Soplówka jeżowata: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Rezerwaty przyrody" na " ") |
|||
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
|grafika = hericium.jpg | |grafika = hericium.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Owocnik soplówki jeżowatej | + | |podpis grafiki = Owocnik soplówki jeżowatej. Fot. Lebrac. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Igelstachelbart,_Hericium_erinaceus.jpg Commons Wikimedia] |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
|Lista synonimów = }} | |Lista synonimów = }} | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | '''Soplówka jeżowata''' (''Hericium erinaceum'' (Bull.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny soplówkowatych (''Hericiaceae''), rzędu gołąbkowców (''Russullales''). | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | == Owocnik == | ||
| + | Owocnik soplówki jeżowatej w zarysie jest kulisty lub półkolisty, nierozgałęziony, wielkości 8–20 cm, lecz dorastający niekiedy nawet do 30 cm. Przyrasta do drzewa bokiem lub bulwiastą częścią, która w przypadku starszych okazów drewnieje. Jest on początkowo białawy, z wiekiem żółknący i ochrowobrązowy. Jego powierzchnia gęsto pokryta jest zwieszającymi się kolcami długimi do 4(6) cm i grubymi (przy podstawie) na 1,5–2 mm. | ||
| + | Kolce za młodu są białawożółte, później śmietankowe, na starość mają kolor od żółtopomarańczowego do siwobrązowawego. Miąższ owocnika jest mięsisty, elastyczny, sprężysty i nieco włóknisty. Ma biały kolor, jest zwarty i dziurkowany. | ||
| − | + | Smak jest słodkawy, a zapach grzybowy. Jest to gatunek o charakterystycznym wyglądzie, łatwy do oznaczenia. | |
<br/> | <br/> | ||
| + | == Rozmieszczenie i ekologia == | ||
| + | Rośnie w lasach liściastych ze starym drzewostanem jako grzyb saprotroficzny. Owocniki wyrastają późną jesienią, głównie na pniach starszych drzew w ich dolnej części, do wysokości kilku metrów, na uszkodzonych i martwych drzewach liściastych, głównie na [[buk zwyczajny|buku zwyczajnym]] i [[dąb szypułkowy|dębie szypułkowym]], lecz także na jabłoniach lub orzechach włoskich. | ||
| − | + | Jest to grzyb bardzo rzadki, znany tylko z kilku stanowisk w Polsce. Podlega ochronie prawnej. Znajduje się na ''Czerwonej liście roślin i grzybów Polski'', posiada status E – wymierający. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Belgii, Czechach, Szwajcarii, Niemczech, Danii, Anglii, Holandii, Szwecji oraz na Słowacji. | |
| − | + | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] soplówka jeżowata została odnotowana w [[Rezerwat Niedźwiedzie Wielkie|rezerwacie Niedźwiedzie Wielkie]]. | |
| − | |||
| + | == Wartość użytkowa == | ||
| + | Gatunek jadalny, uważany za smaczny, ale tylko w fazie młodych owocników. W Polsce podlega ochronie całkowitej, poza tym jest bardzo rzadki. | ||
| − | + | Grzyb uprawiany jest na Dalekim Wschodzie, gdzie uważany jest za przysmak, a także w amatorskiej uprawie w Polsce. | |
| − | + | == Ciekawostki == | |
| − | + | W Polsce występuje poza soplówką jeżowatą [[soplówka bukowa]] (''Hericium coralloides'') wyrastająca na drewnie drzew liściastych oraz soplówka jodłowa (''Hericium alpestre'') wyrastająca na drewnie drzew iglastych. Od soplówki jeżowatej różnią się znacznie kształtem owocnika i kolcami. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zobacz też == | |
| − | + | [http://www.grzyby.pl/gatunki/Hericium_erinaceum.htm grzyby.pl] [21.05.2014] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [http://obszary.natura2000.org.pl/index.php?s=obszar&id=495 obszary.natura2000.org.pl] [21.05.2014] | |
| − | |||
| − | == | ||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Wojewoda Władysław, Ławrynowicz Maria, ''Red list of the macrofungi in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70. | |
| − | Wojewoda | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Przyroda]] | + | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] |
| − | [[Kategoria: Grzyby]] | + | [[Kategoria: Grzyby Warmii i Mazur]] |
Aktualna wersja na dzień 16:25, 21 mar 2015
| Soplówka jeżowata | |
| | |
| Hericium erinaceum | |
| (Bull.) Pers. | |
 Owocnik soplówki jeżowatej. Fot. Lebrac. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby podstawkowe |
| Klasa | pieczarniaki |
| Rząd | gołąbkowce |
| Rodzina | soplówkowate |
| Rodzaj | soplówka |
| Gatunek | soplówka jeżowata |
| Synonimy | |
Soplówka jeżowata (Hericium erinaceum (Bull.) Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny soplówkowatych (Hericiaceae), rzędu gołąbkowców (Russullales).
Spis treści
Owocnik
Owocnik soplówki jeżowatej w zarysie jest kulisty lub półkolisty, nierozgałęziony, wielkości 8–20 cm, lecz dorastający niekiedy nawet do 30 cm. Przyrasta do drzewa bokiem lub bulwiastą częścią, która w przypadku starszych okazów drewnieje. Jest on początkowo białawy, z wiekiem żółknący i ochrowobrązowy. Jego powierzchnia gęsto pokryta jest zwieszającymi się kolcami długimi do 4(6) cm i grubymi (przy podstawie) na 1,5–2 mm.
Kolce za młodu są białawożółte, później śmietankowe, na starość mają kolor od żółtopomarańczowego do siwobrązowawego. Miąższ owocnika jest mięsisty, elastyczny, sprężysty i nieco włóknisty. Ma biały kolor, jest zwarty i dziurkowany.
Smak jest słodkawy, a zapach grzybowy. Jest to gatunek o charakterystycznym wyglądzie, łatwy do oznaczenia.
Rozmieszczenie i ekologia
Rośnie w lasach liściastych ze starym drzewostanem jako grzyb saprotroficzny. Owocniki wyrastają późną jesienią, głównie na pniach starszych drzew w ich dolnej części, do wysokości kilku metrów, na uszkodzonych i martwych drzewach liściastych, głównie na buku zwyczajnym i dębie szypułkowym, lecz także na jabłoniach lub orzechach włoskich.
Jest to grzyb bardzo rzadki, znany tylko z kilku stanowisk w Polsce. Podlega ochronie prawnej. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski, posiada status E – wymierający. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Belgii, Czechach, Szwajcarii, Niemczech, Danii, Anglii, Holandii, Szwecji oraz na Słowacji.
Na Warmii i Mazurach soplówka jeżowata została odnotowana w rezerwacie Niedźwiedzie Wielkie.
Wartość użytkowa
Gatunek jadalny, uważany za smaczny, ale tylko w fazie młodych owocników. W Polsce podlega ochronie całkowitej, poza tym jest bardzo rzadki.
Grzyb uprawiany jest na Dalekim Wschodzie, gdzie uważany jest za przysmak, a także w amatorskiej uprawie w Polsce.
Ciekawostki
W Polsce występuje poza soplówką jeżowatą soplówka bukowa (Hericium coralloides) wyrastająca na drewnie drzew liściastych oraz soplówka jodłowa (Hericium alpestre) wyrastająca na drewnie drzew iglastych. Od soplówki jeżowatej różnią się znacznie kształtem owocnika i kolcami.
Zobacz też
grzyby.pl [21.05.2014]
obszary.natura2000.org.pl [21.05.2014]
Bibliografia
Wojewoda Władysław, Ławrynowicz Maria, Red list of the macrofungi in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.
