Dobre Miasto

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Dobre Miasto

Herb
Herb Dobrego Miasta
Kolegiata w Dobrym Mieście. Fot. Mieczysław Kalski
Kolegiata w Dobrym Mieście.
Fot. Mieczysław Kalski
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Dobre Miasto
Liczba ludności (2012) 10 671
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Dobre Miasto
Dobre Miasto
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Dobre Miasto
Dobre Miasto
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Baszta Bociania.
Fot. Mieczysław Kalski
Cerkiew w Dobrym Mieście.
Fot. Mieczysław Kalski
Biblioteka.
Fot. Mieczysław Kalski

Dobre Miasto (niem. Guttstadt) – miasto położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego. W 2012 roku miejscowość liczyła 10 671 mieszkańców. Funkcję burmistrza w latach 1990-2018 sprawował Stanisław Trzaskowski[1]. W Wyborach Samorządowych 2018 mandat burmistrza uzyskał Jarosław Kowalski.[2]

Położenie

Dobre Miasto jest położone na Warmii, na obszarze Pojezierza Olsztyńskiego, nad rzeką Łyną, w odległości około 25 km od Olsztyna.

Dzieje miejscowości

Miasto zostało wniesione na terenie dawnego osadnictwa ludności pruskiej. Dobre Miasto zostało założone przez ówczesnego biskupa warmińskiego Henryka Wogenapa w 1329 roku. Stanowiło centrum dóbr biskupich. Do 1811 roku pełniło rolę siedziby kapituły warmińskiej. Od 1466 do 1772 roku Dobre Miasto znajdowało się w granicach Rzeczpospolitej, zachowując charakter obszaru autonomicznego.

W XIV-XV wieku wzniesione zostały mury miejskie z trzema bramami wjazdowymi: Głotowską, Ornecką i Łąkową. Między 1357 a 1389 rokiem wybudowano zespół kolegiacki. W czasie kolejnej wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519–1521 Dobre Miasto zostało zajęte i spustoszone przez wojska księcia Albrechta Hohenzollerna.

W kolejnym stuleciu Dobre Miasto okupowały wojska szwedzkie (1626–1629), nękały je kontrybucje, grabieże, zniszczenia zabudowy mieszkalnej i gospodarczej, które doprowadziły do zubożenia ludności i klęski głodu. Epidemia dżumy, która pustoszyła Warmię na początku XVIII wieku, dotarła również do miasta.

W 1731 roku wzniesiono ratusz miejski. Jednak XVIII wiek to przede wszystkim czas wyniszczających pożarów, które miały miejsce w 1716, 1719, 1728, 1733 i 1771 roku. Ogień strawił większość miejskich zabudowań mieszkalnych i gospodarczych.

W XIX wieku miejscowość przez ponad 30 lat miała status miasta powiatowego. Na początku stulecia w miejscowości zaczęli się osiedlać żydowscy kupcy wraz z rodzinami. W 1816 roku miejscowa diaspora składała się z 10 rodzin. W 1855 roku zakończono budowę dobromiejskiej synagogi, a w latach 60. XIX w. pracę rozpoczęła żydowska szkoła powszechna. W 1852 roku wybudowano fabrykę saletry, a w 1882 roku ruszyła praca w fabryce sukna. Dobre Miasto uzyskało połączenie kolejowe z Olsztynem i Ornetą w 1884 roku.

Między 1823 a 1849 roku w Dobrym Mieście urzędował Sąd Powiatowy, a od 1879 Sąd Okręgowy. W 1905 roku uruchomiono fabrykę maszyn rolniczych. W okresie I wojny światowej miasto nie poniosło żadnych poważnych szkód, mimo że w sierpniu 1914 roku stacjonowały w nim wojska rosyjskie. W czasie Wielkiej Wojny Dobre Miasto było znane za sprawą Zakładu Galanterii Skórzanej Fischerów, który produkował osprzęt dla wojska. W 1929 roku miasto obchodziło 600-lecie powstania. Rok później zamieszkane było przez 5300 osób.

Oddziały Armii Czerwonej wkroczyły do Dobrego Miasta 2 lutego 1945 roku. Miasto zostało zniszczone w 65%. W sierpniu 1945 roku Dobre Miasto liczyło 435 mieszkańców. Pierwszym powojennym burmistrzem został Jan Majdecki.

W latach 1977-1989 w mieście działał Komitet Miejsko-Gminny PZPR.

Dobre Miasto należy do Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Cittaslow.

Gospodarka

Kultura

Organizacje i stowarzyszenia

Religia

Ludzie związani z miejscowością

Sport

Edukacja

Turystyka

Zabytki

Multimedia

Przypisy


Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2010-2011.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Suchenek Zygmunt, Dobre Miasto: skrawek uroczej Warmii, Olsztyn 2011.
stat.gov.pl. Ludność. Stan i struktura [10.12.2014].
Centrum Kultury w Dobrym Mieście [24.11.2014]
Stowarzyszenie Dom Warmiński [10.12.2014]
Baza Informacji Lokalnej [10.12.2014]
dobremiasto.com, oficjalny serwis Dobrego Miasta [10.12.2014]
dobremiasto.net [09.03.2015]
Wirtualny Sztetl [10.12.2014].