Rezerwat Rzeka Drwęca: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Linki zewnętrzne)
 
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 5: Linia 5:
 
|  rodzaj_rezerwatu= wodny  
 
|  rodzaj_rezerwatu= wodny  
 
|charakter_rezerwatu=  
 
|charakter_rezerwatu=  
|          położenie= [[województwo warmińsko-mazurskie]], [[gmina Olsztynek, gmina Ostróda, gmina Grunwald, gmina Miłomłyn, gmina Iława, gmina Lubawa, gmina Nowe Miasto Lubawskie, gmina Kurzętnik]]
+
|          położenie= województwo warmińsko-mazurskie, gmina Olsztynek, gmina Ostróda, gmina Grunwald, gmina Miłomłyn, gmina Iława, gmina Lubawa, gmina Nowe Miasto Lubawskie, gmina Kurzętnik
 
|              data= 1961
 
|              data= 1961
 
|          kod mapy= PL-WN
 
|          kod mapy= PL-WN
Linia 16: Linia 16:
 
  |            sekundE= 21
 
  |            sekundE= 21
 
}}
 
}}
<br/>
+
'''Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca''' – rezerwat przyrody utworzony w 1961 r. (MP nr 71, poz. 302) w celu zachowania i ochrony środowiska wodnego i ryb, głównie [[pstrąg potokowy|pstrąga]], łososia, troci i certy. Obszar chroniony zajmuje powierzchnię 1344,87 ha. W [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]] znajduje się górny odcinek [[Rzeka Drwęca|Drwęcy]] oraz rzeki: Grabiczek wraz z dopływami: Bałcynką, Iławką, Elszką, Welą (w skład rezerwatu wchodzą ich dolne odcinki) oraz [[Jezioro Ostrowin|jeziora Ostrowin]] i [[Jezioro Drwęckie|Drwęckie]]. W województwie kujawsko-pomorskim ochronie podlega pozostały odcinek rzeki Drwęcy oraz dolne odcinki jej odpływów: Rypienicy i Ruźca. Ponadto ochroną objęto tereny ciągnące się pasami szerokości 5 m wzdłuż brzegów rzek i jezior.
 
+
<br/><br/>
 
+
[[Plik:rzeka_drweca_rp_w.png|thumb|right|290px|Rezerwat Rzeka Drwęca]]
'''Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca'''
+
[[Plik:rzeka_drweca_rp_g.png|thumb|right|290px|Rezerwat Rzeka Drwęca]]
<br/>
 
 
 
 
 
 
 
=== O rezerwacie ===
 
 
 
Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca został utworzony w 1961 r. (MP nr 71, poz. 302) w celu zachowania i ochrony środowiska wodnego i ryb, głównie pstrąga, łososia, troci i certy. Obszar chroniony zajmuje powierzchnię 1344,87 ha. W województwie warmińsko-mazurskim znajduje się górny odcinek Drwęcy oraz rzeki: Grabiczek wraz z dopływem Bałcynką, Iławką, Elszką, Welą (w skład rezerwatu wchodzą ich dolne odcinki) oraz jeziora Ostrowin i Drwęckie. W województwie kujawsko-pomorskim ochronie podlega pozostały odcinek rzeki Drwęca oraz dolne odcinki jej odpływów: Rypienicy i Ruźca. Ponadto ochroną objęto tereny ciągnące się pasami szerokości 5 m wzdłuż brzegów rzek i jezior.
 
<br/>
 
 
 
 
 
[[Plik: trucha.jpg]]
 
<br/>
 
'''Pstrąg potokowy (''Salmo trutta'')'''
 
<br/>
 
Fot. http://es.wikipedia.org/wiki/Salmo_trutta
 
<br/>
 
 
 
 
 
 
=== Fizjogeografia terenu i szata roślinna ===
 
=== Fizjogeografia terenu i szata roślinna ===
 
+
Rzeka Drwęca jest największym prawobrzeżnym dopływem Wisły w województwie kujawsko-pomorskim. Jej długość od źródeł koło Drwęcka (na pograniczu gmin [[Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)|Olsztynek]] i [[Grunwald (gmina wiejska)|Grunwald]]) na wysokości 191 m n.p.m. do ujścia w Złotoryi na rzędnej 39 m n.p.m. wynosi 207,2 km. Jest to typowa rzeka nizinna. Jej dolina ukształtowała się u schyłku zlodowacenia bałtyckiego po przelaniu się Wisły i Odry do bałtyckiego jeziora lodowego. Wcześniej wody topniejącego lodowca odpływały na zachód systemem pradoliny toruńsko-eberswaldzkiej. Fragmenty tej pradoliny wykorzystuje dzisiejsza Drwęca w swoim środkowym i dolnym biegu. Drwęca przyjmuje szereg dopływów, które głęboko (nawet do 40–60 m) rozcinają wysoczyzny morenowe i sandry. Bogactwo młodoglacjalnych form geomorfologicznych i sporo dużych kompleksów leśnych powoduje, że zlewnia Drwęcy tworzy kompleks przyrodniczy o znaczeniu ponadregionalnym i stanowi korytarz ekologiczny między Doliną Wisły a Pojezierzem Mazurskim. W wyniku znacznej różnicy poziomów Drwęcy i jej dopływów, cieki spływające z wysoczyzny bardzo często mają charakter rzek podgórskich, a ich lokalne spadki osiągają 4%. Na powierzchni 42,8 ha (w gminach Brodnica i Brzozie) rezerwat leży na terenie Brodnickiego Parku Krajobrazowego.
Rzeka Drwęca jest największym prawobrzeżnym dopływem Wisły w województwie kujawsko-pomorskim. Jej długość - od źródeł koło Drwęcka (na pograniczu gmin Olsztynek i Grunwald) na wysokości 191 m. n.p.m. do ujścia w Złotoryi na rzędnej 39 m n.p.m. - wynosi 207,2 km. Jest to typowa rzeka nizinna. Jej dolina ukształtowała się u schyłku zlodowacenia bałtyckiego po przelaniu się Wisły i Odry do bałtyckiego jeziora lodowego. Wcześniej wody topniejącego lodowca odpływały na zachód systemem pradoliny toruńsko-eberswaldzkiej. Fragmenty tej pradoliny wykorzystuje dzisiejsza Drwęca w swoim środkowym i dolnym biegu. Drwęca przyjmuje szereg dopływów, które głęboko (nawet do 40-60 m) rozcinają wysoczyzny morenowe i sandry. Bogactwo młodoglacjalnych form geomorfologicznych i sporo dużych kompleksów leśnych powoduje, że zlewnia Drwęcy tworzy kompleks przyrodniczy o znaczeniu ponadregionalnym i stanowi korytarz ekologiczny między Doliną Wisły a Pojezierzem Mazurskim. W wyniku znacznej różnicy poziomów Drwęcy i jej dopływów, cieki spływające z wysoczyzny bardzo często mają charakter rzek podgórskich, a ich lokalne spadki osiągają 4%. Na powierzchni 42,8 ha (w gminach Brodnica i Brzozie) rezerwat leży na terenie [[Brodnicki Park Krajobrazowy|Brodnickiego Parku Krajobrazowego]].
 
<br/>
 
 
 
 
 
[[Plik: ciclus.jpg]]
 
<br/>
 
'''Pluszcz (''Cinclus cinclus'')'''
 
<br/>
 
Fot. http://de.wikipedia.org/wiki/Wasseramsel_(Art)
 
<br/>
 
 
 
 
 
 
=== Zwierzęta ===
 
=== Zwierzęta ===
 
+
Rzeka Drwęca stanowi doskonałe siedlisko dla bytowania rzadkich gatunków ryb i minogów, które potrzebują wody o dużym natlenieniu. Już w latach 1957–1959 badania ichtiologiczne wykazały występowanie 34 gatunków ryb. W rzece notowano takie gatunki, jak: pstrąg, łosoś szlachetny, troć, certa, minóg rzeczny oraz głowacze białopłetwy i pręgopłetwy.
Rzeka Drwęca stanowi doskonałe siedlisko dla bytowania rzadkich gatunków ryb i minogów, które potrzebują wody o dużym natlenieniu. Już w latach 1957-1959 badania ichtiologiczne wykazały występowanie 34 gatunków ryb. W rzece notowano takie gatunki, jak: pstrąg, łosoś szlachetny, troć, certa, minóg rzeczny oraz głowacze białopłetwy i pręgopłetwy.
 
 
<br/>
 
<br/>
Z innych zwierząt w rezerwacie występuje bóbr, wydra, zimorodek, pluszcz (zimujący), orlik krzykliwy, bielik i bocian czarny. Ekosystem rzeki stwarza dogodne warunki do występowania licznych gatunków ptactwa wodno-błotnego. Na szczególną uwagę zasługuje tzw. Bagienna Dolina Drwęcy, uznana za ostoję ptactwa o randze europejskiej, zlokalizowana pomiędzy Brodnicą a Nowym Miastem Lubawskim.
+
Z innych zwierząt w rezerwacie występuje bóbr, [[wydra]], zimorodek, pluszcz (zimujący), [[orlik krzykliwy]], bielik i bocian czarny. Ekosystem rzeki stwarza dogodne warunki do występowania licznych gatunków ptactwa wodno-błotnego. Na szczególną uwagę zasługuje tzw. Bagienna Dolina Drwęcy, uznana za ostoję ptactwa o randze europejskiej, zlokalizowana pomiędzy Brodnicą a [[Nowe Miasto Lubawskie|Nowym Miastem Lubawskim]].
 
<br/>
 
<br/>
Drwęca jest rzeką o bardzo istotnym znaczeniu dla populacji troci wiślanej. Jest to obecnie najważniejszy i najbardziej charakterystyczny gatunek tego rezerwatu. Spośród trzech jej form w Drwęcy występują dwie: osiadła - pstrąg potokowy oraz wędrowna - troć wędrowna. Ta ostatnia jest (podobnie jak jesiotr, łosoś i certa) rybą dwuśrodowiskową.
+
Drwęca jest rzeką o bardzo istotnym znaczeniu dla populacji troci wiślanej. Jest to obecnie najważniejszy i najbardziej charakterystyczny gatunek tego rezerwatu. Spośród trzech jej form w Drwęcy występują dwie: osiadła pstrąg potokowy oraz wędrowna troć wędrowna. Ta ostatnia jest (podobnie jak jesiotr, łosoś i certa) rybą dwuśrodowiskową.
 
<br/>
 
<br/>
 
 
[[Plik: cottus.jpg]]
 
<br/>
 
'''Głowacz białopłetwy (''Cottus gobio'')'''
 
<br/>
 
Fot. http://pl.wikipedia.org/wiki/Głowacz_białopłetwy
 
<br/>
 
 
 
 
=== Ciekawostki ===
 
=== Ciekawostki ===
 
+
Na terenie rezerwatu prowadzona jest tzw. aktywna ochrona przyrody w ramach "Projektu restytucji ryb wędrownych w Polsce". Projekt zakładał możliwość restytucji gatunkowej jesiotra zachodniego i łososia atlantyckiego, ze względu na to że rzeka Drwęca jest jedną z niewielu rzek stwarzających odpowiednie warunki dla rozwoju narybku tych gatunków ryb.
Na terenie rezerwatu prowadzona jest tzw. aktywna ochrona przyrody w ramach „Projektu restytucji ryb wędrownych w Polsce”. Projekt zakładał możliwość restytucji gatunkowej jesiotra zachodniego i łososia atlantyckiego, ze względu na to że rzeka Drwęca jest jedną z niewielu rzek stwarzających odpowiednie warunki dla rozwoju narybku tych gatunków ryb.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
Jesiotr zachodni wyginął w całym zlewisku bałtyckim. W systemie Wisły wstępował na tarło do Drwęcy. Spadek jego liczebności nastąpił na przełomie XIX i XX wieku. Ostatnie okazy jesiotra zachodniego zarejestrowano w Polsce ok. 1950 r. w Warcie i Wiśle. Badania genetyczne z ostatnich lat wskazują jednak, że w Polsce nie występował jesiotr zachodni (''Acipenser sturio''), tylko jesiotr ostronosy (''Acipenser oxyrhynchus'') lub krzyżówki tych gatunków.
 
Jesiotr zachodni wyginął w całym zlewisku bałtyckim. W systemie Wisły wstępował na tarło do Drwęcy. Spadek jego liczebności nastąpił na przełomie XIX i XX wieku. Ostatnie okazy jesiotra zachodniego zarejestrowano w Polsce ok. 1950 r. w Warcie i Wiśle. Badania genetyczne z ostatnich lat wskazują jednak, że w Polsce nie występował jesiotr zachodni (''Acipenser sturio''), tylko jesiotr ostronosy (''Acipenser oxyrhynchus'') lub krzyżówki tych gatunków.
 
<br/>
 
<br/>
Łosoś atlantycki notowany był w Wiśle ostatnio w latach 60-tych. Lata 80-te traktuje się jako kres łososia atlantyckiego w Polsce. Za przyczyny stopniowego zanikania łososi uważa się zanieczyszczenia i zabudowę rzek postępującą od przełomu XIX i XX wieku oraz gwałtowny rozwój morskiego rybołówstwa łososiowego. Program restytucji łososia w Polsce realizowany jest przez Instytut Rybactwa Śródlądowego, Morski Instytut Rybacki - Komisję ds. zarybiania i gospodarki łososiowej.  
+
Łosoś atlantycki notowany był w Wiśle ostatnio w latach 60. Lata 80. traktuje się jako kres łososia atlantyckiego w Polsce. Za przyczyny stopniowego zanikania łososi uważa się zanieczyszczenia i zabudowę rzek postępującą od przełomu XIX i XX wieku oraz gwałtowny rozwój morskiego rybołówstwa łososiowego. Program restytucji łososia w Polsce realizowany jest przez Instytut Rybactwa Śródlądowego, Morski Instytut Rybacki Komisję ds. zarybiania i gospodarki łososiowej.  
 
<br/>
 
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
+
S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos, ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego'', Olsztynie 1999.
Dąbrowski S., Polakowski B., Wołos L.: Obszary chronione i pomniki przyrody województwa Warmińsko-Mazurskiego. Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, 1999.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Zobacz też ==
 
+
Rejestr rezerwatów przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, [http://olsztyn.rdos.gov.pl/images/formy_ochrony/rejestr_rezerwatow_przyrody_stan_2014.pdf Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [10.12.2014]
== Linki zewnętrzne ==
 
Rejestr rezerwatów przyrody województwa warmińsko-mazurskiego: [http://olsztyn.rdos.gov.pl/images/formy_ochrony/rejestr_rezerwatow_przyrody_stan_2014.pdf olsztyn.rdos.gov.pl] [22.10.2014]
 
 
<br/>
 
<br/>
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Rzeka_Drwęca] [22.10.2014]
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Rzeka_Drwęca pl.wikipedia.org, Rezerwat Rzeka Drwęca] [22.10.2014]
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Ochrona przyrody]] [[Kategoria: Rezerwaty przyrody]] [[Kategoria: Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)]], [[Kategoria Ostróda (gmina wiejska)]][[Kategoria: Grunwald (gmina wiejska)]][[Kategoria: Miłomłyn (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: Iława (gmina wiejska)]][[Lubawa (gmina wiejska)]][[Kategoria: Nowe Miasto Lubawskie (gmina wiejska)]][[Kategoria: Kurzętnik (gmina wiejska)]]
+
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Ochrona przyrody]] [[Kategoria: Rezerwaty przyrody]] [[Kategoria: Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: Ostróda (gmina wiejska)]][[Kategoria: Grunwald (gmina wiejska)]][[Kategoria: Miłomłyn (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: Iława (gmina wiejska)]][[Kategoria: Lubawa (gmina wiejska)]][[Kategoria: Nowe Miasto Lubawskie (gmina wiejska)]][[Kategoria: Kurzętnik (gmina wiejska)]]

Aktualna wersja na dzień 09:57, 24 lut 2015

Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca

Rodzaj rezerwatu wodny
Państwo  Polska
Data utworzenia 1961
Powierzchnia 1344,87 ha
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca
Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca
Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca – rezerwat przyrody utworzony w 1961 r. (MP nr 71, poz. 302) w celu zachowania i ochrony środowiska wodnego i ryb, głównie pstrąga, łososia, troci i certy. Obszar chroniony zajmuje powierzchnię 1344,87 ha. W województwie warmińsko-mazurskim znajduje się górny odcinek Drwęcy oraz rzeki: Grabiczek wraz z dopływami: Bałcynką, Iławką, Elszką, Welą (w skład rezerwatu wchodzą ich dolne odcinki) oraz jeziora Ostrowin i Drwęckie. W województwie kujawsko-pomorskim ochronie podlega pozostały odcinek rzeki Drwęcy oraz dolne odcinki jej odpływów: Rypienicy i Ruźca. Ponadto ochroną objęto tereny ciągnące się pasami szerokości 5 m wzdłuż brzegów rzek i jezior.

Rezerwat Rzeka Drwęca
Rezerwat Rzeka Drwęca

Fizjogeografia terenu i szata roślinna

Rzeka Drwęca jest największym prawobrzeżnym dopływem Wisły w województwie kujawsko-pomorskim. Jej długość – od źródeł koło Drwęcka (na pograniczu gmin Olsztynek i Grunwald) na wysokości 191 m n.p.m. do ujścia w Złotoryi na rzędnej 39 m n.p.m. – wynosi 207,2 km. Jest to typowa rzeka nizinna. Jej dolina ukształtowała się u schyłku zlodowacenia bałtyckiego po przelaniu się Wisły i Odry do bałtyckiego jeziora lodowego. Wcześniej wody topniejącego lodowca odpływały na zachód systemem pradoliny toruńsko-eberswaldzkiej. Fragmenty tej pradoliny wykorzystuje dzisiejsza Drwęca w swoim środkowym i dolnym biegu. Drwęca przyjmuje szereg dopływów, które głęboko (nawet do 40–60 m) rozcinają wysoczyzny morenowe i sandry. Bogactwo młodoglacjalnych form geomorfologicznych i sporo dużych kompleksów leśnych powoduje, że zlewnia Drwęcy tworzy kompleks przyrodniczy o znaczeniu ponadregionalnym i stanowi korytarz ekologiczny między Doliną Wisły a Pojezierzem Mazurskim. W wyniku znacznej różnicy poziomów Drwęcy i jej dopływów, cieki spływające z wysoczyzny bardzo często mają charakter rzek podgórskich, a ich lokalne spadki osiągają 4%. Na powierzchni 42,8 ha (w gminach Brodnica i Brzozie) rezerwat leży na terenie Brodnickiego Parku Krajobrazowego.

Zwierzęta

Rzeka Drwęca stanowi doskonałe siedlisko dla bytowania rzadkich gatunków ryb i minogów, które potrzebują wody o dużym natlenieniu. Już w latach 1957–1959 badania ichtiologiczne wykazały występowanie 34 gatunków ryb. W rzece notowano takie gatunki, jak: pstrąg, łosoś szlachetny, troć, certa, minóg rzeczny oraz głowacze białopłetwy i pręgopłetwy.
Z innych zwierząt w rezerwacie występuje bóbr, wydra, zimorodek, pluszcz (zimujący), orlik krzykliwy, bielik i bocian czarny. Ekosystem rzeki stwarza dogodne warunki do występowania licznych gatunków ptactwa wodno-błotnego. Na szczególną uwagę zasługuje tzw. Bagienna Dolina Drwęcy, uznana za ostoję ptactwa o randze europejskiej, zlokalizowana pomiędzy Brodnicą a Nowym Miastem Lubawskim.
Drwęca jest rzeką o bardzo istotnym znaczeniu dla populacji troci wiślanej. Jest to obecnie najważniejszy i najbardziej charakterystyczny gatunek tego rezerwatu. Spośród trzech jej form w Drwęcy występują dwie: osiadła – pstrąg potokowy oraz wędrowna – troć wędrowna. Ta ostatnia jest (podobnie jak jesiotr, łosoś i certa) rybą dwuśrodowiskową.

Ciekawostki

Na terenie rezerwatu prowadzona jest tzw. aktywna ochrona przyrody w ramach "Projektu restytucji ryb wędrownych w Polsce". Projekt zakładał możliwość restytucji gatunkowej jesiotra zachodniego i łososia atlantyckiego, ze względu na to że rzeka Drwęca jest jedną z niewielu rzek stwarzających odpowiednie warunki dla rozwoju narybku tych gatunków ryb.
Jesiotr zachodni wyginął w całym zlewisku bałtyckim. W systemie Wisły wstępował na tarło do Drwęcy. Spadek jego liczebności nastąpił na przełomie XIX i XX wieku. Ostatnie okazy jesiotra zachodniego zarejestrowano w Polsce ok. 1950 r. w Warcie i Wiśle. Badania genetyczne z ostatnich lat wskazują jednak, że w Polsce nie występował jesiotr zachodni (Acipenser sturio), tylko jesiotr ostronosy (Acipenser oxyrhynchus) lub krzyżówki tych gatunków.
Łosoś atlantycki notowany był w Wiśle ostatnio w latach 60. Lata 80. traktuje się jako kres łososia atlantyckiego w Polsce. Za przyczyny stopniowego zanikania łososi uważa się zanieczyszczenia i zabudowę rzek postępującą od przełomu XIX i XX wieku oraz gwałtowny rozwój morskiego rybołówstwa łososiowego. Program restytucji łososia w Polsce realizowany jest przez Instytut Rybactwa Śródlądowego, Morski Instytut Rybacki – Komisję ds. zarybiania i gospodarki łososiowej.

Bibliografia

S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos, Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Olsztynie 1999.

Zobacz też

Rejestr rezerwatów przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [10.12.2014]
pl.wikipedia.org, Rezerwat Rzeka Drwęca [22.10.2014]