Widłak jałowcowaty: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Rezerwaty przyrody" na " ")
 
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |grafika = lycann.jpg
 
  |grafika = lycann.jpg
  |podpis grafiki = '''Widłak jałowcowaty (''Lycopodium annotinum'')'''
+
  |podpis grafiki = '''Widłak jałowcowaty (''Lycopodium annotinum'')'''. Fot. Miika Silfverberg. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lycopodium_annotinum_1127100195.jpg Commons Wikimedia]
Fot. http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lycopodium_annotinum_1127100195.jpg
 
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Domena = eukarionty  
Linia 12: Linia 11:
 
  |Podkrólestwo = rośliny naczyniowe
 
  |Podkrólestwo = rośliny naczyniowe
 
  |Gromada = widłaki
 
  |Gromada = widłaki
  |Klasa = widłaki jednakozarodnikowe
+
  |Klasa = widłaki jednakozarodnikowe
 
  |Rząd = widłakowce
 
  |Rząd = widłakowce
 
  |Rodzina = widłakowate
 
  |Rodzina = widłakowate
Linia 20: Linia 19:
 
  |Lista synonimów = widłak gajowy
 
  |Lista synonimów = widłak gajowy
 
}}
 
}}
<br/>
+
'''Widłak jałowcowaty''' (''Lycopodium annotinum'' L.) – gatunek rośliny należący do rodziny widłakowatych (''Lycopodiaceae'').  
 
+
<br/><br/>
 
 
'''Rosiczka długolistna''' (''Lycopodium annotinum'' L.) – gatunek rośliny należący do rodziny  
 
widłakowatych (''Lycopodiaceae'').  
 
<br/>
 
 
 
 
 
 
=== Morfologia ===
 
=== Morfologia ===
 
+
Widlak jałowcowaty wykształca długie, czołgające się pędy z prosto wzniesionymi, widlastymi gałązkami, które osiągają długość do 1 m. Liście równowąskolancetowate, małe, całobrzegie lub drobno piłkowane, bez włosków, spiczasto zakończone. Na dolnej stronie widoczny pojedynczy nerw. Ustawione skrętolegle na pędach, w górnej części pędu gęściej, niż w dolnej. Rzadko są przystające, przeważnie poziomo odstają od pędów. Liście zarodniowe, różniące się od płonnych, są żółtawe, jajowate, z błoniastymi brzegami, zaostrzone zebrane w pojedyncze kłosy. Kłosy złożone są z liści zarodniowych i wyrastają pojedynczo na szczytach pędów, siedzące, o długości 8-13 mm i średnicy 3-4 mm. Liście zarodniowe mają szerokojajowaty kształt. Zarodniki dojrzewają od lipca do września. Zawierają łatwopalne olejki eteryczne.
Widlak jałowcowaty wykształca długie, czołgające się pędy z prosto wzniesionymi, widlastymi gałązkami, które osiągają długość do 1 m. Liście równowąskolancetowate, małe, całobrzegie lub drobno piłkowane, bez włosków, spiczasto zakończone. Na dolnej stronie widoczny pojedynczy nerw. Ustawione skrętolegle na pędach, w górnej części pędu gęściej, niż w dolnej. Rzadko są przystające do pędu, przeważnie poziomo odstają od pędów. Liście zarodniowe, różniące się od płonnych, są żółtawe, jajowate, z błoniastymi brzegami, zaostrzone zebrane w pojedyncze kłosy. Kłosy złożone są z liści zarodniowych i wyrastają pojedynczo na szczytach pędów, siedzące, o długości 8-13 mm i średnicy 3-4 mm. Liście zarodniowe mają szerokojajowaty kształt, są. Zarodniki dojrzewają od lipca do września. Zawierają łatwopalne olejki eteryczne.
 
<br/>
 
 
 
  
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 
 
Występuje na terenie całej Polski, jednak jest rośliną dość rzadką. Częściej występuje w górach i na pogórzu, niż na niżu. Gatunek rosnący na siedliskach zacienionych, w lasach na niżu i w górach. Roślina kwasolubna, unika podłoża wapiennego. Rośnie przede wszystkim na wilgotnych miejscach porośniętych mchami. Czasami tworzy całe łany na obrzeżach torfowisk, zwłaszcza w sąsiedztwie bagna zwyczajnego. Gatunek charakterystyczny dla ''O. Vaccinio-Piceetalia'', ''Ass. Vaccinio-uliginosi-Betuletum pubescentis'' i ''Ass. Abietetum polonicum''. Jest rośliną wskaźnikową gleb o małej ilości próchnicy.
 
Występuje na terenie całej Polski, jednak jest rośliną dość rzadką. Częściej występuje w górach i na pogórzu, niż na niżu. Gatunek rosnący na siedliskach zacienionych, w lasach na niżu i w górach. Roślina kwasolubna, unika podłoża wapiennego. Rośnie przede wszystkim na wilgotnych miejscach porośniętych mchami. Czasami tworzy całe łany na obrzeżach torfowisk, zwłaszcza w sąsiedztwie bagna zwyczajnego. Gatunek charakterystyczny dla ''O. Vaccinio-Piceetalia'', ''Ass. Vaccinio-uliginosi-Betuletum pubescentis'' i ''Ass. Abietetum polonicum''. Jest rośliną wskaźnikową gleb o małej ilości próchnicy.
<br/>
 
Na Warmii i Mazurach widłak jałowcowaty notowany w : [[Rezerwat Uroczysko Kramnik |Rezerwacie Uroczysko Kramnik]] oraz w [[Rezerwat Dolina rzeki Wałszy|Rezerwacie Dolina rzeki Wałszy]].
 
<br/>
 
  
 +
Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] widłak jałowcowaty notowany był w [[Rezerwat Uroczysko Kramnik |rezerwacie "Uroczysko Kramnik"]] oraz w [[Rezerwat Dolina rzeki Wałszy|rezerwacie "Dolina rzeki Wałszy"]].
  
 
=== Wartość użytkowa ===
 
=== Wartość użytkowa ===
 +
Ziele tego gatunku zawiera znaczne ilości trujących alkaloidów: anotynę, likopodynę, obskurynę i nikotynę.
  
Ziele tego gatunku zawiera znaczne ilości trujących alkaloidów: anotynę, likopodynę, obskurynę i nikotynę
 
<br/>
 
 
Widlak jałowcowaty jest rośliną objętą w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W ostatnich latach zmniejsza się liczba stanowisk, na których występuje.
 
Widlak jałowcowaty jest rośliną objętą w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W ostatnich latach zmniejsza się liczba stanowisk, na których występuje.
<br/>
 
 
  
 
=== Ciekawostki ===
 
=== Ciekawostki ===
Ze względu na bardzo łatwopalne zarodniki, dawniej używano ich do wywoływania efektów specjalnych w teatrach, a także do czyszczenia kominów. Zarodników widłaka używano też do produkcji zasypki dla niemowląt, zasypki na rany, otaczania pigułek z lekarstwem, a także w odlewnictwie do wysypywania form odlewniczych dzwonów.  
+
Ze względu na bardzo łatwopalne zarodniki dawniej używano ich do wywoływania efektów specjalnych w teatrach, a także do czyszczenia kominów. Zarodników widłaka używano też do produkcji zasypki dla niemowląt, zasypki na rany, otaczania pigułek z lekarstwem, a także w odlewnictwie do wysypywania form odlewniczych dzwonów.  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
+
Polakowski Benon, ''Rośliny chronione. Atlas'', Warszawa 1995.
Polakowski B.: Rośliny chronione. Atlas. PWN, Warszawa 1995.  
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Widłak_jałowcowaty pl.wikipedia.org, widłak jałowcowaty] [28.06.2014]
<br/>
 
 
 
 
 
== Linki zewnętrzne ==
 
 
 
http://pl.wikipedia.org/wiki/Widłak_jałowcowaty
 
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny]] [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Rośliny chronione]]
+
[[Kategoria: Przyroda]]   [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Rośliny chronione]] [[Kategoria: Powiat gołdapski]] [[Kategoria: Powiat braniewski]]

Aktualna wersja na dzień 16:25, 21 mar 2015

Widłak jałowcowaty

Lycopodium annotinum L.
L.
Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum). Fot. Miika Silfverberg. Źródło: Commons Wikimedia
Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum). Fot. Miika Silfverberg. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Królestwo rośliny
Podkrólestwo rośliny naczyniowe
Gromada widłaki
Klasa widłaki jednakozarodnikowe
Rząd widłakowce
Rodzina widłakowate
Rodzaj widłak
Gatunek Widłak jałowcowaty
Synonimy
widłak gajowy

Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum L.) – gatunek rośliny należący do rodziny widłakowatych (Lycopodiaceae).

Morfologia

Widlak jałowcowaty wykształca długie, czołgające się pędy z prosto wzniesionymi, widlastymi gałązkami, które osiągają długość do 1 m. Liście równowąskolancetowate, małe, całobrzegie lub drobno piłkowane, bez włosków, spiczasto zakończone. Na dolnej stronie widoczny pojedynczy nerw. Ustawione skrętolegle na pędach, w górnej części pędu gęściej, niż w dolnej. Rzadko są przystające, przeważnie poziomo odstają od pędów. Liście zarodniowe, różniące się od płonnych, są żółtawe, jajowate, z błoniastymi brzegami, zaostrzone zebrane w pojedyncze kłosy. Kłosy złożone są z liści zarodniowych i wyrastają pojedynczo na szczytach pędów, siedzące, o długości 8-13 mm i średnicy 3-4 mm. Liście zarodniowe mają szerokojajowaty kształt. Zarodniki dojrzewają od lipca do września. Zawierają łatwopalne olejki eteryczne.

Rozmieszczenie i ekologia

Występuje na terenie całej Polski, jednak jest rośliną dość rzadką. Częściej występuje w górach i na pogórzu, niż na niżu. Gatunek rosnący na siedliskach zacienionych, w lasach na niżu i w górach. Roślina kwasolubna, unika podłoża wapiennego. Rośnie przede wszystkim na wilgotnych miejscach porośniętych mchami. Czasami tworzy całe łany na obrzeżach torfowisk, zwłaszcza w sąsiedztwie bagna zwyczajnego. Gatunek charakterystyczny dla O. Vaccinio-Piceetalia, Ass. Vaccinio-uliginosi-Betuletum pubescentis i Ass. Abietetum polonicum. Jest rośliną wskaźnikową gleb o małej ilości próchnicy.

Na Warmii i Mazurach widłak jałowcowaty notowany był w rezerwacie "Uroczysko Kramnik" oraz w rezerwacie "Dolina rzeki Wałszy".

Wartość użytkowa

Ziele tego gatunku zawiera znaczne ilości trujących alkaloidów: anotynę, likopodynę, obskurynę i nikotynę.

Widlak jałowcowaty jest rośliną objętą w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W ostatnich latach zmniejsza się liczba stanowisk, na których występuje.

Ciekawostki

Ze względu na bardzo łatwopalne zarodniki dawniej używano ich do wywoływania efektów specjalnych w teatrach, a także do czyszczenia kominów. Zarodników widłaka używano też do produkcji zasypki dla niemowląt, zasypki na rany, otaczania pigułek z lekarstwem, a także w odlewnictwie do wysypywania form odlewniczych dzwonów.

Bibliografia

Polakowski Benon, Rośliny chronione. Atlas, Warszawa 1995. pl.wikipedia.org, widłak jałowcowaty [28.06.2014]