Chruściki: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 82 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Zwierzę infobox | {{Zwierzę infobox | ||
| − | |nazwa zwyczajowa = kłódka / klajduk / obszywka | + | |nazwa zwyczajowa = chruścik / kłódka / klajduk / obszywka |
| − | |nazwa łacińska = Trichoptera | + | |nazwa łacińska = ''Trichoptera'' |
|TSN = | |TSN = | ||
|zoolog = | |zoolog = | ||
|okres istnienia = | |okres istnienia = | ||
| − | |grafika = | + | |grafika = chruscik.jpg |
| − | |opis grafiki = | + | |opis grafiki = Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Trichoptera_sp._%2815503684305%29.jpg http://commons.wikimedia.org] |
| − | |typ = | + | |typ = stawonogi |
| − | |podtyp = | + | |podtyp = tchawkowce |
| − | |gromada = | + | |gromada = owady |
| − | |rząd = | + | |rząd = chruściki |
| + | |rodzina = | ||
| + | |rodzaj = | ||
| + | |gatunek = | ||
| + | |synonimy = | ||
| + | |wikispecies = | ||
| + | |commons = | ||
}} | }} | ||
| + | '''Chruściki''' – rząd owadów o przeobrażeniu zupełnym. W formie dojrzałej chruścik przypomina ćmę. Ma przezroczyste skrzydła i układa je w stanie spoczynku dachowato, a nie jak ćmy poziomo czy jak motyle – w pionie. | ||
| + | Chruścik potocznie w różnych regionach nazywany bywa kłódką, klajdukiem lub obszywką. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | ==Charakterystyka== | ||
| + | Swoją nazwę łacińską – Trichoptera, czyli włoskoskrzydłe – zawdzięcza obecności u formy dojrzałej włosków na skrzydłach, co odróżnia go od motyla należącego do łuskoskrzydłych. | ||
| − | + | Larwy chruścika prowadzą wodny tryb życia. Charakterystyczną niektórych gatunków chruścików jest budowanie domków z przędzy jedwabnej, które służą chruścikom za schronienie bądź sieci łowne w przypadku chruścików bezdomkowych. | |
| − | + | W oparciu o faunę chruścików mogą być oznaczane wskaźniki naturalności dla oceny stopnia odkształcenia biocenoz. | |
| − | |||
| − | + | ==Występowanie== | |
| − | + | Najczęściej występujące na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] gatunki chruścika to: [[Hydroptila cornuta]], ''Hydroptila dampfi'', ''Hydroptila pulchricornis'', ''Hydroptica sparsa'', ''Orthotrichia costalis'', ''Agraylea sexmaculata'', ''Tricholei fagesii'', ''Oxyethira flavicornis'', ''Ecnomus tenellus'', ''Holocentropus dubius'', ''Holocentropus piscicornis'', ''Holocentropus stagnalis,'', ''Cyrnus crenaticornis'', ''Cyrnus flavidus'', ''Cyrnus insolotus'', ''Polycentropus flavomaculatus'', ''Hydropsyche siltalai'', ''Neureclipsis bimaculata'', ''Lype phaeopa'', ''Tinodes waeneri'', ''Hagenella clathrata'', ''Phryganea bipunctata'', ''Phryganea grandis'', ''Brachycentrus subnubilus'', ''Goera pilosa'', ''Apatania auricula'', ''Anabolia laevis'', ''Grammotaulius nitidus'', ''Glyphotaelius pellucidus'', ''Nemotaulius punctatolineatus'', ''Limnephilus auricula'', ''Limnephilus binotatus'', ''Limnephilus fuscicoris'', ''Limnephilus flavicornis'', ''Limnephilus stigma'', ''Halesus digitatus'', ''Molanna angustata'', ''Triaenodes bicolor'', ''Mystacides longicornis'', ''Mystacides nigra'', ''Athripsodes aterrimus'', ''Athripsodes cinereus'', ''Leptocerus tineiformis'', ''Leptocesus interruptus''. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
| − | * 11 grudnia w | + | * W Dniu Chruścika (11 grudnia) w [[Olsztyn|Olsztynie]] odbywa się spotkanie naukowców, studentów i osób spoza uczelni, zainteresowanych tematyką przyrodniczą oraz entomologiczną. Inicjatorem powstania w 2003 r. Dnia Chruścika był [[Lech Pietrzak]] (ówczesny doktorant w Katedrze Ekologii i Ochrony Środowiska na Wydziale Biologii i Biotechnologii [[Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie| Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego]]). Pierwszy raz Dzień Chruścika obchodzono w 2004 r. Jego głównym organizatorem jest olsztyński trichopterolog [[Stanisław Czachorowski]]. |
| − | + | * Chruściki to główny temat poruszany w biuletynie sekcji trichopterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego wydawanym przez UWM pod nazwą "Trichopteron". Pierwszy numer "Trichopterona" ukazał się w grudniu 2001 r. | |
| − | + | * Hubert Duprat jest twórcą ciekawych ozdób jubilerskich zrobionych dzięki chruścikom. Podrzucał on do akwariów z larwami chruścika kawałki złota oraz cennych kamieni. Zwierzęta budowały z nich swoje schronienia – domki (podobnie zachowują się w środowisku naturalnym, używając do budowy piasku, muszelek małych ślimaków, gałązek, liści, kamyczków). Stworzony w ten sposób surowiec Duprat wykorzystywał do produkcji ozdób. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | * | ||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | [http://www.leonardo.info/gallery/gallery314/duprat.html leonardo.info] [07.07.2014]<br> | ||
| + | [http://www.robale.pl/index/2/120 robale.pl] [07.07.2014]<br> | ||
| + | [http://www.uwm.edu.pl/czachor/dyda/D-chrust.htm Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie] [10.07.2014]<br> | ||
| + | [http://www.uwm.edu.pl/trichopteron/pl-index.htm Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Trichopteron] [10.07.2014]<br> | ||
| − | == | + | ==Bibliografia== |
| − | + | Czachorowski Stanisław, ''Chruściki (Trichoptera) jezior Polski – charakterystyka rozmieszczenia larw'', Olsztyn 1998, s. 156.<br/> | |
| − | + | [http://www.uwm.edu.pl/trichopteron/ uwm.edu.pl, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Trichopteron] [16.02.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.uwm.edu.pl/czachor/ uwm.edu.pl, Stanisław Czachorowski] [16.02.2014]<br/> | |
| − | |||
| − | [[Kategoria:Zwierzęta]] | + | [[Kategoria:Przyroda]] [[Kategoria:Zwierzęta Warmii i Mazur]] |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Olsztyn]] |
Aktualna wersja na dzień 09:09, 24 mar 2015
| chruścik / kłódka / klajduk / obszywka | |
| | |
| Trichoptera` | |
| Trichoptera | |
 Źródło: http://commons.wikimedia.org | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | stawonogi |
| Podtyp | tchawkowce |
| Gromada | owady |
| Rząd | chruściki |
Chruściki – rząd owadów o przeobrażeniu zupełnym. W formie dojrzałej chruścik przypomina ćmę. Ma przezroczyste skrzydła i układa je w stanie spoczynku dachowato, a nie jak ćmy poziomo czy jak motyle – w pionie.
Chruścik potocznie w różnych regionach nazywany bywa kłódką, klajdukiem lub obszywką.
Charakterystyka
Swoją nazwę łacińską – Trichoptera, czyli włoskoskrzydłe – zawdzięcza obecności u formy dojrzałej włosków na skrzydłach, co odróżnia go od motyla należącego do łuskoskrzydłych.
Larwy chruścika prowadzą wodny tryb życia. Charakterystyczną niektórych gatunków chruścików jest budowanie domków z przędzy jedwabnej, które służą chruścikom za schronienie bądź sieci łowne w przypadku chruścików bezdomkowych.
W oparciu o faunę chruścików mogą być oznaczane wskaźniki naturalności dla oceny stopnia odkształcenia biocenoz.
Występowanie
Najczęściej występujące na Warmii i Mazurach gatunki chruścika to: Hydroptila cornuta, Hydroptila dampfi, Hydroptila pulchricornis, Hydroptica sparsa, Orthotrichia costalis, Agraylea sexmaculata, Tricholei fagesii, Oxyethira flavicornis, Ecnomus tenellus, Holocentropus dubius, Holocentropus piscicornis, Holocentropus stagnalis,, Cyrnus crenaticornis, Cyrnus flavidus, Cyrnus insolotus, Polycentropus flavomaculatus, Hydropsyche siltalai, Neureclipsis bimaculata, Lype phaeopa, Tinodes waeneri, Hagenella clathrata, Phryganea bipunctata, Phryganea grandis, Brachycentrus subnubilus, Goera pilosa, Apatania auricula, Anabolia laevis, Grammotaulius nitidus, Glyphotaelius pellucidus, Nemotaulius punctatolineatus, Limnephilus auricula, Limnephilus binotatus, Limnephilus fuscicoris, Limnephilus flavicornis, Limnephilus stigma, Halesus digitatus, Molanna angustata, Triaenodes bicolor, Mystacides longicornis, Mystacides nigra, Athripsodes aterrimus, Athripsodes cinereus, Leptocerus tineiformis, Leptocesus interruptus.
Ciekawostki
- W Dniu Chruścika (11 grudnia) w Olsztynie odbywa się spotkanie naukowców, studentów i osób spoza uczelni, zainteresowanych tematyką przyrodniczą oraz entomologiczną. Inicjatorem powstania w 2003 r. Dnia Chruścika był Lech Pietrzak (ówczesny doktorant w Katedrze Ekologii i Ochrony Środowiska na Wydziale Biologii i Biotechnologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego). Pierwszy raz Dzień Chruścika obchodzono w 2004 r. Jego głównym organizatorem jest olsztyński trichopterolog Stanisław Czachorowski.
- Chruściki to główny temat poruszany w biuletynie sekcji trichopterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego wydawanym przez UWM pod nazwą "Trichopteron". Pierwszy numer "Trichopterona" ukazał się w grudniu 2001 r.
- Hubert Duprat jest twórcą ciekawych ozdób jubilerskich zrobionych dzięki chruścikom. Podrzucał on do akwariów z larwami chruścika kawałki złota oraz cennych kamieni. Zwierzęta budowały z nich swoje schronienia – domki (podobnie zachowują się w środowisku naturalnym, używając do budowy piasku, muszelek małych ślimaków, gałązek, liści, kamyczków). Stworzony w ten sposób surowiec Duprat wykorzystywał do produkcji ozdób.
Zobacz też
leonardo.info [07.07.2014]
robale.pl [07.07.2014]
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie [10.07.2014]
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Trichopteron [10.07.2014]
Bibliografia
Czachorowski Stanisław, Chruściki (Trichoptera) jezior Polski – charakterystyka rozmieszczenia larw, Olsztyn 1998, s. 156.
uwm.edu.pl, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Trichopteron [16.02.2014]
uwm.edu.pl, Stanisław Czachorowski [16.02.2014]
