Pupki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | We wczesnym średniowieczu znajdowała się tu osada [[Prusowie|pruska]], która położona była nad nieistniejącym już jeziorem. W 1357 roku [[kapituła warmińska]] nadała tu 40 łanów ziemi Prusowi Tolnekenowi, otrzymał on jednocześnie pozwolenie na budowę karczmy. Wieś opustoszała w wyniku wojen polsko-krzyżackich w XV wieku i na początku XVI wieku. W 1520 roku 28 łanów ziemi leżało tu odłogiem. Ponowne | + | We wczesnym średniowieczu znajdowała się tu osada [[Prusowie|pruska]], która położona była nad nieistniejącym już jeziorem. W 1357 roku [[kapituła warmińska]] nadała tu 40 łanów ziemi Prusowi Tolnekenowi, otrzymał on jednocześnie pozwolenie na budowę karczmy. Wieś opustoszała w wyniku wojen polsko-krzyżackich w XV wieku i na początku XVI wieku. W 1520 roku 28 łanów ziemi leżało tu odłogiem. Ponowne zasiedlanie wsi przeprowadzano do lat 60. XVI wieku. U schyłku tego wieku Pupki posiadały 53 łany i były wsią czynszową; na 40 łanach gospodarowali chłopi, trzy łany posiadał sołtys, zaś dziesięć łanów stanowiły łąki i las przeznaczone do użytku wszystkich mieszkańców. Przed 1772 rokiem wieś liczyła 40 łanów, które należały do sołtysa i 13 gospodarzy. W lutym 1807 roku przez wieś przemaszerowały oddziały rosyjskie gen. Leontija Bennigsena oraz francuskie marszałka Pierre'a Augereau. |
| − | Na początku XIX wieku w ramach reform uwłaszczeniowych tutejsi chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię; w 1820 roku wieś posiadała 28 budynków mieszkalnych. W czasie [[plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscytu 1920 roku]] za przyłączeniem do Polski nie padł tu żaden głos | + | Na początku XIX wieku w ramach reform uwłaszczeniowych tutejsi chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię; w 1820 roku wieś posiadała 28 budynków mieszkalnych. W czasie [[plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscytu w 1920 roku]] za przyłączeniem do Polski nie padł tu żaden głos, natomiast za Prusami Wschodnimi – 336 głosów. |
Obecnie we wsi działają trzy gospodarstwa agroturystyczne i pensjonaty, a także sklep spożywczo-przemysłowy. | Obecnie we wsi działają trzy gospodarstwa agroturystyczne i pensjonaty, a także sklep spożywczo-przemysłowy. | ||
| Linia 53: | Linia 53: | ||
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
| − | * | + | *szlak pieszy o długości 32 km – przebieg trasy: [[Gutkowo]] – [[Mątki]] – [[Jonkowo]] – [[Łomy]] – Pupki – [[Gołogóra]] – [[Skolity]] – [[Kalisty]] – [[Dąbrówka (gmina Świątki)|Dąbrówka]] – [[Konradowo]] |
| + | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*trzy tradycyjne warmińskie kapliczki przydrożne | *trzy tradycyjne warmińskie kapliczki przydrożne | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | [[Pupki ( | + | [[Pupki (gmina Łukta)]] |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
Syrwid Robert, ''Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność'', Jonkowo 2010.<br/> | Syrwid Robert, ''Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność'', Jonkowo 2010.<br/> | ||
| − | [http://www.jonkowo.pl/index.php?option=com_content&view=category&id=9&Itemid=137 Historia | + | [http://www.jonkowo.pl/index.php?option=com_content&view=category&id=9&Itemid=137 Historia Pupek, jonkowo.pl] [05.03.2014]<br/> |
[http://bip.warmia.mazury.pl/jonkowo_gmina_wiejska/161/Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego/ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo] [05.03.2014]<br/> | [http://bip.warmia.mazury.pl/jonkowo_gmina_wiejska/161/Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego/ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo] [05.03.2014]<br/> | ||
| − | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> |
| − | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/allenstein.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [ | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/allenstein.html Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/> |
[http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=12:przywilej-lokacyjny-pupek&catid=59:pozostale-zrodla-historyczne&Itemid=183 domwarminski.pl] [05.03.2014]<br/> | [http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=12:przywilej-lokacyjny-pupek&catid=59:pozostale-zrodla-historyczne&Itemid=183 domwarminski.pl] [05.03.2014]<br/> | ||
[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#2133/pl/i/pupki_-_warminskie_kapliczki ciekawemazury.pl] [05.03.2014] | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#2133/pl/i/pupki_-_warminskie_kapliczki ciekawemazury.pl] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Jonkowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Jonkowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 22:58, 27 mar 2015
| Pupki | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Jonkowo |
| Liczba ludności (2010) | 149 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pupki | |
| Położenie na mapie Polski  Pupki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pupki (niem. Pupkeim, od 1938 r. Tolnicken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 149 mieszkańców.
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Olszyńskim, 4 km na północny zachód od Jonkowa i 9 km na północny zachód od Olsztyna.
W lesie koło Pupek znajduje się pomnik przyrody – głaz narzutowy.
Dzieje miejscowości
We wczesnym średniowieczu znajdowała się tu osada pruska, która położona była nad nieistniejącym już jeziorem. W 1357 roku kapituła warmińska nadała tu 40 łanów ziemi Prusowi Tolnekenowi, otrzymał on jednocześnie pozwolenie na budowę karczmy. Wieś opustoszała w wyniku wojen polsko-krzyżackich w XV wieku i na początku XVI wieku. W 1520 roku 28 łanów ziemi leżało tu odłogiem. Ponowne zasiedlanie wsi przeprowadzano do lat 60. XVI wieku. U schyłku tego wieku Pupki posiadały 53 łany i były wsią czynszową; na 40 łanach gospodarowali chłopi, trzy łany posiadał sołtys, zaś dziesięć łanów stanowiły łąki i las przeznaczone do użytku wszystkich mieszkańców. Przed 1772 rokiem wieś liczyła 40 łanów, które należały do sołtysa i 13 gospodarzy. W lutym 1807 roku przez wieś przemaszerowały oddziały rosyjskie gen. Leontija Bennigsena oraz francuskie marszałka Pierre'a Augereau.
Na początku XIX wieku w ramach reform uwłaszczeniowych tutejsi chłopi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię; w 1820 roku wieś posiadała 28 budynków mieszkalnych. W czasie plebiscytu w 1920 roku za przyłączeniem do Polski nie padł tu żaden głos, natomiast za Prusami Wschodnimi – 336 głosów.
Obecnie we wsi działają trzy gospodarstwa agroturystyczne i pensjonaty, a także sklep spożywczo-przemysłowy.
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
- 1857 – 266 osób
- 1918 – 433 osoby
- 1933 – 424 osoby
- 1939 – 418 osób
Turystyka
- szlak pieszy o długości 32 km – przebieg trasy: Gutkowo – Mątki – Jonkowo – Łomy – Pupki – Gołogóra – Skolity – Kalisty – Dąbrówka – Konradowo
Zabytki
- trzy tradycyjne warmińskie kapliczki przydrożne
Zobacz też
Bibliografia
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Syrwid Robert, Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność, Jonkowo 2010.
Historia Pupek, jonkowo.pl [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
domwarminski.pl [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]
