Nowa Wieś Mała: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Nowa Wieś Mała | |nazwa = Nowa Wieś Mała | ||
| Linia 7: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Nowej Wsi Małej | |dopełniacz wsi = Nowej Wsi Małej | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = olsztyński | |powiat = olsztyński | ||
| Linia 31: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Nowa Wieś Mała''' (niem. ''Neuendorf bei Guttstadt'') – wieś sołecka | + | ''' Nowa Wieś Mała''' (niem. ''Neuendorf bei Guttstadt'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|gminie Dobre Miasto]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W roku 2010 wieś była zamieszkana przez 247 osób. |
| − | W latach | + | Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krystyna Łowczyk]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/dobre_miasto_gmina_miejsko_wiejska/47/43/Solectwa/ Wrota Warmii i Mazur] [12.10.2013]</ref>. |
| − | |||
| − | |||
| − | Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krystyna Łowczyk]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/dobre_miasto_gmina_miejsko_wiejska/47/43/Solectwa/ [ | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Miejscowość jest położona w północnej części [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]],w odległości 3,3 km od [[Dobre Miasto|Dobrego Miasta]]. | + | Miejscowość jest położona w północnej części [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]], w odległości 3,3 km od [[Dobre Miasto|Dobrego Miasta]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś została założona na 29 łanach przez biskupa [[Szymon Rudnicki|Szymona Rudnickiego]] w roku 1608. Kolejny z biskupów – [[Jan Albrecht Waza]] nadał | + | Wieś została założona na 29 łanach przez biskupa [[Szymon Rudnicki|Szymona Rudnickiego]] w roku 1608. Kolejny z biskupów – [[Jan Waza |Jan Albrecht Waza]] nadał 4 łany na okres 60 lat niejakiemu Kasprowi Karpińskiemu. Po jego śmierci ziemia przypadła w roku 1632 siostrze Karpińskiego. W 1656 roku Nowa Wieś Mała była zamieszkana przez sołtysa i 6 chłopów. Pod koniec lat 80. XVII wieku miejscowość liczyła już 24 osoby (sołtysa, 2 rybaków, zagrodnika, 9 komorników, 2 osoby starsze, 9 chłopów). W roku 1695 odnotowano liczbę 116 mieszkańców (24 rodziny, 57 kobiet i 59 mężczyzn). Wieś wchodziła w skład [[Parafia w Dobrym Mieście|parafii rzymskokatolickiej w Dobrym Mieście]]. |
| − | W grudniu 1701 roku ówczesny sołtys [[Łęgno| Łęgna]] ‒ Mateusz Maagk | + | W grudniu 1701 roku ówczesny sołtys [[Łęgno| Łęgna]] ‒ [[Mateusz Maagk]] ‒ otrzymał z rąk biskupa [[Andrzej Załuski| Andrzeja Chryzostoma Załuskiego]] wyspę na jeziorze w pobliżu Nowej Wsi Małej. W wykazach za lata 1702 i 1767 miejscowość pojawiła się jako osada chłopska. W 1817 roku wieś składała się z 21 domów zamieszkanych przez 105 osób. W 1939 roku Nowa Wieś Mała liczyła 191 mieszkańców. |
| − | Po zakończeniu [[II wojna światowa| II wojny światowej]] | + | Po zakończeniu [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]] pierwszym sołtysem wybrano [[H. Olszewska| H. Olszewską]]. W roku 1963 wieś zelektryfikowano. W miejscowości nie ma szkoły; dzieci uczęszczają do placówki w Dobrym Mieście. |
| + | |||
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach: | ||
| − | 1846 – 161 osób (3 ewangelików, 158 katolików; 24 domy | + | *1846 r. – 161 osób (3 ewangelików, 158 katolików; 24 domy) |
| − | |||
| − | |||
| − | + | *1871 r. – 206 osób (wszyscy katolicy; 27 domów) | |
| − | + | *1925 r. – 197 osób (5 ewangelików, 192 katolików; 30 domów) | |
| − | + | *1978 r. – 251 osób (43 gospodarstwa) | |
| − | + | *1984 r. – 185 osób (46 gospodarstw) | |
==Gospodarka== | ==Gospodarka== | ||
| − | W miejscowości działają | + | W miejscowości działają firmy handlowo–usługowe, sklepy spożywczo–przemysłowe, firmy budowlane oraz [[Zakład Suszenia i Uszlachetniania Warzyw M. Jaworski]]. |
<br/> | <br/> | ||
==Kultura== | ==Kultura== | ||
| − | W miejscowości istnieje [[Stowarzyszenie na Rzecz Mieszkańców Nowej Wsi Małej | + | W miejscowości istnieje [[Stowarzyszenie na Rzecz Mieszkańców Nowej Wsi Małej – "Mała wieś"]], które skupia się w swych działaniach na rozwoju lokalnym o charakterze społecznym i materialnym. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Turystyka== | ==Turystyka== | ||
| − | * | + | *szlak rowerowy o długości o długości 34 km – przebieg trasy: [[Knopin]] – [[Barcikowo]] – [[Międzylesie]] – [[Smolajny]] – [[Praslity]] – Nowa Wieś Mała – [[Głotowo]] – Knopin |
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[ | + | *[[Kaplica pw. Miłosierdzia Bożego w Nowej Wsi Małej|kaplica]] z 1905 |
| − | * | + | *kapliczka przydrożna wzniesiona w 1871 roku |
*7 kapliczek przydrożnych z początku XX stulecia | *7 kapliczek przydrożnych z początku XX stulecia | ||
| − | * | + | *kapliczka przydrożna wzniesiona w 1740 roku, przebudowana w XX wieku |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Suchenek Zygmunt, ''Dobre Miasto: skrawek uroczej Warmii'', Olsztyn 2011.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [10.11.2013] | |
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| Linia 93: | Linia 77: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olsztyński]] | |
| − | + | [[Kategoria: Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1601-1700]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 23:13, 27 mar 2015
| Nowa Wieś Mała | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Dobre Miasto |
| Liczba ludności (2010) | 247 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Nowa Wieś Mała | |
| Położenie na mapie Polski  Nowa Wieś Mała | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Nowa Wieś Mała (niem. Neuendorf bei Guttstadt) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W roku 2010 wieś była zamieszkana przez 247 osób.
Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krystyna Łowczyk[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość jest położona w północnej części Pojezierza Olsztyńskiego, w odległości 3,3 km od Dobrego Miasta.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona na 29 łanach przez biskupa Szymona Rudnickiego w roku 1608. Kolejny z biskupów – Jan Albrecht Waza nadał 4 łany na okres 60 lat niejakiemu Kasprowi Karpińskiemu. Po jego śmierci ziemia przypadła w roku 1632 siostrze Karpińskiego. W 1656 roku Nowa Wieś Mała była zamieszkana przez sołtysa i 6 chłopów. Pod koniec lat 80. XVII wieku miejscowość liczyła już 24 osoby (sołtysa, 2 rybaków, zagrodnika, 9 komorników, 2 osoby starsze, 9 chłopów). W roku 1695 odnotowano liczbę 116 mieszkańców (24 rodziny, 57 kobiet i 59 mężczyzn). Wieś wchodziła w skład parafii rzymskokatolickiej w Dobrym Mieście. W grudniu 1701 roku ówczesny sołtys Łęgna ‒ Mateusz Maagk ‒ otrzymał z rąk biskupa Andrzeja Chryzostoma Załuskiego wyspę na jeziorze w pobliżu Nowej Wsi Małej. W wykazach za lata 1702 i 1767 miejscowość pojawiła się jako osada chłopska. W 1817 roku wieś składała się z 21 domów zamieszkanych przez 105 osób. W 1939 roku Nowa Wieś Mała liczyła 191 mieszkańców. Po zakończeniu II wojny światowej pierwszym sołtysem wybrano H. Olszewską. W roku 1963 wieś zelektryfikowano. W miejscowości nie ma szkoły; dzieci uczęszczają do placówki w Dobrym Mieście.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
- 1846 r. – 161 osób (3 ewangelików, 158 katolików; 24 domy)
- 1871 r. – 206 osób (wszyscy katolicy; 27 domów)
- 1925 r. – 197 osób (5 ewangelików, 192 katolików; 30 domów)
- 1978 r. – 251 osób (43 gospodarstwa)
- 1984 r. – 185 osób (46 gospodarstw)
Gospodarka
W miejscowości działają firmy handlowo–usługowe, sklepy spożywczo–przemysłowe, firmy budowlane oraz Zakład Suszenia i Uszlachetniania Warzyw M. Jaworski.
Kultura
W miejscowości istnieje Stowarzyszenie na Rzecz Mieszkańców Nowej Wsi Małej – "Mała wieś", które skupia się w swych działaniach na rozwoju lokalnym o charakterze społecznym i materialnym.
Turystyka
- szlak rowerowy o długości o długości 34 km – przebieg trasy: Knopin – Barcikowo – Międzylesie – Smolajny – Praslity – Nowa Wieś Mała – Głotowo – Knopin
Zabytki
- kaplica z 1905
- kapliczka przydrożna wzniesiona w 1871 roku
- 7 kapliczek przydrożnych z początku XX stulecia
- kapliczka przydrożna wzniesiona w 1740 roku, przebudowana w XX wieku
Bibliografia
Suchenek Zygmunt, Dobre Miasto: skrawek uroczej Warmii, Olsztyn 2011.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.11.2013]
Przypisy
- ↑ Wrota Warmii i Mazur [12.10.2013]
