Limża: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zabytki) |
|||
| (Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Limża. Radiowo-Telewizyjny Ośrodek Nadawczy.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Limża. Radiowo-Telewizyjny Ośrodek Nadawczy.<br>Fot. Przemysław Jahr. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Limza_maszt.jpg Commons Wikimedia] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 145<ref>Łącznie Limża i | + | |liczba ludności = 145<ref>Łącznie: Limża i Spikora.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Limża ''' (niem. ''Limbsee'') – | + | ''' Limża ''' (niem. ''Limbsee'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Kisielice (gmina miejsko-wiejska)|gminie Kisielice]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 145 mieszkańców (łącznie z osadą [[Spikora]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Sławomir Bartyzel]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_-_wiejska/117/349/Solectwa__Kadencja_2010_-_2014/ bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]</ref>. | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 145 mieszkańców (łącznie z osadą [[Spikora]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Sławomir Bartyzel]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_-_wiejska/117/349/Solectwa__Kadencja_2010_-_2014/ [ | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], nad [[Gardeja|Gardeją]], 24 km na zachód od [[Iława|Iławy]] i 4 km na zachód od [[Kisielice|Kisielic]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 522. | + | Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], nad [[Rzeka Gardeja|Gardeją]], 24 km na zachód od [[Iława|Iławy]] i 4 km na zachód od [[Kisielice|Kisielic]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 522. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Pierwotna nazwa wsi brzmiała ''Lynse'' | + | Pierwotna nazwa wsi brzmiała ''Lynse'', późniejsza – ''Limbsee'' – nawiązywała do nazwy pobliskiego jeziora. Wieś została założona na obszarze dawnej [[Prusowie|pruskiej]] osady. Nastąpiło to prawdopodobnie pod koniec XIII stulecia. W 1410 roku wieś została dotkliwie zniszczona. Do XVI wieku Limża wchodziła w skład parafii [[Biskupiczki]], a następnie Kisielice. W 1422 roku miała miejsce ponowna lokacja wsi. Limża została wówczas zasiedlona chłopami pańszczyźnianymi. Prawdopodobnie pod koniec XV wieku Limża wraz z jeziorem zostały sprzedane Hansowi von Kospoth. Po 1700 roku wieś stała się własnością państwa pruskiego. Kolejnym właścicielem miejscowości był Otto Friedrich von Hindenburg, który zmarł bezpotomnie w 1722 roku. Limża wraz z [[Ogrodzieniec|Ogrodzieńcem]] trafiły w ręce jego sióstr – Zofii i Barbary. Po ich śmierci oba majątki stały się własnością wnuka Barbary – Otto Gottfrieda von Beneckendorfa. Zgodnie z wolą Otto Friedricha von Hindenburga von Beneckendorf musiał przyjąć nazwisko wuja oraz jego herb rodowy. Połączenie nazwisk zostało potwierdzone dekretem królewskim w roku 1789. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Pierwsza miejscowa szkoła powstała w okresie rządów Otto Friedricha von Hindenburga. Nowy szkolny budynek wzniesiono w 1800 roku. Składał się on z jednoklasowej sali oraz mieszkania nauczyciela. Pod koniec XIX stulecia majątek stał się własnością Wilhelma von Dallwitz. Limża była w tym czasie zamieszkana przez 200 osób. Nowi właściciele zajmowali pałac otoczony parkiem, w którym powstał cmentarz rodowy. Po ślubie córki Wilhelma von Dallwitz Limża przeszła w ręce rodu von Brockdorff-Ahlefeld. W czasie I wojny światowej, po śmierci grafa, dobra stały się własnością hrabiny Joanny von Brockdorff-Ahlefeld. Od 1933 roku Limża należała do Johanna Gottlieba von Brockdorffa. | |
| − | + | W 2001 roku we wsi wzniesiono maszt Radiowo-Telewizyjnego Ośrodka Nadawczego Kisielice (wysokość 320 m). W miejscowości działa lokalne [[Stowarzyszenie "ZGODA" w Limży|Stowarzyszenie "ZGODA"]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych: | ||
| + | *1817 – 161 osób, 10 domów | ||
| + | *1831 – 201 osób, 10 domów | ||
| + | *1864 – 189 osób, 10 domów | ||
| + | *1871 – 195 osób, 11 domów | ||
| + | *1885 – 196 osób, 11 domów | ||
| + | *1895 – 197 osób, 11 domów | ||
| + | *1905 – 199 osób, 11 domów | ||
| + | *1933 – 343 osoby (łącznie ze Spikorą i [[Sobiewola|Sobiewolą]]) | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *ruiny [[Dwór w Limży|dworu]] wzniesionego na przełomie XIX i XX wieku |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | ==Galeria zdjęć== | ||
| + | <gallery mode=packed widths=250px heights=250px class="left"> | ||
| + | File:Pałac w Limży. 1927.jpg|<center>Pałac w Limży. 1927.<br>Źródło: [http://aefl.de/rosenberg/Rosenberg/doerfer_3/doerfer_teil3.htm www.aefl.de] | ||
| + | File:Limża. Ruiny pałacu. 2011.jpg|<center>Limża. Ruiny pałacu. 2011.<br>Fot. Michał Młotek. Źródło: [http://fabryka-historii.pl/zabytki/ruiny-palacu-w-limzy/ www.fabryka-historii.pl] | ||
| + | </gallery> | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | ''Iława. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.<br/> | ||
| + | Niesiobędzki Wiesław, ''Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne'', wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/> | ||
| + | [http://bip.warmia.mazury.pl/kisielice_gmina_miejsko_-_wiejska/126/55/Plan__Rozwoju_Lokalnego_Miasta_i_Gminy_Kisielice_na_lata_2007_-_2013/ Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Kisielice na lata 2007-2013], Kisielice styczeń 2007 [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Kisielice (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1201-1300]] |
Aktualna wersja na dzień 14:30, 5 mar 2015
| Limża | |
| | |
 Limża. Radiowo-Telewizyjny Ośrodek Nadawczy.
Fot. Przemysław Jahr. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | iławski |
| Gmina | Kisielice |
| Liczba ludności (2010) | 145[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Limża | |
| Położenie na mapie Polski  Limża | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Limża (niem. Limbsee) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Kisielice. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 145 mieszkańców (łącznie z osadą Spikora). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Sławomir Bartyzel[2].
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, nad Gardeją, 24 km na zachód od Iławy i 4 km na zachód od Kisielic; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 522.
Dzieje miejscowości
Pierwotna nazwa wsi brzmiała Lynse, późniejsza – Limbsee – nawiązywała do nazwy pobliskiego jeziora. Wieś została założona na obszarze dawnej pruskiej osady. Nastąpiło to prawdopodobnie pod koniec XIII stulecia. W 1410 roku wieś została dotkliwie zniszczona. Do XVI wieku Limża wchodziła w skład parafii Biskupiczki, a następnie Kisielice. W 1422 roku miała miejsce ponowna lokacja wsi. Limża została wówczas zasiedlona chłopami pańszczyźnianymi. Prawdopodobnie pod koniec XV wieku Limża wraz z jeziorem zostały sprzedane Hansowi von Kospoth. Po 1700 roku wieś stała się własnością państwa pruskiego. Kolejnym właścicielem miejscowości był Otto Friedrich von Hindenburg, który zmarł bezpotomnie w 1722 roku. Limża wraz z Ogrodzieńcem trafiły w ręce jego sióstr – Zofii i Barbary. Po ich śmierci oba majątki stały się własnością wnuka Barbary – Otto Gottfrieda von Beneckendorfa. Zgodnie z wolą Otto Friedricha von Hindenburga von Beneckendorf musiał przyjąć nazwisko wuja oraz jego herb rodowy. Połączenie nazwisk zostało potwierdzone dekretem królewskim w roku 1789.
Pierwsza miejscowa szkoła powstała w okresie rządów Otto Friedricha von Hindenburga. Nowy szkolny budynek wzniesiono w 1800 roku. Składał się on z jednoklasowej sali oraz mieszkania nauczyciela. Pod koniec XIX stulecia majątek stał się własnością Wilhelma von Dallwitz. Limża była w tym czasie zamieszkana przez 200 osób. Nowi właściciele zajmowali pałac otoczony parkiem, w którym powstał cmentarz rodowy. Po ślubie córki Wilhelma von Dallwitz Limża przeszła w ręce rodu von Brockdorff-Ahlefeld. W czasie I wojny światowej, po śmierci grafa, dobra stały się własnością hrabiny Joanny von Brockdorff-Ahlefeld. Od 1933 roku Limża należała do Johanna Gottlieba von Brockdorffa.
W 2001 roku we wsi wzniesiono maszt Radiowo-Telewizyjnego Ośrodka Nadawczego Kisielice (wysokość 320 m). W miejscowości działa lokalne Stowarzyszenie "ZGODA".
Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych:
- 1817 – 161 osób, 10 domów
- 1831 – 201 osób, 10 domów
- 1864 – 189 osób, 10 domów
- 1871 – 195 osób, 11 domów
- 1885 – 196 osób, 11 domów
- 1895 – 197 osób, 11 domów
- 1905 – 199 osób, 11 domów
- 1933 – 343 osoby (łącznie ze Spikorą i Sobiewolą)
Zabytki
- ruiny dworu wzniesionego na przełomie XIX i XX wieku
Galeria zdjęć
Pałac w Limży. 1927.
Źródło: www.aefl.de
Limża. Ruiny pałacu. 2011.
Fot. Michał Młotek. Źródło: www.fabryka-historii.pl
Przypisy
- ↑ Łącznie: Limża i Spikora.
- ↑ bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
Bibliografia
Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Kisielice na lata 2007-2013, Kisielice styczeń 2007 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
