Kowale Oleckie)

Sokółki
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olecki
Gmina	Kowale Oleckie
Liczba ludności (2010)	217
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Sokółki
Położenie na mapie Polski Sokółki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Sokółki (niem. Sokolken, od 1938 r. Halldorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Kowale Oleckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. W 2010 roku liczyła 217 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Sokółki, Mściszewo i Żydy. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Józef Dźwilewski.

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Mazurach Garbatych (Wzgórza Szeskie), 18 km na północny zachód od Olecka i 8 km na południowy zachód od Kowali Oleckich.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1564 roku starosta Wawrzyniec von Halle sprzedał Maciejowi Sokołowi ze starostwa ełckiego cztery łany sołeckie (60 grzywien za każdy łan). Ze swej strony Maciej zobowiązał się do założenia wsi czynszowej na 40 łanach boru; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią wolniznę. Nazwa wsi wywodzi się od nazwiska pierwszego sołtysa. Sokółki należały do parafii ewangelickiej w Cichach.

Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737–1740). W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 57 uczniów.

Po II wojnie światowej Sokółki były siedzibą gminy, od 1954 roku - gromady. Po kolejnej reorganizacji w 1973 roku ponownie była to wieś gminna. W latach powojennych utworzono w Sokółkach spółdzielnię gminną; działała tu szkoła przysposobienia rolniczego. W 1949 roku powołano bibliotekę gminną, a następnie czytelnię; utworzono tu również ośrodek zdrowia.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

• 1857 r. – 390 osób

• 1933 r. – 424 osób

• 1939 r. – 366 osób

• 1988 r. – 293 osoby

Szkolnictwo

• szkoła podstawowa
• gimnazjum

Kultura

We wsi działa Biblioteka Publiczna, będąca filią Gminnej Biblioteki Publicznej w Kowalach Oleckich, a także świetlica wiejska.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Cichach. Nabożeństwa odbywają się w miejscowej kaplicy filialnej.

Gospodarka

We wsi działa żwirownia.

Turystyka

• szlak rowerowy "czerwony" – przebieg trasy: Kowale Oleckie – Sokółki – Cichy – Szwałk Mały – Łaźno i Litygajny – Czerwony Dwór – Piłwąg – Jabłonowo – Stacze – Guzy – Kowale Oleckie

Zabytki

• budynek szkoły z okresu międzywojennego, murowany
• cmentarz ewangelicki z XIX wieku
• dawna karczma z przełomu XIX i XX wieku, murowana (dom nr 36)
• kilka przykładów budownictwa murowanego z przełomu XIX i XX wieku (domy nr 32 i 34)

Bibliografia

Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]