Żydowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Dzieje miejscowości)
 
(Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |dopełniacz wsi        =     
  |zdjęcie              = Kościół w Żydowie.jpg  
+
  |zdjęcie              =   
  |opis zdjęcia          = Kościół w Żydowie 
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 14: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 118<ref>Łącznie Żydowo i [[Nowe Witki]].</ref>
+
  |liczba ludności      = 118<ref>Łącznie Żydowo i Nowe Witki.</ref>
 
  |rok                  = 2010  
 
  |rok                  = 2010  
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Żydowo ''' (niem. ''Siddau'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[gmina Bartoszyce|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+
''' Żydowo ''' (niem. ''Siddau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bartoszyce (gmina wiejska)|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
 
 
Miejscowość w 2010 roku liczyła 118 mieszkańców (łącznie z [[Nowe Witki|Nowymi Witkami]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Żydowo, Nowe Witki, [[Leginy]] i [[Zawiersze]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Tadeusz Tomaszewicz]]<ref>http://gmina-bartoszyce.pl/wykaz-soltysow/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>.
 
 
 
<br/>
 
  
 +
Miejscowość w 2010 roku liczyła 118 mieszkańców (łącznie z [[Nowe Witki|Nowymi Witkami]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Żydowo, Nowe Witki, [[Leginy]] i [[Zawiersze]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Tadeusz Tomaszewicz]]<ref>[http://gmina-bartoszyce.pl/wykaz-soltysow/ gmina-bartoszyce.pl] [05.03.2014]</ref>.
 +
<br/><br/>
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 7,5 km na północ od [[Bartoszyce|Bartoszyc]], przy drodze wojewódzkiej nr 512.
 
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Sępopolska|Równinie Sępopolskiej]], 7,5 km na północ od [[Bartoszyce|Bartoszyc]], przy drodze wojewódzkiej nr 512.
<br/>
 
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Brak jest dokładnych danych o okolicznościach jej założenia. Po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach z 1414 roku jako wieś pruska. Nazwa wsi wywodzi się od pokrewnych [[Prusowie|Prusom]] Sudowów, czyli [[Jaćwingowie|Jaćwingów]]. Do 1945 roku Żydowo wchodziło w skład [[parafia ewangelicka w Bartoszycach|parafii ewangelickiej w Bartoszycach]].
+
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Brak jest dokładnych danych o okolicznościach jej założenia. Po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach z 1414 roku jako wieś pruska. Nazwa wsi wywodzi się od pokrewnych [[Prusowie|Prusom]] Sudowów, czyli [[Jaćwingowie|Jaćwingów]]. Do 1945 roku Żydowo wchodziło w skład parafii ewangelickiej w Bartoszycach.
 
 
Szkołę we wsi założono w połowie XVIII wieku. Z powodu braku odpowiedniego kandydata placówka szybko upadła i została zorganizowana dopiero w XIX wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 94 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] uruchomiono ją ponownie.
 
 
 
W latach 1954-1959 wieś była siedzibą [[gromada Żydowo|gromady]]. Przy wsi działały państwowe gospodarstwa rolne: [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Gierczyn|PGR Gierczyn]], [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Łapkiejmy|PGR Łapkiejmy]], [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Łoskajmy|PGR Łoskajmy]] i [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Parkoszewo|PGR Parkoszewo]], a także stadnina koni w [[Zawiersze|Zawierszu]]. W 1983 roku Żydowo składało się z 27 budynków mieszkalnych i 34 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznym obszarze 307 ha. We wsi znajdowały się wówczas: punkt biblioteczny, sala kinowa na 50 miejsc, sklep wielobranżowy oraz leśnictwo. W latach 70. we wsi wybudowano kościół; jest to siedziba [[parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żydowie|parafii rzymskokatolickiej pw. Narodzenia NMP]].
 
  
 +
Szkołę we wsi założono w połowie XVIII wieku. Placówka szybko upadła i została ponownie zorganizowana dopiero w XIX wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 94 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie.
  
Liczba mieszkańców
+
W latach 1954–1959 wieś była siedzibą gromady. Przy wsi działały państwowe gospodarstwa rolne: PGR [[Gierczyn]], PGR [[Łapkiejmy]], PGR [[Łoskajmy]] i PGR [[Parkoszewo]], a także stadnina koni w [[Zawiersze|Zawierszu]]. W 1983 roku Żydowo składało się z 27 budynków mieszkalnych i 34 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznym obszarze 307 ha. We wsi znajdowały się wówczas: punkt biblioteczny, sala kinowa na 50 miejsc, sklep wielobranżowy oraz siedziba leśnictwa.
  
1857 - 225 osób
+
W latach 70. we wsi wybudowano kościół; jest to siedziba [[Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żydowie|parafii rzymskokatolickiej pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny]].
 
 
1933 - 289 osób
 
 
 
1939 - 264 osoby
 
 
 
1983 - 147 osób
 
 
<br/>
 
  
 +
Liczba mieszkańców kształtowała się następująco:
 +
*1857 – 225 osób
 +
*1933 – 289 osób
 +
*1939 – 264 osoby
 +
*1983 – 147 osób
 
== Edukacja ==
 
== Edukacja ==
*[[Szkoła Podstawowa im. Jana Henryka Dąbrowskiego w Żydowie]]
+
*[[Szkoła Podstawowa w Żydowie|Szkoła Podstawowa im. Jana Henryka Dąbrowskiego w Żydowie]]
 
 
<br/>
 
 
 
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Przykłady budownictwa murowanego z końca XIX wieku (m.in. domy nr 7, 10, 19) oraz z początku XX wieku (domy i budynki gospodarcze)
+
*przykłady budownictwa murowanego z końca XIX wieku (m.in. domy nr 7, 10, 19) oraz z początku XX wieku (domy i budynki gospodarcze)
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
#''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
 
#[http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 5.03.2014]
 
<br/>
 
 
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 
+
== Bibliografia ==
 +
''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/>
 +
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 +
Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce , [http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Gmina Bartoszyce]] [[Kategoria: Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bartoszyce (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1401-1500]]

Aktualna wersja na dzień 08:44, 15 mar 2015

Żydowo

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Gmina Bartoszyce
Liczba ludności (2010) 118[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Żydowo
Żydowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Żydowo
Żydowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Żydowo (niem. Siddau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 118 mieszkańców (łącznie z Nowymi Witkami). W skład sołectwa wchodzą wsie: Żydowo, Nowe Witki, Leginy i Zawiersze. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Tadeusz Tomaszewicz[2].

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 7,5 km na północ od Bartoszyc, przy drodze wojewódzkiej nr 512.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Brak jest dokładnych danych o okolicznościach jej założenia. Po raz pierwszy jest wzmiankowana w źródłach z 1414 roku jako wieś pruska. Nazwa wsi wywodzi się od pokrewnych Prusom Sudowów, czyli Jaćwingów. Do 1945 roku Żydowo wchodziło w skład parafii ewangelickiej w Bartoszycach.

Szkołę we wsi założono w połowie XVIII wieku. Placówka szybko upadła i została ponownie zorganizowana dopiero w XIX wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 94 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie.

W latach 1954–1959 wieś była siedzibą gromady. Przy wsi działały państwowe gospodarstwa rolne: PGR Gierczyn, PGR Łapkiejmy, PGR Łoskajmy i PGR Parkoszewo, a także stadnina koni w Zawierszu. W 1983 roku Żydowo składało się z 27 budynków mieszkalnych i 34 indywidualnych gospodarstw rolnych o łącznym obszarze 307 ha. We wsi znajdowały się wówczas: punkt biblioteczny, sala kinowa na 50 miejsc, sklep wielobranżowy oraz siedziba leśnictwa.

W latach 70. we wsi wybudowano kościół; jest to siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

Liczba mieszkańców kształtowała się następująco:

  • 1857 – 225 osób
  • 1933 – 289 osób
  • 1939 – 264 osoby
  • 1983 – 147 osób

Edukacja

Zabytki

  • przykłady budownictwa murowanego z końca XIX wieku (m.in. domy nr 7, 10, 19) oraz z początku XX wieku (domy i budynki gospodarcze)

Przypisy

  1. Łącznie Żydowo i Nowe Witki.
  2. gmina-bartoszyce.pl [05.03.2014]

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce , bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]