Adwent: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Etnografia" na "Kategoria:Kultura niematerialna") |
|||
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
|zdjecie = Tradycyjny wieniec adwentowy.jpg | |zdjecie = Tradycyjny wieniec adwentowy.jpg | ||
|opis zdjecia = Tradycyjny wieniec adwentowy | |opis zdjecia = Tradycyjny wieniec adwentowy | ||
| − | |dzien = | + | |dzien = |
|typ swieta = | |typ swieta = | ||
|zwyczaje = | |zwyczaje = | ||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Adwent''' (łac. ''adventus'' | + | ''' Adwent''' (łac. ''adventus'' – przyjście) – okres poprzedzający [[Boże Narodzenie]]; w kościołach chrześcijańskich moment przypominający oczekiwanie na powtórne przyjście Chrystusa i zarazem czas poprzedzający pamiątkę pierwszego przyjścia. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | == Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | ||
| + | Na [[Mazury|Mazurach]] adwent przebiegał zgodnie z ludową tradycją. Na [[Warmia|Warmii]] nie wyróżniał się szczególnymi obrzędami. W tym okresie po wsiach zaczynali chodzić przebierańcy. Byli to chłopcy z gwiazdą bądź osoby przebrane za maszkary. W niektórych wsiach do pochodu dołączała kobieta z koszem na datki, bocian i koza. Zwyczaj ten miał jednak typowo mazurski charakter. | ||
| − | + | Na Warmii okres adwentu symbolizował jedynie wyplatany wieniec. W pierwszą niedzielę adwentu na Warmii i Mazurach przygotowywano wianek świerkowy przeplatany czerwoną wstążką. Umieszczano na nim świeczkę, którą uzupełniano w każdą kolejną niedzielę następną – ostatecznie na wianku znajdowały się cztery świeczki. Dla każdej z nich przeznaczano inny kolor wstążki (kolejno: czerwona, żółta, srebrna i złota). Zwyczaj ten rozpowszechnił się na Warmii dopiero w latach 30. XX wieku za sprawą niemieckich towarzystw kobiecych. | |
| − | + | W połowie XIX wieku w okresie adwentu ubogie warmińskie dzieci zbierały zwyczajowo dary. W miastach na dziesięć dni przed [[Wigilia|Wigilią]] przyjął się zwyczaj trąbienia, które oznajmiało bliskość narodzin Jezusa. Czynił to miejscowy pasterz, a każdy mieszczanin był zobowiązany wręczyć mu po jednym groszu za trąbienie. Natomiast w [[Elbląg|Elblągu]] w tym okresie chodziła po domach kobieta, najczęściej pielęgniarka z miejscowego szpitala. Zbierała dary na bożonarodzeniowy stół w szpitalu. Co ciekawe, otrzymywała ona kartki od dzieci, na których znajdowały się listy wymarzonych prezentów. | |
| − | |||
| − | + | W [[Olsztyn|Olsztynie]] i okolicach popularnym zwyczajem był jarmark świąteczny. Stoiska rozstawiano wówczas wokół starego ratusza. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Symbole == | == Symbole == | ||
| − | + | *wieniec adwentowy | |
| − | + | *wizyty przebierańców w domach | |
| − | + | *jarmark świąteczny | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Chłosta Jan, ''Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii'', Olsztyn 2009.<br> | |
| − | + | Szyfer Anna, ''Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków'', Olsztyn 1968.<br> | |
| − | + | ''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria:Kultura niematerialna]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 18:08, 17 mar 2015
| Adwent | |
| | |
 Tradycyjny wieniec adwentowy
|
Adwent (łac. adventus – przyjście) – okres poprzedzający Boże Narodzenie; w kościołach chrześcijańskich moment przypominający oczekiwanie na powtórne przyjście Chrystusa i zarazem czas poprzedzający pamiątkę pierwszego przyjścia.
Zwyczaje na Warmii i Mazurach
Na Mazurach adwent przebiegał zgodnie z ludową tradycją. Na Warmii nie wyróżniał się szczególnymi obrzędami. W tym okresie po wsiach zaczynali chodzić przebierańcy. Byli to chłopcy z gwiazdą bądź osoby przebrane za maszkary. W niektórych wsiach do pochodu dołączała kobieta z koszem na datki, bocian i koza. Zwyczaj ten miał jednak typowo mazurski charakter.
Na Warmii okres adwentu symbolizował jedynie wyplatany wieniec. W pierwszą niedzielę adwentu na Warmii i Mazurach przygotowywano wianek świerkowy przeplatany czerwoną wstążką. Umieszczano na nim świeczkę, którą uzupełniano w każdą kolejną niedzielę następną – ostatecznie na wianku znajdowały się cztery świeczki. Dla każdej z nich przeznaczano inny kolor wstążki (kolejno: czerwona, żółta, srebrna i złota). Zwyczaj ten rozpowszechnił się na Warmii dopiero w latach 30. XX wieku za sprawą niemieckich towarzystw kobiecych.
W połowie XIX wieku w okresie adwentu ubogie warmińskie dzieci zbierały zwyczajowo dary. W miastach na dziesięć dni przed Wigilią przyjął się zwyczaj trąbienia, które oznajmiało bliskość narodzin Jezusa. Czynił to miejscowy pasterz, a każdy mieszczanin był zobowiązany wręczyć mu po jednym groszu za trąbienie. Natomiast w Elblągu w tym okresie chodziła po domach kobieta, najczęściej pielęgniarka z miejscowego szpitala. Zbierała dary na bożonarodzeniowy stół w szpitalu. Co ciekawe, otrzymywała ona kartki od dzieci, na których znajdowały się listy wymarzonych prezentów.
W Olsztynie i okolicach popularnym zwyczajem był jarmark świąteczny. Stoiska rozstawiano wówczas wokół starego ratusza.
Symbole
- wieniec adwentowy
- wizyty przebierańców w domach
- jarmark świąteczny
Bibliografia
Chłosta Jan, Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
