Rezerwat Kamienna Góra: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 40 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
 
|    nazwa_rezerwatu= Rezerwat przyrody Kamienna Góra
 
|    nazwa_rezerwatu= Rezerwat przyrody Kamienna Góra
 
|            zdjęcie= kamienna gora wiosna.jpeg
 
|            zdjęcie= kamienna gora wiosna.jpeg
|      opis_zdjęcia= Rezerwat Kamienna Góra - płat eutroficznej buczyny wiosną
+
|      opis_zdjęcia= Rezerwat Kamienna Góra płat eutroficznej buczyny wiosną. Fot. Dariusz Kubiak.
 
|  rodzaj_rezerwatu= leśny  
 
|  rodzaj_rezerwatu= leśny  
 
|charakter_rezerwatu=  
 
|charakter_rezerwatu=  
|          położenie= [[województwo warmińsko-mazurskie]], [[powiat olsztyński]], [[gmina Jonkowo]]
+
|          położenie= województwo warmińsko-mazurskie, powiat olsztyński, Jonkowo (gmina wiejska)
|              data= 1995
+
|              data= 1995 r.
 
|          kod mapy= PL-WN
 
|          kod mapy= PL-WN
|      powierzchnia= 95,14 ha
+
|      powierzchnia= 95,14  
 
  |            stopniN= 53
 
  |            stopniN= 53
 
  |            minutN= 50
 
  |            minutN= 50
Linia 16: Linia 16:
 
  |            sekundE= 02
 
  |            sekundE= 02
 
}}
 
}}
'''Rezerwat przyrody Kamienna Góra'''
+
'''Rezerwat przyrody Kamienna Góra''' – rezerwat utworzony w gminie [[Jonkowo (gmina wiejska)| Jonkowo]] ([[Powiat olsztyński|powiat olsztyński]]) na mocy zarządzenia z dn. 4 lutego 1995 r. ("Monitor Polski", nr 5, poz. 83).
 +
Kamienna Góra to rezerwat leśny, powstały na obszarze 95,14 ha. Głównym celem jego ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, przyrodniczo-leśnych, krajobrazowych i dydaktycznych stanowiska [[buczyna pomorska|buczyny pomorskiej]] w jej aktualnej postaci naturalnej i w otoczeniu zbiorowisk leśnych i bagiennych zajmujących właściwe dla nich siedliska.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
=== O rezerwacie ===
 
 
Rezerwat przyrody „Kamienna Góra” został utworzony na mocy zarządzenia z dnia 11 maja 1989 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. Nr 17, poz. 120). Jest rezerwatem leśnym (fitocenotycznym), utworzonym na obszarze 37,11 ha. Przedmiotem ochrony w rezerwacie są zbiorowiska leśne wykształcone w postaci grądu, łęgu jesionowo-olszowego i boru mieszanego.
 
<br/>
 
 
[[Plik:kamienna gora oczko.jpg|250px|thumb|right|Rezerwat Kamienna Góra]]
 
  
 +
== Fizjogeografia terenu i szata roślinna ==
 +
Rezerwat Kamienna Góra usytuowany jest w środkowej części [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]]. Stanowi zachodnią część uroczyska Kamienna Góra, które w leśnym podziale administracyjnym należy do [[Nadleśnictwo Kudypy|Nadleśnictwa Kudypy]]. Drzewostan rezerwatu i uroczyska porasta prawie w całości garb moreny czołowej, którego najwyższe wyniesienie (Kamienna Góra) osiąga 179 m n.p.m. Garb ten stanowi dobrze zaznaczający się utwór marginalny ciągu morenowego fazy V, powstałego w czasie trzeciego postoju lodowca w fazie pomorskiej zlodowacenia bałtyckiego.
  
 +
Zbiorowiskiem przewodnim w rezerwacie jest buczyna pomorska (''Melico-Fagetum'') w pełni zróżnicowana wewnętrznie. Porasta ona zbocza Kamiennej Góry  i wierzchowiny garbu morenowego. Tereny niżej usytuowane zajmuje głównie grąd subatlantycki (''Stellario-Carpinetum''), a szczególnie jego podzespół typowy, uzupełniony na większej powierzchni przez świerkowy bór mieszany świeży (''Sambuco racemosi-Piceetum''), który jest dziełem człowieka.
  
=== Fizjogeografia terenu i szata roślinna ===
+
Podkreślenia wymaga obecność podgórskiego łęgu jesionowego (''Carici remotae-Fraxinetum'') i zbiorowiska [[świerząbek orzęsiony| świerząbka orzęsionego]] (''Chaerophyllum hirsutum'').
  
 
+
== Zwierzęta ==
Rezerwat przyrody "Dęby Napiwodzkie" położony jest na terenie nadleśnictwa Jedwabno, w odległości około 5 km na południowy-zachód od miejscowości [[Jedwabno]] ([[powiat szczycieński]]). Centralną część rezerwatu stanowi dobrze wyodrębniony, ciągnący się południkowo,  subglacjalny wał ozowy wysokości około 10 m. Oz otoczony  jest obniżeniami z licznymi rowami odwadniającymi, odprowadzającymi nadmiar wód do przepływającej bezpośrednio przy rezerwacie, po wschodniej jego stronie, rzeki Czarna.
+
W rezerwacie stwierdzono występowanie 32 gatunków ptaków, z których 21 uznano za lęgowe. Do najbardziej interesujących gatunków należy [[dzięcioł czarny]].
 
 
Największą część rezerwatu (wyniesienia) zajmuje zbiorowisko grądu, zaliczone do odmiany subatlantyckiej ''Stellario-Carpinetum'', mimo że obiekt ten położony jest poza naturalnym zasięgiem występowania buka. W wydzieleniach leśnych porośniętych przez to zbiorowisko występują liczne pomnikowe dęby, w wieku 300-350 lat oraz stare, około 200-letnie sosny. Niewielki fragment rezerwatu, w północno-zachodniej części obiektu, zajmuje bór mieszany pochodzenia antropogenicznego, na żyznym siedlisku lasu świeżego. Najbardziej oddalone od wału ozowego, położone w obniżeniach terenowych, zewnętrzne części rezerwatu zajmuje łęg jesionowo-olszowy ''Fraxino-Alnetum'' z olszami w wieku od 45-95 lat. <br/>
 
 
 
 
 
=== Zwierzęta ===
 
 
 
 
 
Mimo że rezerwat "Dęby Napiwodzkie" położony jest w odległości zaledwie 300 m od szosy Jedwabno-Nidzica, stanowi teren dość odludny, na którym schronienie znajduje wiele gatunków zwierząt. Łącznie stwierdzono tu bytowanie 17 ssaków, 68 ptaków, 4 gadów, 4 płazów oraz 25 motyli. Wśród nich znajdują się gatunki bardzo rzadkie, zagrożone w Polsce i Europie (m.in. [[wilk]], [[wydra]], [[bóbr]]).
 
 
<br/>
 
<br/>
 +
== Rośliny ==
 +
W wyniku dotychczasowych badań w rezerwacie Kamienna Góra stwierdzono obecność 324 taksonów, w tym: 19 gatunków drzewiastych, 24 gatunki krzewów, 11 gatunków paproci, 4 gatunki skrzypów, 1 gatunek widłaka, 235 taksonów roślin zielnych i krzewinek, 39 gatunków mchów oraz 7 gatunków wątrobowców.
  
 +
Lista gatunków prawnie chronionych jest dość bogata, obejmuje bowiem 23 taksony. Do najrzadszych przedstawicieli flory rezerwatu, charakterystycznych dla jego siedlisk mezotroficznych, należą: [[porzeczka alpejska]] (''Ribes alpinum''), [[porzeczka agrest]] (''Ribes uva-crispa''), świerząbek orzęsiony (''Chaerophyllum hirsutum''), [[czartawa]] (''Circaea alpina''), ''C. intermedia'', [[kokorycz wątła]] (''Corydalis intermedia''), [[paprotnica krucha]] (''Cystopteris fragilis''), [[skrzyp zimowy]] (''Equisetum hyemale''), [[kostrzewa leśna]] (''Festuca altissima''), [[łuskiewnik różowy]] (''Lathraea squamaria''), [[zachyłka oszczepowata]] (''Phegopteris connectilis''), [[bniec czerwony]] (''Melandrium rubrum'') i [[Przetacznik górski|przetacznik górski]] (''Veronica montana'').
  
 +
== Grzyby ==
 +
Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań nad grzybami wielkoowocnikowymi rezerwatu. Występuje tu m.in. rzadki w kraju gatunek (kategoria R na czerwonej liście) – [[purchawka jeżowata]] (''Lycoperdon echinatum''). 
  
=== Rośliny ===
+
== Ciekawostki ==
Dotychczas w rezerwacie "Dęby Napiwodzkie" i na terenie proponowanym do włączenia do rezerwatu stwierdzono 20 gatunków mszaków i 215 gatunków roślin naczyniowych. Występują tu m.in. gatunki objęte ścisłą ochroną: lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko i podkolan biały. Ochroną częściową objęte są: kopytnik pospolity, konwalia majowa, kruszyna pospolita i marzanka wonna. Rzadkimi w kraju gatunkami, obecnymi w rezerwacie są: czartawa drobna, skrzyp zimowy, gwiazdnica długolistna i konietlica łąkowa.
+
Buczyna pomorska (''Melico-Fagetum'') w uroczysku na Kamiennej Górze jest najbardziej na wschód wysuniętym stanowiskiem tego zespołu, rozwijającym się w pełnej amplitudzie ekologicznej oraz z typowym składem gatunkowym drzewostanu i roślinności runa.
<br/>
 
 
 
 
 
=== Grzyby ===
 
W rezerwacie „Dęby Napiwodzkie” wyróżniono dotychczas ponad 100 gatunków porostów (grzybów zlichenizowanych). Ten stosunkowo niewielki obiekt zabezpiecza populacje wielu rzadkich w kraju gatunków. Oprócz gatunków chronionych (14 gatunków) oraz porostów zagrożonych wymarciem w skali kraju (36 gatunków) odnotowano tu liczną grupę taksonów charakterystycznych dla dobrze zachowanych zbiorowisk leśnych, w tym 14 gatunków mających status wskaźników niżowych lasów puszczańskich. Szczególnie interesująca jest lichenobiota starych dębów. Na ich korze odnotowano m.in. ''Calicium adspersum'', ''Caloplaca lucifuga'', ''Chaenotheca phaeocephala'', ''Cliostomum corrugatum'' i ''Pertusaria flavida''. W rezerwacie występuje [[granicznik płucnik]] ''Lobaria pulmonaria'', dla którego leśnicy wyznaczyli strefę ochrony. Na szczególną uwagę zasługuje ''Buellia violaceofusca'' – gatunek podany niedawno jako nowy dla bioty krajowej, z jednego stanowiska na Pojezierzu Kaszubskim, w rezerwacie „Dęby Napiwodzkie” został stwierdzony w roku 2012.  
 
  
Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań grzybów wielkoowocnikowych rezerwatu „Dęby Napiwodzkie”. Na starych dębach częstym gatunkiem jest [[ozorek dębowy]] ''Fistulina hepatica''. W rezerwacie stwierdzono gatunki z „Czerwonej Listy”, rzadkie i zagrożone w skali kraju: ''Tremella foliacea'' i ''Pleurotus pulmonarius''.
+
Teren rezerwatu dotrwał do czasów obecnych w postaci mało zniwelowanej, jego podłoże wyróżnia się bowiem wielką kamienistością i nie nadawało się na uprawę rolną. Dzięki temu uroczysko Kamienna Góra wciąż istnieje.
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
==Galeria zdjęć==
=== Ciekawostki ===
+
<gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left">
 
+
File: kamienna_gora_rp_w.png|<center>Rezerwat Kamienna Góra
 
+
File: kamienna_gora_rp_g.png|<center>Rezerwat Kamienna Góra
Rezerwat „Dęby Napiwodzkie” jest jednym z ogniw potencjalnego specjalnego obszaru ochrony siedlisk „Ostoja Napiwodzko-Ramucka” w ramach programu Natura 2000 (kod PLH280026).
+
Plik:kamienna gora oczko.jpg|<center>Bezodpływowe zagłębienie terenowe w rezerwacie. Fot. Dariusz Kubiak.
 +
Plik:purchawka jezowata.jpg|<center>Owocnik purchawki jeżowatej w rezerwacie. Fot. Dariusz Kubiak.
 +
</gallery>
 +
== Zobacz też ==
 +
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Kamienna_Góra pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Kamienna Góra] [22.05.2014]
 
<br/>
 
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
+
Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego'', Olsztyn 1999.  
H. Chudyba, Z. Endler: ''Przyroda projektowanego rezerwatu Ostańce Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej''. Chrońmy Przyr. Ojcz. 2 (43): 52-61, 1987.
 
 
 
S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos: ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego''. Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, 1999.
 
 
 
D. Kubiak, A. Zalewska, G. Fiedorowicz: ''Porosty i grzyby wielkoowocnikowe na tle zbiorowisk leśnych południowej Warmii i Mazur''. W: H. Ciecierska, C. Hołdyński (red.), ''Dziedzictwo przyrodnicze Warmii, Mazur i Powiśla'': 181-191. Przewodnik do warsztatów terenowych 56. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego pt. “Interdyscyplinarne i aplikacyjne znaczenie nauk botanicznych”, Olsztyn 24-30 czerwca 2013 r.
 
 
 
''Plan Ochrony Rrezerwaty Przyrody „Dęby Napiwodzkie”''. [w:] Rozporządzenie wojewody warmińsko-mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Załącznik nr 15. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190. Poz. 2673.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
Plan Ochrony Leśnego Rezerwatu Przyrody "Kamienna Góra", [w:] Rozporządzenie Wojewody Warmińsko-Mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Załącznik nr 16. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190., poz. 2673.
== Linki zewnętrzne ==
 
 
 
http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Kamienna_Góra
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 +
[[Kategoria: Przyroda]]
  
[[Kategoria: Przyroda]]
+
[[Kategoria: Rezerwaty przyrody]][[Kategoria: powiat olsztyński]] [[Kategoria: Jonkowo (gmina wiejska)]]
[[Kategoria: Ochrona przyrody]]
 
[[Kategoria: Rezerwaty przyrody]]
 
[[Kategoria: gmina Jedwabno]]
 

Aktualna wersja na dzień 12:39, 20 mar 2015

Rezerwat przyrody Kamienna Góra

{{{Opis_zdjęcia}}}
Rezerwat Kamienna Góra – płat eutroficznej buczyny wiosną. Fot. Dariusz Kubiak.
Rodzaj rezerwatu leśny
Państwo  Polska
Data utworzenia 1995 r.
Powierzchnia 95,14 ha
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Rezerwat przyrody Kamienna Góra
Rezerwat przyrody Kamienna Góra
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Rezerwat przyrody Kamienna Góra
Rezerwat przyrody Kamienna Góra
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rezerwat przyrody Kamienna Góra – rezerwat utworzony w gminie Jonkowo (powiat olsztyński) na mocy zarządzenia z dn. 4 lutego 1995 r. ("Monitor Polski", nr 5, poz. 83). Kamienna Góra to rezerwat leśny, powstały na obszarze 95,14 ha. Głównym celem jego ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, przyrodniczo-leśnych, krajobrazowych i dydaktycznych stanowiska buczyny pomorskiej w jej aktualnej postaci naturalnej i w otoczeniu zbiorowisk leśnych i bagiennych zajmujących właściwe dla nich siedliska.

Fizjogeografia terenu i szata roślinna

Rezerwat Kamienna Góra usytuowany jest w środkowej części Pojezierza Olsztyńskiego. Stanowi zachodnią część uroczyska Kamienna Góra, które w leśnym podziale administracyjnym należy do Nadleśnictwa Kudypy. Drzewostan rezerwatu i uroczyska porasta prawie w całości garb moreny czołowej, którego najwyższe wyniesienie (Kamienna Góra) osiąga 179 m n.p.m. Garb ten stanowi dobrze zaznaczający się utwór marginalny ciągu morenowego fazy V, powstałego w czasie trzeciego postoju lodowca w fazie pomorskiej zlodowacenia bałtyckiego.

Zbiorowiskiem przewodnim w rezerwacie jest buczyna pomorska (Melico-Fagetum) w pełni zróżnicowana wewnętrznie. Porasta ona zbocza Kamiennej Góry i wierzchowiny garbu morenowego. Tereny niżej usytuowane zajmuje głównie grąd subatlantycki (Stellario-Carpinetum), a szczególnie jego podzespół typowy, uzupełniony na większej powierzchni przez świerkowy bór mieszany świeży (Sambuco racemosi-Piceetum), który jest dziełem człowieka.

Podkreślenia wymaga obecność podgórskiego łęgu jesionowego (Carici remotae-Fraxinetum) i zbiorowiska świerząbka orzęsionego (Chaerophyllum hirsutum).

Zwierzęta

W rezerwacie stwierdzono występowanie 32 gatunków ptaków, z których 21 uznano za lęgowe. Do najbardziej interesujących gatunków należy dzięcioł czarny.

Rośliny

W wyniku dotychczasowych badań w rezerwacie Kamienna Góra stwierdzono obecność 324 taksonów, w tym: 19 gatunków drzewiastych, 24 gatunki krzewów, 11 gatunków paproci, 4 gatunki skrzypów, 1 gatunek widłaka, 235 taksonów roślin zielnych i krzewinek, 39 gatunków mchów oraz 7 gatunków wątrobowców.

Lista gatunków prawnie chronionych jest dość bogata, obejmuje bowiem 23 taksony. Do najrzadszych przedstawicieli flory rezerwatu, charakterystycznych dla jego siedlisk mezotroficznych, należą: porzeczka alpejska (Ribes alpinum), porzeczka agrest (Ribes uva-crispa), świerząbek orzęsiony (Chaerophyllum hirsutum), czartawa (Circaea alpina), C. intermedia, kokorycz wątła (Corydalis intermedia), paprotnica krucha (Cystopteris fragilis), skrzyp zimowy (Equisetum hyemale), kostrzewa leśna (Festuca altissima), łuskiewnik różowy (Lathraea squamaria), zachyłka oszczepowata (Phegopteris connectilis), bniec czerwony (Melandrium rubrum) i przetacznik górski (Veronica montana).

Grzyby

Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań nad grzybami wielkoowocnikowymi rezerwatu. Występuje tu m.in. rzadki w kraju gatunek (kategoria R na czerwonej liście) – purchawka jeżowata (Lycoperdon echinatum).

Ciekawostki

Buczyna pomorska (Melico-Fagetum) w uroczysku na Kamiennej Górze jest najbardziej na wschód wysuniętym stanowiskiem tego zespołu, rozwijającym się w pełnej amplitudzie ekologicznej oraz z typowym składem gatunkowym drzewostanu i roślinności runa.

Teren rezerwatu dotrwał do czasów obecnych w postaci mało zniwelowanej, jego podłoże wyróżnia się bowiem wielką kamienistością i nie nadawało się na uprawę rolną. Dzięki temu uroczysko Kamienna Góra wciąż istnieje.

Galeria zdjęć

Zobacz też

pl.wikipedia.org, Rezerwat przyrody Kamienna Góra [22.05.2014]

Bibliografia

Dąbrowski Stanisław, Polakowski Benon, Wołos Lucjan, Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego, Olsztyn 1999.
Plan Ochrony Leśnego Rezerwatu Przyrody "Kamienna Góra", [w:] Rozporządzenie Wojewody Warmińsko-Mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Załącznik nr 16. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190., poz. 2673.