Rezerwat Cisowy Jar: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Natura 2000" na "Kategoria:Natura 2000 Kategoria:Ochrona przyrody") |
|||
| (Nie pokazano 24 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Rezerwat przyrody infobox | {{Rezerwat przyrody infobox | ||
|nazwa_rezerwatu = Rezerwat Cisowy Jar | |nazwa_rezerwatu = Rezerwat Cisowy Jar | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis_zdjęcia = | + | |opis_zdjęcia = |
|rodzaj_rezerwatu = leśny | |rodzaj_rezerwatu = leśny | ||
|charakter_rezerwatu = | |charakter_rezerwatu = | ||
| − | |położenie = | + | |położenie = województwo warmińsko-mazurskie, Kowale Oleckie (gmina wiejska) |
| − | |data = 1959 | + | |data = 1959 r. |
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |powierzchnia = 10,68 | + | |powierzchnia = 10,68 |
|stopniN= 54 | |stopniN= 54 | ||
|minutN= 9 | |minutN= 9 | ||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
|sekundE= 9.1269 | |sekundE= 9.1269 | ||
}} | }} | ||
| − | <br/> | + | '''Rezerwat Cisowy Jar''' – rezerwat utworzony w 1959 r. na obszarze [[Nadleśnictwo Olecko|Nadleśnictwa Olecko]], ok. 1 km na północny wschód od miejscowości [[Guzy]] i 4 km od [[Kowale Oleckie|Kowali Oleckich]]. Powierzchnia rezerwatu wynosi 10,68 ha. Został on utworzony dla ochrony krańcowego stanowiska [[cis pospolity|cisa]] (''Taxus baccata''), leżącego na północny wschód od granicy jego zasięgu. Jest to najbogatsze skupisko tego gatunku na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] liczące ok. 1400 osobników. Cis podlega tu ochronie od 1937 r. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | |||
| + | == Fizjogeografia terenu i szata roślinna == | ||
| + | Teren rezerwatu to głęboki wąwóz, jeden z kilku wciętych we wzgórza zwane "Guzem" (256 m n.p.m.). Leży on między [[Szeszki (gmina Kowale Oleckie)|Szeszkami]] a [[Wężewo|Wężewem]], na zachód od stacji kolejowej Kowale Oleckie, w obrębie oddziału 305 [[Leśnictwo Cisowo|leśnictwa Cisowo]]. Bogata konfiguracja tutejszego terenu powoduje występowanie licznych maleńkich zagłębień bezodpływowych wypełnionych wodą, lokalnie zabagnionych, oraz licznych strumieni o znacznych spadkach. Strumienie te, podobnie jak woda opadowa spływająca po stromych zboczach, mogą powodować erozję gleby w miejscach nieosłoniętych roślinnością. | ||
| + | Cisowy Jar jest największym i najdłuższym wąwozem na terenie [[Wzgórza Szeskie|Wzgórz Szeskich]]. Jego długość wynosi 1000 m, a głębokość dochodzi do 30 m, natomiast szerokość mierzona między krawędziami sięga od 100 do 300 m. Zbocza wąwozu są bardzo strome, a dnem płynie okresowo wysychająca struga, zbierająca wody ze źródeł wysiękowych usytuowanych u podnóża stromych zboczy. | ||
| − | + | Dno wąwozu zajmuje łęg jesionowo-olchowy. Zbocza jaru porośnięte są drzewostanem grądowym o znacznie przekształconym składzie gatunkowym. Pod okapem tego drzewostanu rosną małe, przygłuszone cisy. Tylko kilkanaście z nich osiągnęło wysokość 2-3 m. | |
<br/> | <br/> | ||
| + | == Rośliny == | ||
| + | Na terenie rezerwatu można wyróżnić trzy typy siedliskowe: las mieszany świeży (0,30 ha, 2,8%), las świeży (9,95 ha, 93,4%) i las wilgotny (0,40 ha, 3,8%). Zawierają one w sobie drzewostan głównie z udziałem świerka (72%), lipy (14%) i brzozy (1%) w wieku od 60 do 90 lat. Drzewostany rezerwatu są silnie zniekształcone, ponieważ przed 80 laty wykonano tu zrąb zupełny. Obecnie, uwzględniając w szerokim stopniu cele ochronne, na całym terenie rezerwatu planowane są do wykonania jedynie cięcia sanitarne oraz pielęgnacyjne pod kątem ochrony cisa, który rośnie pod osłoną drzewostanu. | ||
| − | + | W 1965 r. w rezerwacie i bezpośrednim sąsiedztwie jego granic stwierdzono 1392 okazy tego gatunku drzew. Większość to egzemplarze bardzo małe o wysokości 10-15 cm. Kilkanaście z nich osiąga wysokość 2-3 m, ale są one przygłuszone przez zwarty drzewostan. Największy cis jest jednak poza zasięgiem rezerwatu, w oddziale 167. – jego wysokość wynosi około 7 metrów, zaś obwód 110 cm. | |
| + | <br/> | ||
| − | + | W rezerwacie stwierdzono występowanie licznych mchów (ogółem 118 gatunków, w tym 17 gatunków wątrobowców i 101 gatunków mchów właściwych). | |
| + | Ponadto rosną w nim takie drzewa jak: osika, świerk, wierzba, iwa, lipa, grab, klon, wiąz górski i jesion. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Ciekawostki == | |
| + | Największy cis – znajdujący się poza zasięgiem rezerwatu, ok. 250 metrów na zachód od jego granicy – łatwo dostrzec, ponieważ jako pomnik przyrody jest otoczony barierką. Jego obecność w tym miejscu świadczy o tym, że dawniej cis występował również poza granicami rezerwatu. | ||
| − | + | Przy wschodniej granicy rezerwatu znajdują się ledwie już zauważalne wały ziemne. Są to pozostałości po grodzisku z okresu, kiedy ziemie te zamieszkiwali Jaćwingowie z sudawskiej grupy Kymenów. Okoliczni mieszkańcy nazywali grodzisko "Starym Szańcem". | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | === | + | ==Galeria zdjęć== |
| − | + | <gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left"> | |
| − | + | File: cisowy_jar_rp_w.png|<center>Rezerwat Cisowy Jar | |
| − | + | File: cisowy_jar_rp_g.png|<center>Rezerwat Cisowy Jar | |
| + | Plik: taxus.jpg|<center>Cis pospolity (''Taxus baccata''). Fot. Frank Vincentz. <br>Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Taxus_baccata_01_ies.jpg Commons Wikimedia] | ||
| + | </gallery> | ||
| + | == Zobacz też == | ||
| + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Cisowy_Jar pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Cisowy Jar] [21.05.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Dąbrowski | + | Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego'', Olsztyn 1999. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Natura 2000]] [[Kategoria: Ochrona przyrody]] [[Kategoria: Rezerwaty przyrody]] [[Kategoria: gmina | + | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria:Natura 2000]] [[Kategoria:Ochrona przyrody]] [[Kategoria: Rezerwaty przyrody]] [[Kategoria: Powiat olecki]] [[Kategoria: Kowale Oleckie (gmina wiejska)]] |
Aktualna wersja na dzień 10:54, 18 mar 2015
| Rezerwat Cisowy Jar | |
| | |
| Rodzaj rezerwatu | leśny |
| Państwo |  Polska
|
| Data utworzenia | 1959 r. |
| Powierzchnia | 10,68 ha |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rezerwat Cisowy Jar | |
| Położenie na mapie Polski  Rezerwat Cisowy Jar | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rezerwat Cisowy Jar – rezerwat utworzony w 1959 r. na obszarze Nadleśnictwa Olecko, ok. 1 km na północny wschód od miejscowości Guzy i 4 km od Kowali Oleckich. Powierzchnia rezerwatu wynosi 10,68 ha. Został on utworzony dla ochrony krańcowego stanowiska cisa (Taxus baccata), leżącego na północny wschód od granicy jego zasięgu. Jest to najbogatsze skupisko tego gatunku na Warmii i Mazurach liczące ok. 1400 osobników. Cis podlega tu ochronie od 1937 r.
Spis treści
Fizjogeografia terenu i szata roślinna
Teren rezerwatu to głęboki wąwóz, jeden z kilku wciętych we wzgórza zwane "Guzem" (256 m n.p.m.). Leży on między Szeszkami a Wężewem, na zachód od stacji kolejowej Kowale Oleckie, w obrębie oddziału 305 leśnictwa Cisowo. Bogata konfiguracja tutejszego terenu powoduje występowanie licznych maleńkich zagłębień bezodpływowych wypełnionych wodą, lokalnie zabagnionych, oraz licznych strumieni o znacznych spadkach. Strumienie te, podobnie jak woda opadowa spływająca po stromych zboczach, mogą powodować erozję gleby w miejscach nieosłoniętych roślinnością.
Cisowy Jar jest największym i najdłuższym wąwozem na terenie Wzgórz Szeskich. Jego długość wynosi 1000 m, a głębokość dochodzi do 30 m, natomiast szerokość mierzona między krawędziami sięga od 100 do 300 m. Zbocza wąwozu są bardzo strome, a dnem płynie okresowo wysychająca struga, zbierająca wody ze źródeł wysiękowych usytuowanych u podnóża stromych zboczy.
Dno wąwozu zajmuje łęg jesionowo-olchowy. Zbocza jaru porośnięte są drzewostanem grądowym o znacznie przekształconym składzie gatunkowym. Pod okapem tego drzewostanu rosną małe, przygłuszone cisy. Tylko kilkanaście z nich osiągnęło wysokość 2-3 m.
Rośliny
Na terenie rezerwatu można wyróżnić trzy typy siedliskowe: las mieszany świeży (0,30 ha, 2,8%), las świeży (9,95 ha, 93,4%) i las wilgotny (0,40 ha, 3,8%). Zawierają one w sobie drzewostan głównie z udziałem świerka (72%), lipy (14%) i brzozy (1%) w wieku od 60 do 90 lat. Drzewostany rezerwatu są silnie zniekształcone, ponieważ przed 80 laty wykonano tu zrąb zupełny. Obecnie, uwzględniając w szerokim stopniu cele ochronne, na całym terenie rezerwatu planowane są do wykonania jedynie cięcia sanitarne oraz pielęgnacyjne pod kątem ochrony cisa, który rośnie pod osłoną drzewostanu.
W 1965 r. w rezerwacie i bezpośrednim sąsiedztwie jego granic stwierdzono 1392 okazy tego gatunku drzew. Większość to egzemplarze bardzo małe o wysokości 10-15 cm. Kilkanaście z nich osiąga wysokość 2-3 m, ale są one przygłuszone przez zwarty drzewostan. Największy cis jest jednak poza zasięgiem rezerwatu, w oddziale 167. – jego wysokość wynosi około 7 metrów, zaś obwód 110 cm.
W rezerwacie stwierdzono występowanie licznych mchów (ogółem 118 gatunków, w tym 17 gatunków wątrobowców i 101 gatunków mchów właściwych).
Ponadto rosną w nim takie drzewa jak: osika, świerk, wierzba, iwa, lipa, grab, klon, wiąz górski i jesion.
Ciekawostki
Największy cis – znajdujący się poza zasięgiem rezerwatu, ok. 250 metrów na zachód od jego granicy – łatwo dostrzec, ponieważ jako pomnik przyrody jest otoczony barierką. Jego obecność w tym miejscu świadczy o tym, że dawniej cis występował również poza granicami rezerwatu.
Przy wschodniej granicy rezerwatu znajdują się ledwie już zauważalne wały ziemne. Są to pozostałości po grodzisku z okresu, kiedy ziemie te zamieszkiwali Jaćwingowie z sudawskiej grupy Kymenów. Okoliczni mieszkańcy nazywali grodzisko "Starym Szańcem".
Galeria zdjęć
Rezerwat Cisowy Jar 
Rezerwat Cisowy Jar 
Cis pospolity (Taxus baccata). Fot. Frank Vincentz.
Źródło: Commons Wikimedia
Zobacz też
pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Cisowy Jar [21.05.2014]
Bibliografia
Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Olsztyn 1999.
