Zielone Świątki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Etnografia" na "Kategoria:Kultura niematerialna") |
|||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{EWiM Obyczaje infobox | {{EWiM Obyczaje infobox | ||
| − | |Nazwa = | + | |Nazwa = Zielone Świątki |
| − | |zdjecie = | + | |zdjecie = |
| − | |opis zdjecia = | + | |opis zdjecia = |
|dzien = | |dzien = | ||
|typ swieta = | |typ swieta = | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Zielone Świątki''' | + | ''' Zielone Świątki''' – w tradycji ludowej potoczna nazwa święta Zesłania Ducha Świętego przypadającego pięćdziesiątego dnia po [[Wielkanoc|Wielkanocy]]. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa | + | Nazwa nawiązuje do przedchrześcijańskiego święta wiosny, którego godłem były zielone gałęzie symbolizujące siłę i moc natury. |
<br/> | <br/> | ||
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | == Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | ||
| − | W tym dniu szczególnie zabiegano o wszelką ochronę przed istotami demonicznymi i [[Czarownica|czarownicami]]. W tym czasie bydłu zawieszano na rogach gałązki brzozy, a zwierzęta przeganiano przez palące się ciernie | + | W tym dniu szczególnie zabiegano o wszelką ochronę przed istotami demonicznymi i [[Czarownica|czarownicami]]. W tym czasie bydłu zawieszano na rogach gałązki brzozy, a zwierzęta przeganiano przez palące się ciernie, co miało zabezpieczyć krowy przed chorobami i utratą mleka, które mogły im odebrać czarownice. |
| + | |||
| + | Przed domem ustawiano młode brzózki (sporadycznie stosowano gałązki lipy, buku lub klonu), a ściany domu obwieszano pękami tataraku, co miało chronić przed działaniem ciemnych mocy. Używane w tym czasie gałązki i zioła miały chronić także pola i stodoły przez uderzeniami pioruna, robactwem i myszami. | ||
| + | |||
| + | Zwyczaj przystrajania zwierząt, domów i budynków gospodarczych zwano ''majeniem''. W tym dniu pastuchowie otrzymywali słodycze lub datki pieniężne, aby nie zapomnieli ''umaić'' krów. | ||
| + | |||
| + | Zwyczaje ludowe związane ze świętem zarówno na [[Warmia|Warmii]], jak i na [[Mazury|Mazurach]] są skąpe. W [[Zwierz|Zwierzu]] koło [[Braniewo|Braniewa]] parobcy chodzili z żywą wroną w klatce od domu do domu, otrzymując mąkę, słoninę i wódkę. Natomiast w [[Knipy|Knipach]] pod [[Lidzbark Warmiński|Lidzbarkiem Warmińskim]] uważano, że w tym dniu nie wolno używać igły, ponieważ może to doprowadzić do uderzenia pioruna. Niektóre kościoły urządzały inscenizacje wydarzeń w wieczerniku. Przy dźwiękach muzyki z sufitu były spuszczane zapalone wełniane kłaczki imitujące biblijne języczki ognia. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 27: | Linia 33: | ||
''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | ''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | ||
| − | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: | + | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria:Kultura niematerialna]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]] [[Kategoria: Legendy i podania]] |
Aktualna wersja na dzień 18:04, 17 mar 2015
| Zielone Świątki | |
| | |
| Symbole | zielone gałęzie brzozy, tatarak |
Zielone Świątki – w tradycji ludowej potoczna nazwa święta Zesłania Ducha Świętego przypadającego pięćdziesiątego dnia po Wielkanocy.
Etymologia
Nazwa nawiązuje do przedchrześcijańskiego święta wiosny, którego godłem były zielone gałęzie symbolizujące siłę i moc natury.
Zwyczaje na Warmii i Mazurach
W tym dniu szczególnie zabiegano o wszelką ochronę przed istotami demonicznymi i czarownicami. W tym czasie bydłu zawieszano na rogach gałązki brzozy, a zwierzęta przeganiano przez palące się ciernie, co miało zabezpieczyć krowy przed chorobami i utratą mleka, które mogły im odebrać czarownice.
Przed domem ustawiano młode brzózki (sporadycznie stosowano gałązki lipy, buku lub klonu), a ściany domu obwieszano pękami tataraku, co miało chronić przed działaniem ciemnych mocy. Używane w tym czasie gałązki i zioła miały chronić także pola i stodoły przez uderzeniami pioruna, robactwem i myszami.
Zwyczaj przystrajania zwierząt, domów i budynków gospodarczych zwano majeniem. W tym dniu pastuchowie otrzymywali słodycze lub datki pieniężne, aby nie zapomnieli umaić krów.
Zwyczaje ludowe związane ze świętem zarówno na Warmii, jak i na Mazurach są skąpe. W Zwierzu koło Braniewa parobcy chodzili z żywą wroną w klatce od domu do domu, otrzymując mąkę, słoninę i wódkę. Natomiast w Knipach pod Lidzbarkiem Warmińskim uważano, że w tym dniu nie wolno używać igły, ponieważ może to doprowadzić do uderzenia pioruna. Niektóre kościoły urządzały inscenizacje wydarzeń w wieczerniku. Przy dźwiękach muzyki z sufitu były spuszczane zapalone wełniane kłaczki imitujące biblijne języczki ognia.
Bibliografia
Chłosta Jan, Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
