Dmusy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zabytki:) |
|||
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Dmusy | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Dmusów |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| − | |powiat = | + | |powiat = piski |
| − | |gmina = | + | |gmina = Biała Piska |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Dmusy''' (niem. ''Dmussen'',od 1938 r. ''Dimussen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)|gminie Biała Piska]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 114 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Zbigniew Bruszkiewicz]]<ref> [http://www.bialapiska.eu/ Strona Gminy Biała Piska] [20.09.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | W latach | ||
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś położona jest na terenie [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]], w odległości ok. 10,5 km na wschód od [[Biała Piska|Białej Piskiej]], w pobliżu [[Jezioro Borowe|Jeziora Borowego]]. Około 1,5 km na zachód od wsi znajduje się [[Czarne Bagno]] (Czarna Biel), natomiast 1 km na północ od wsi znajduje się [[Góra Jelonka |Jelonka]] (Jelenia Góra), góra o wysokości 178 m n.p.m. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | Wieś | + | Wieś otrzymała przywilej w 1495 roku – lecz istniała już wcześniej – na [[Prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] na 10 łanach, nadanych [[Stanisław Myszka| Stanisławowi Myszce]], [[Michał Grabowski| Michałowi Garbowskiemu]] i [[Mikołaj Cwalina |Mikołajowi Cwalinie]] oraz [[Jakub Dymus |Jakubowi]] i [[Mikołaj Dymus| Mikołajowi]] Dymusom; ponadto otrzymali oni 3 łany łąk między [[Lisy|Lisami]] a [[Lipińskie|Lipińskimi]]. Od nazwiska braci(?) Dymusów (Dimussy) wieś przybrała nazwę, która w XV i XVI wieku brzmiała najczęściej: ''Demssen'', ''Dimusse'' lub ''Dmussen''. We wrześniu 1710 roku dotarła do wsi wielka epidemia dżumy; w jej wyniku zmarło 14 mieszkańców. |
| − | + | Dmusy długo należały do [[Parafia ewangelicka w Drygałach|parafii ewangelickiej w Drygałach]], dopiero w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej parafii w [[Skarżyn|Skarżynie]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Od 1737 roku istniała w Dmusach szkoła. W 1935 roku zatrudnionych było w niej dwóch nauczycieli, a uczęszczało 83 uczniów. | Od 1737 roku istniała w Dmusach szkoła. W 1935 roku zatrudnionych było w niej dwóch nauczycieli, a uczęszczało 83 uczniów. | ||
| − | |||
| + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | ||
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: |
| − | 1857 – 90 osób | + | *1857 r. – 90 osób |
| − | 1864 – 115 osób | + | *1864 r. – 115 osób |
| − | 1867 – 132 osoby | + | *1867 r. – 132 osoby |
| − | 1933 – 266 osób | + | *1933 r. – 266 osób |
| − | 1939 – 266 osób | + | *1939 r. – 266 osób |
| + | == Religia == | ||
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim |parafii rzymskokatolickiej w Rożyńsku Wielkim]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | * | + | *zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane |
| − | * | + | *budynek karczmy z początku XX wieku, murowany |
| − | * | + | *dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku; pochowane są tu trzy cywilne ofiary I wojny światowej |
| − | * | + | *chałupa murowana z początku XX wieku |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | == Bibliografia == | |
| − | + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | |
| − | + | Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51-57.<br/> | |
| − | + | vonHippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, ss. 83-157.<br/> | |
| − | + | ''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.<br/> | |
| − | + | Sawicki Ryszard, ''Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna'', Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 52-77.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73-90.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.09.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Deutsche Verwaltungsgeschichte]] [10.09.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.bip.bialapiska.pl/ Strona Urzędu Gminy Biała Piska] [10.09.2013]<br/> | |
| + | [http://www.bialapiska.eu/ Strona Gminy Biała Piska] [20.09.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [15.07.2014] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | + | <references/> | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat piski]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)]] |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1401-1500]] |
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 11:17, 1 kwi 2015
| Dmusy | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Biała Piska |
| Liczba ludności (2010) | 114 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-230 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Dmusy | |
| Położenie na mapie Polski  Dmusy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Dmusy (niem. Dmussen,od 1938 r. Dimussen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 114 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Zbigniew Bruszkiewicz[1].
Położenie
Wieś położona jest na terenie Pojezierza Ełckiego, w odległości ok. 10,5 km na wschód od Białej Piskiej, w pobliżu Jeziora Borowego. Około 1,5 km na zachód od wsi znajduje się Czarne Bagno (Czarna Biel), natomiast 1 km na północ od wsi znajduje się Jelonka (Jelenia Góra), góra o wysokości 178 m n.p.m.
Dzieje miejscowości
Wieś otrzymała przywilej w 1495 roku – lecz istniała już wcześniej – na prawie magdeburskim na 10 łanach, nadanych Stanisławowi Myszce, Michałowi Garbowskiemu i Mikołajowi Cwalinie oraz Jakubowi i Mikołajowi Dymusom; ponadto otrzymali oni 3 łany łąk między Lisami a Lipińskimi. Od nazwiska braci(?) Dymusów (Dimussy) wieś przybrała nazwę, która w XV i XVI wieku brzmiała najczęściej: Demssen, Dimusse lub Dmussen. We wrześniu 1710 roku dotarła do wsi wielka epidemia dżumy; w jej wyniku zmarło 14 mieszkańców. Dmusy długo należały do parafii ewangelickiej w Drygałach, dopiero w 1902 roku zostały włączone do nowo utworzonej parafii w Skarżynie.
Od 1737 roku istniała w Dmusach szkoła. W 1935 roku zatrudnionych było w niej dwóch nauczycieli, a uczęszczało 83 uczniów.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 90 osób
- 1864 r. – 115 osób
- 1867 r. – 132 osoby
- 1933 r. – 266 osób
- 1939 r. – 266 osób
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Rożyńsku Wielkim.
Zabytki
- zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane
- budynek karczmy z początku XX wieku, murowany
- dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku; pochowane są tu trzy cywilne ofiary I wojny światowej
- chałupa murowana z początku XX wieku
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51-57.
vonHippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, ss. 83-157.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Sawicki Ryszard, Dzieje wsi i parafii Skarżyn. Monografia historyczno-pastoralna, Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 52-77.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73-90.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte] [10.09.2013]
Strona Urzędu Gminy Biała Piska [10.09.2013]
Strona Gminy Biała Piska [20.09.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [15.07.2014]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Biała Piska [20.09.2013]
