Widłak jałowcowaty: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Rozmieszczenie i ekologia)
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Rezerwaty przyrody" na " ")
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
 
  |Nazwa rośliny = Widłak jałowcowaty
 
  |Nazwa rośliny = Widłak jałowcowaty
 
  |Nazwa łacińska = Lycopodium annotinum L.
 
  |Nazwa łacińska = Lycopodium annotinum L.
 +
|L = L.
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |Pusta linia = <br/>
  |grafika =  
+
  |grafika = lycann.jpg
  |podpis grafiki =  
+
  |podpis grafiki = '''Widłak jałowcowaty (''Lycopodium annotinum'')'''. Fot. Miika Silfverberg. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lycopodium_annotinum_1127100195.jpg Commons Wikimedia]
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Domena = eukarionty  
Linia 10: Linia 11:
 
  |Podkrólestwo = rośliny naczyniowe
 
  |Podkrólestwo = rośliny naczyniowe
 
  |Gromada = widłaki
 
  |Gromada = widłaki
  |Klasa = widłaki jednakozarodnikowe
+
  |Klasa = widłaki jednakozarodnikowe
 
  |Rząd = widłakowce
 
  |Rząd = widłakowce
 
  |Rodzina = widłakowate
 
  |Rodzina = widłakowate
Linia 18: Linia 19:
 
  |Lista synonimów = widłak gajowy
 
  |Lista synonimów = widłak gajowy
 
}}
 
}}
<br/>
+
'''Widłak jałowcowaty''' (''Lycopodium annotinum'' L.) – gatunek rośliny należący do rodziny widłakowatych (''Lycopodiaceae'').
 +
<br/><br/>
 +
=== Morfologia ===
 +
Widlak jałowcowaty wykształca długie, czołgające się pędy z prosto wzniesionymi, widlastymi gałązkami, które osiągają długość do 1 m. Liście równowąskolancetowate, małe, całobrzegie lub drobno piłkowane, bez włosków, spiczasto zakończone. Na dolnej stronie widoczny pojedynczy nerw. Ustawione skrętolegle na pędach, w górnej części pędu gęściej, niż w dolnej. Rzadko są przystające, przeważnie poziomo odstają od pędów. Liście zarodniowe, różniące się od płonnych, są żółtawe, jajowate, z błoniastymi brzegami, zaostrzone zebrane w pojedyncze kłosy. Kłosy złożone są z liści zarodniowych i wyrastają pojedynczo na szczytach pędów, siedzące, o długości 8-13 mm i średnicy 3-4 mm. Liście zarodniowe mają szerokojajowaty kształt. Zarodniki dojrzewają od lipca do września. Zawierają łatwopalne olejki eteryczne.
 +
 
 +
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 +
Występuje na terenie całej Polski, jednak jest rośliną dość rzadką. Częściej występuje w górach i na pogórzu, niż na niżu. Gatunek rosnący na siedliskach zacienionych, w lasach na niżu i w górach. Roślina kwasolubna, unika podłoża wapiennego. Rośnie przede wszystkim na wilgotnych miejscach porośniętych mchami. Czasami tworzy całe łany na obrzeżach torfowisk, zwłaszcza w sąsiedztwie bagna zwyczajnego. Gatunek charakterystyczny dla ''O. Vaccinio-Piceetalia'', ''Ass. Vaccinio-uliginosi-Betuletum pubescentis'' i ''Ass. Abietetum polonicum''. Jest rośliną wskaźnikową gleb o małej ilości próchnicy.
  
'''Rosiczka długolistna''' ('' Lycopodium annotinum L. ) – gatunek rośliny należący do rodziny
+
Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] widłak jałowcowaty notowany był w [[Rezerwat Uroczysko Kramnik |rezerwacie "Uroczysko Kramnik"]] oraz w [[Rezerwat Dolina rzeki Wałszy|rezerwacie "Dolina rzeki Wałszy"]].
widłakowatych (Lycopodiaceae).
 
=== Morfologia ===
 
Widlak jałowcowaty wykształca długie, czołgające się pędy z prosto wzniesionymi, widlastymi gałązkami. Osiągają długość do 1m.Liście równowąskolancetowate, małe, całobrzegie, lub drobno piłkowane, bez włosków, spiczasto zakończone. Na dolnej stronie widoczny pojedynczy nerw. Ustawione skrętolegle na pędach, w górnej części pędu gęściej, niż w dolnej. Rzadko są przystające do pędu, przeważnie poziomo odstają od pędów. Liście zarodniowe, różniące się od płonnych, są żółtawe, jajowate, z błoniastymi brzegami, zaostrzone zebrane w pojedyncze kłosy. Kłosy złożone  są z liści zarodniowych i wyrastają pojedynczo na szczytach pędów, siedzące, o długości 8-13 mm i średnicy 3-4 mm. Liście zarodniowe mają szerokojajowaty kształt, są. Zarodniki dojrzewają od lipca do września. Zawierają łatwopalne olejki eteryczne.
 
<br/>
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 
Występuje na terenie całej Polski, jednak jest rośliną dość rzadką. Częściej występuje w górach i na pogórzu, niż na niżu. Gatunek rosnący na siedliskach zacienionych, w lasach na niżu i w górach. Roślina kwasolubna, unika podłoża wapiennego. Rośnie przede wszystkim na wilgotnych miejscach porośniętych mchami. Czasami tworzy całe łany na obrzeżach torfowisk, zwłaszcza w sąsiedztwie bagna zwyczajnego.Gatunek charakterystyczny dla O. Vaccinio-Piceetalia, Ass. Vaccinio-uliginosi-Betuletum pubescentis i Ass. Abietetum polonicum. Jest rośliną wskaźnikową gleb o małej ilości próchnicy.
 
<br/>
 
Na Warmii i Mazurach widłak jałowcowaty notowany w rezerwatach:[[Rezerwat Uroczysko Kramnik |Rezerwat Uroczysko Kramnik]] oraz w [[Dolina rzeki Wałszy | Rezerwat Dolina rzeki Wałszy]].
 
  
 
=== Wartość użytkowa ===
 
=== Wartość użytkowa ===
Ziele tego gatunku zawiera znaczne ilości trujących alkaloidów: anotynę, likopodynę, obskurynę i nikotynę
+
Ziele tego gatunku zawiera znaczne ilości trujących alkaloidów: anotynę, likopodynę, obskurynę i nikotynę.
<br/>
+
 
 
Widlak jałowcowaty jest rośliną objętą w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W ostatnich latach zmniejsza się liczba stanowisk, na których występuje.
 
Widlak jałowcowaty jest rośliną objętą w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W ostatnich latach zmniejsza się liczba stanowisk, na których występuje.
<br/>
+
 
 
=== Ciekawostki ===
 
=== Ciekawostki ===
Ponieważ zarodniki są bardzo łatwopalne, dawniej używano ich do wywoływania efektów specjalnych w teatrach, a także do czyszczenia kominów. Dawniej zarodników widłaka używano do produkcji zasypki dla niemowląt, zasypki na rany, otaczania pigułek z lekarstwem a także w odlewnictwie do wysypywania form odlewniczych dzwonów.  
+
Ze względu na bardzo łatwopalne zarodniki dawniej używano ich do wywoływania efektów specjalnych w teatrach, a także do czyszczenia kominów. Zarodników widłaka używano też do produkcji zasypki dla niemowląt, zasypki na rany, otaczania pigułek z lekarstwem, a także w odlewnictwie do wysypywania form odlewniczych dzwonów.  
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
Polakowski B. Rośliny chronione. Atlas. PWN Warszawa, 1995.  
+
Polakowski Benon, ''Rośliny chronione. Atlas'', Warszawa 1995.
<br/>
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Widłak_jałowcowaty pl.wikipedia.org, widłak jałowcowaty] [28.06.2014]
== Linki zewnętrzne ==
 
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wid%C5%82ak_ja%C5%82owcowaty
 
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria:Rośliny]] [[Kategoria:Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria:Rośliny chronione]]
+
[[Kategoria: Przyroda]]   [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Rośliny chronione]] [[Kategoria: Powiat gołdapski]] [[Kategoria: Powiat braniewski]]

Aktualna wersja na dzień 16:25, 21 mar 2015

Widłak jałowcowaty

Lycopodium annotinum L.
L.
Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum). Fot. Miika Silfverberg. Źródło: Commons Wikimedia
Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum). Fot. Miika Silfverberg. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Królestwo rośliny
Podkrólestwo rośliny naczyniowe
Gromada widłaki
Klasa widłaki jednakozarodnikowe
Rząd widłakowce
Rodzina widłakowate
Rodzaj widłak
Gatunek Widłak jałowcowaty
Synonimy
widłak gajowy

Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum L.) – gatunek rośliny należący do rodziny widłakowatych (Lycopodiaceae).

Morfologia

Widlak jałowcowaty wykształca długie, czołgające się pędy z prosto wzniesionymi, widlastymi gałązkami, które osiągają długość do 1 m. Liście równowąskolancetowate, małe, całobrzegie lub drobno piłkowane, bez włosków, spiczasto zakończone. Na dolnej stronie widoczny pojedynczy nerw. Ustawione skrętolegle na pędach, w górnej części pędu gęściej, niż w dolnej. Rzadko są przystające, przeważnie poziomo odstają od pędów. Liście zarodniowe, różniące się od płonnych, są żółtawe, jajowate, z błoniastymi brzegami, zaostrzone zebrane w pojedyncze kłosy. Kłosy złożone są z liści zarodniowych i wyrastają pojedynczo na szczytach pędów, siedzące, o długości 8-13 mm i średnicy 3-4 mm. Liście zarodniowe mają szerokojajowaty kształt. Zarodniki dojrzewają od lipca do września. Zawierają łatwopalne olejki eteryczne.

Rozmieszczenie i ekologia

Występuje na terenie całej Polski, jednak jest rośliną dość rzadką. Częściej występuje w górach i na pogórzu, niż na niżu. Gatunek rosnący na siedliskach zacienionych, w lasach na niżu i w górach. Roślina kwasolubna, unika podłoża wapiennego. Rośnie przede wszystkim na wilgotnych miejscach porośniętych mchami. Czasami tworzy całe łany na obrzeżach torfowisk, zwłaszcza w sąsiedztwie bagna zwyczajnego. Gatunek charakterystyczny dla O. Vaccinio-Piceetalia, Ass. Vaccinio-uliginosi-Betuletum pubescentis i Ass. Abietetum polonicum. Jest rośliną wskaźnikową gleb o małej ilości próchnicy.

Na Warmii i Mazurach widłak jałowcowaty notowany był w rezerwacie "Uroczysko Kramnik" oraz w rezerwacie "Dolina rzeki Wałszy".

Wartość użytkowa

Ziele tego gatunku zawiera znaczne ilości trujących alkaloidów: anotynę, likopodynę, obskurynę i nikotynę.

Widlak jałowcowaty jest rośliną objętą w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W ostatnich latach zmniejsza się liczba stanowisk, na których występuje.

Ciekawostki

Ze względu na bardzo łatwopalne zarodniki dawniej używano ich do wywoływania efektów specjalnych w teatrach, a także do czyszczenia kominów. Zarodników widłaka używano też do produkcji zasypki dla niemowląt, zasypki na rany, otaczania pigułek z lekarstwem, a także w odlewnictwie do wysypywania form odlewniczych dzwonów.

Bibliografia

Polakowski Benon, Rośliny chronione. Atlas, Warszawa 1995. pl.wikipedia.org, widłak jałowcowaty [28.06.2014]