Bartłomiej Gross

Bartłomiej Gross
Data śmierci	1411 r.
Przyczyna śmierci	ścięcie toporem

Bartłomiej Gross, także: Grosse (zm. w 1411 r.) – burmistrz Gdańska, uczestnik bitwy grunwaldzkiej.

Życiorys

Gross był gdańskim burmistrzem. Niewykluczone, że uciekł z pola bitwy pod Grunwaldem. Pod koniec 1411 roku prawdopodobnie właśnie za to został ścięty na rozkaz wielkiego mistrza Heinricha von Plauen. Brat wielkiego mistrza, który był komturem, wezwał 6 kwietnia 1411 roku Bartłomieja Grossa wraz z burmistrzem Piotrem Netzko na zamek. Przypuszcza się, że obu zaproszono na ucztę; zostali ścięci toporem na rozkaz Plauena. Nie pozwolono im się wyspowiadać.

Żona Grossa, nie wiedząc o niczym, posłała mężowi żywność do więzienia. 13 kwietnia wydano zwłoki Bartłomieja Grossa. Pochowano go w Kościele Mariackim. Żona Grossa oskarżyła von Plauena o morderstwo, a ten zarządził konfiskatę mienia. Komtur chciał zastraszyć mieszczan i wymusić na nich posłuszeństwo. Egzekucje wywarły na gdańszczanach duże wrażenie. Władze Zakonu nałożyły na Gdańsk podatki. Zięć Bartłomieja Grossa Jakub Zan złożył skargę na zakon i oskarżył go przed cesarzem. Uzyskał pozew na rozprawę sądową. Zakon jednak uzyskał od cesarza Fryderyka III wyrok potępiający Związek Pruski i skazujący go na rozwiązanie. Doszło do wypowiedzenia posłuszeństwa zakonowi i przystąpienia do akcji zbrojnej przeciw niemu.

Bibliografia

J. Długosz, Banderia Prutenorum, wyd. K. Górski, Warszawa 1958.
J. Długosz [1415-1480], Grunwald 1410: proelii descriptio auctoris Joannis Dlugossi = opisanie bitwy według Jana Długosza = mušio aprašymas pagal Janą Dlugošą = popis bitvy podle Jana Długosze = Yan Dlugosqa köre urusmanin tasviri = Schlachtenbeschreibung nach Jan Długosz = a description of the battle according to Jan Długosz = description de la bataille d'apres Jan Długosz = opisanie bitvy po Ânu Dlugošu = opis bitvi za Ânom Dlugošem, [moderator doctrinae deditus Jan Gancewski; moderator editionem ducens Anna Westfeld], Olsztyn 2010.
Jana Długosza Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, przekł. J. Mrukówna, oprac. J. Garbacik, K. Pieradzka, Warszawa 1982.
Kronika konfliktu Władysława króla polskiego z Krzyżakami w roku Pańskim 1410, przekład J. Danka, A. Nadolski, Olsztyn 1987.
M. Duczmal, Jagiellonowie. Leksykon biograficzny, Kraków 1996.
S. Ekdahl, Die Schlacht bei Tannenberg, t. 1. Einführung und Quellenanlage, Berlin 1982.
Encyklopedia historii Polski. Dzieje polityczne, t. 1-2, Warszawa 1994-1995.
S. Jóźwiak, K. Kwiatkowski, A. Szweda, S. Szybkowski, Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w latach 1409-1411, Malbork 2010.
L. Kolankowski, Polska Jagiellonów. Dzieje polityczne, Olsztyn 1991.
A. Nadolski, Grunwald. Problemy wybrane, Olsztyn 1990.
A. Nikżentaitis, Witold i Jagiełło, Poznań 2000.
Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1978 - .
J. Sikorski, Bohaterowie Grunwaldu, Olsztyn 2010.