Zamawianie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Etnografia" na "Kategoria:Kultura niematerialna") |
|||
| (Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{EWiM Obyczaje infobox | {{EWiM Obyczaje infobox | ||
|Nazwa = Zamawianie | |Nazwa = Zamawianie | ||
| − | |zdjecie = | + | |zdjecie = |
| − | |opis zdjecia = | + | |opis zdjecia = |
| − | |dzien = | + | |dzien = |
|typ swieta = | |typ swieta = | ||
|zwyczaje = | |zwyczaje = | ||
|znaczenie = | |znaczenie = | ||
|symbole = | |symbole = | ||
| − | |inne nazwy = | + | |inne nazwy =zaklinanie, zażegnywanie, lekowanie |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodroze = | |wikipodroze = | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | + | ''' Zamawianie''' – sposób na zabezpieczenie przed działaniami magicznymi; odczynienie (''lekowanie'') chorób, [[Czary|czarów]] i [[Uroki|uroków]]. | |
| − | ''' Zamawianie''' | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | <br/> | ||
| − | |||
==Wierzenia== | ==Wierzenia== | ||
| − | + | Zamawianie było środkiem stosowanym w przypadku chorób i dolegliwości wszelkiego rodzaju, np. w celu zatamowania krwi, w wypadku wystąpienia opuchlizny, bólu zębów czy rwy kulszowej. W źródłach dotyczących [[Mazury|Mazur]] zachowały się m.in. formuły zamówienia służące uleczeniu wrzodów, ran od ukąszeń węża, żmii oraz psa chorego na wściekliznę (''psa skażonego''), "od [[Zimni ludzie|''zimnych ludzi'']]", gradobicia, bielma (''kazu'') czy [[Macica|''macicy'']]<ref>Zob. ''Zamówienia różnych chorób i dolegliwości złych'', [w:] ''Jakuba Turowskiego Klucz do bardzo ważnych tajemnic'', [zawarty w publikacji: Max P. Toeppen, ''Wierzenia mazurskie'', wstęp A. Szyfer, W. Ogrodziński, oprac. P. Błażewicz, J.M. Łapo, Dąbrówno 2008], s. 202-204</ref>. Zamawianie przeprowadzała [[Czarownica|czarownica]], guślarz, miejscowy wróżbita lub doświadczony mieszkaniec wsi – mężczyzna lub kobieta – znający szczegółowo jego tajniki. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Zamawiania odbywały się zwykle trzy razy przed zachodem słońca. Chory powinien przebywać w pomieszczeniu jedynie w obecności zamawiacza. W izbie nie mógł znajdować się wówczas pies ani kot. Zamawiacz czynił nad chorym trzykrotny znak krzyża, a następnie odmawiał właściwą formułę, kończąc słowem "amen". Na koniec ponownie czynił trzykrotny znak krzyża. | |
| − | + | Przykładowa formuła zamówienia według zapisków [[Max Toeppen|Maxa P. Toeppena]] brzmi następująco: | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | "Kiedy kogo wąż albo żmija ukąsi ''Modlitwę Pańską'' czyli ''Ojcze Nasz'' etc. zmówić, a po tym: »Wymawiam was bożą mocą, Pana Boga pomocą, węże, wężyce, żmije, żmijice, padalce, padalczyce i wszelki robaku. Z rozkwituś się urodził, djabeł cię stworzył, Pan Jezus w cię ducha włożył, a nie dał ci żadnego jadu ani mocy. Przez Panna Boga moc i Syna i Ducha Świętego pomoc, jako ta woda odpływa, niechże i ten i to spływa w imieniu Boga Ojca i Syna i Ducha Świętego«. (Potem dmuchnij trzy razy i wodą oblej, albo wytrzyj to miejsce)"<ref>Max P. Toeppen, ''Wierzenia mazurskie'', wstęp A. Szyfer, W. Ogrodziński, oprac. P. Błażewicz, J.M. Łapo, Dąbrówno 2008, s. 65-66</ref>. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ==Zobacz też== | |
| − | + | *[[czary]] | |
| + | *[[demony]] | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | <references/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Szyfer Anna, ''Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków'', Olsztyn 1968.<br/> | |
| − | + | Toeppen Max P., ''Wierzenia mazurskie'', wstęp Anna Szyfer, Władysław Ogrodziński, oprac. Paweł Błażewicz, Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2008.<br/> | |
| − | + | ''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | |
| − | |||
| − | < | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria:Kultura niematerialna]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]] | |
| − | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 18:07, 17 mar 2015
| Zamawianie | |
| | |
| Inne nazwy | zaklinanie, zażegnywanie, lekowanie |
Zamawianie – sposób na zabezpieczenie przed działaniami magicznymi; odczynienie (lekowanie) chorób, czarów i uroków.
Spis treści
Wierzenia
Zamawianie było środkiem stosowanym w przypadku chorób i dolegliwości wszelkiego rodzaju, np. w celu zatamowania krwi, w wypadku wystąpienia opuchlizny, bólu zębów czy rwy kulszowej. W źródłach dotyczących Mazur zachowały się m.in. formuły zamówienia służące uleczeniu wrzodów, ran od ukąszeń węża, żmii oraz psa chorego na wściekliznę (psa skażonego), "od zimnych ludzi", gradobicia, bielma (kazu) czy macicy[1]. Zamawianie przeprowadzała czarownica, guślarz, miejscowy wróżbita lub doświadczony mieszkaniec wsi – mężczyzna lub kobieta – znający szczegółowo jego tajniki.
Zamawiania odbywały się zwykle trzy razy przed zachodem słońca. Chory powinien przebywać w pomieszczeniu jedynie w obecności zamawiacza. W izbie nie mógł znajdować się wówczas pies ani kot. Zamawiacz czynił nad chorym trzykrotny znak krzyża, a następnie odmawiał właściwą formułę, kończąc słowem "amen". Na koniec ponownie czynił trzykrotny znak krzyża.
Przykładowa formuła zamówienia według zapisków Maxa P. Toeppena brzmi następująco:
"Kiedy kogo wąż albo żmija ukąsi Modlitwę Pańską czyli Ojcze Nasz etc. zmówić, a po tym: »Wymawiam was bożą mocą, Pana Boga pomocą, węże, wężyce, żmije, żmijice, padalce, padalczyce i wszelki robaku. Z rozkwituś się urodził, djabeł cię stworzył, Pan Jezus w cię ducha włożył, a nie dał ci żadnego jadu ani mocy. Przez Panna Boga moc i Syna i Ducha Świętego pomoc, jako ta woda odpływa, niechże i ten i to spływa w imieniu Boga Ojca i Syna i Ducha Świętego«. (Potem dmuchnij trzy razy i wodą oblej, albo wytrzyj to miejsce)"[2].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Zob. Zamówienia różnych chorób i dolegliwości złych, [w:] Jakuba Turowskiego Klucz do bardzo ważnych tajemnic, [zawarty w publikacji: Max P. Toeppen, Wierzenia mazurskie, wstęp A. Szyfer, W. Ogrodziński, oprac. P. Błażewicz, J.M. Łapo, Dąbrówno 2008], s. 202-204
- ↑ Max P. Toeppen, Wierzenia mazurskie, wstęp A. Szyfer, W. Ogrodziński, oprac. P. Błażewicz, J.M. Łapo, Dąbrówno 2008, s. 65-66
Bibliografia
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Toeppen Max P., Wierzenia mazurskie, wstęp Anna Szyfer, Władysław Ogrodziński, oprac. Paweł Błażewicz, Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2008.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
