Ostrykół: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia:) |
|||
| (Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Ostrykół | |nazwa = Ostrykół | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Ostrykoła |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Ostrykół. Zabytkowy kościół.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Ostrykół. Zabytkowy kościół<br>Fot. Mieczysław Kalski |
|rodzaj miejscowości =wieś sołecka | |rodzaj miejscowości =wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 17: | Linia 15: | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
|liczba ludności = 202 | |liczba ludności = 202 | ||
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna =(+48) 87 | |strefa numeracyjna =(+48) 87 | ||
|kod pocztowy =19-335 | |kod pocztowy =19-335 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Ostrykół''' (niem. ''Ostrokollen'', ''Scharfenrade'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ełcki|powiecie ełckim]], w [[Prostki (gmina wiejska)|gminie Prostki]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 202 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krystyna Janczurewicz]]<ref> [http://bip.warmia.mazury.pl/prostki_gmina_wiejska/98/Solectwa/ Wrota Warmii i Mazur] [29.08.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | W latach | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | < | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | ==Położenie== | |
| + | Miejscowość położona w odległości 3,2 km od [[Prostki|Prostek]]. [[Jezioro Toczyłowo]] jest oddalone od wsi o 4,5 km. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Informacje o miejscowości pojawiają się w spisie podatkowym z 1522 roku. Wieś (zapisana jako ''Prostke Melkienn'') miała liczyć 40 łanów, z których zasiedlono wówczas 17. Wieś została lokowana na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] w 1548 roku. W przywileju lokacyjnym widnieje już nazwa ''Ostrokola''. Książę [[Albrecht Hohenzollern]] nadał 40 łanów ziemi niejakiemu Daćbogowi, sołtysowi z Prostek oraz mieszkańcom wsi Ostrykół (co wskazuje, że miejscowość istniała już przed 1538 rokiem). W krótkim czasie przy kościele wybudowano wiejską szkołę, a parafia, która powstała w 1538 roku, powiększała nieustannie zasób biblioteki. Szkołę wiejską założono przy kościele niedługo po powstaniu wsi. Według źródeł szkoła funkcjonowała w okresie 1740–1742. | |
| − | + | Podczas najazdu tatarskiego w roku 1656 wieś została doszczętnie spalona, łącznie z [[lkwim:Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ostrykole|kościołem parafialnym]] wybudowanym około 1538 roku i znajdującą się we wsi biblioteką. | |
| − | + | W 1913 roku wieś liczyła 400 mieszkańców. W 1920 roku zlikwidowano miejscową parafię, którą przeniesiono do Prostek. W roku 1938 zmieniono urzędową nazwę wsi z ''Ostrokollen'' na ''Scharfenrade''. W 1939 roku Ostrykół zamieszkiwały 222 osoby. | |
| + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | ||
| + | == Religia == | ||
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Antoniego Padewskiego w Prostkach |parafii rzymskokatolickiej w Prostkach]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | == Zabytki == | ||
| + | *[[lkwim:Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ostrykole|drewniany kościół]] odbudowany w 1667 roku, odrestaurowany w roku 1933; przy wejściu znajduje się tablica pamiątkowa ku czci poległych w czasie [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]] 164 mieszkańców parafii | ||
| + | *fragmenty pomnika poległych, wmurowane w ogrodzenie kościoła; pierwotnie pomnik znajdował się na placu przed wejściem do świątyni | ||
| + | *mogiła żołnierza rosyjskiego, poległego w czasie I wojny światowej, zlokalizowana na [[Cmentarz ewangelicki w Ostrykole|cmentarzu ewangelickim]] | ||
| + | *zbiorowa mogiła 6 mieszkańców wsi, którzy zostali zabici przez Rosjan w 1914 roku; zlokalizowana na cmentarzu ewangelickim | ||
| − | + | == Ludzie związani z miejscowością == | |
| − | + | *[[Michał Grodzki]] (1682–1747) – tłumacz na język polski niemieckich pieśni religijnych, poeta, autor pieśni [["Mur w Prusach w 1709 roku"]], która ukazała się drukiem w 1711 roku w Królewcu | |
| − | + | *[[Sebastian Fedorowicz]] (zm. 1778) – pierwszy nauczyciel w ełckiej szkole w latach 1730-1734 | |
| − | * | + | *bliski współpracownik [[Gustaw Gizewiusz |Gustawa Gizewiusza]] – [[Jan Stern]] – pastor z Ostrykoła |
| − | [[ | ||
| − | <br/> | + | == Bibliografia == |
| + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| + | Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, ''Warmia. Mazury'', Białystok 1998.<br/> | ||
| + | Kawecki Jan, Roman Bolesław, ''Ełk. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1970.<br/> | ||
| + | ''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/> | ||
| + | Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. <br/> | ||
| + | Rzempołuch Andrzej, ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=5801&p_token=0.5122207514746726/ Bank Danych Lokalnych GUS] [27.07.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/lyck.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [27.07.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/ostrykol/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [27.07.2013] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | + | <references/> | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat ełcki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Prostki (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1501-1600]] |
| − | [[ | ||
Aktualna wersja na dzień 11:33, 1 kwi 2015
| Ostrykół | |
| | |
 Ostrykół. Zabytkowy kościół
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ełcki |
| Gmina | Prostki |
| Liczba ludności (2010) | 202 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 19-335 |
| Tablice rejestracyjne | NEL |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Ostrykół | |
| Położenie na mapie Polski  Ostrykół | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Ostrykół (niem. Ostrokollen, Scharfenrade) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Prostki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 202 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krystyna Janczurewicz[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość położona w odległości 3,2 km od Prostek. Jezioro Toczyłowo jest oddalone od wsi o 4,5 km.
Dzieje miejscowości
Informacje o miejscowości pojawiają się w spisie podatkowym z 1522 roku. Wieś (zapisana jako Prostke Melkienn) miała liczyć 40 łanów, z których zasiedlono wówczas 17. Wieś została lokowana na prawie chełmińskim w 1548 roku. W przywileju lokacyjnym widnieje już nazwa Ostrokola. Książę Albrecht Hohenzollern nadał 40 łanów ziemi niejakiemu Daćbogowi, sołtysowi z Prostek oraz mieszkańcom wsi Ostrykół (co wskazuje, że miejscowość istniała już przed 1538 rokiem). W krótkim czasie przy kościele wybudowano wiejską szkołę, a parafia, która powstała w 1538 roku, powiększała nieustannie zasób biblioteki. Szkołę wiejską założono przy kościele niedługo po powstaniu wsi. Według źródeł szkoła funkcjonowała w okresie 1740–1742.
Podczas najazdu tatarskiego w roku 1656 wieś została doszczętnie spalona, łącznie z kościołem parafialnym wybudowanym około 1538 roku i znajdującą się we wsi biblioteką.
W 1913 roku wieś liczyła 400 mieszkańców. W 1920 roku zlikwidowano miejscową parafię, którą przeniesiono do Prostek. W roku 1938 zmieniono urzędową nazwę wsi z Ostrokollen na Scharfenrade. W 1939 roku Ostrykół zamieszkiwały 222 osoby.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Prostkach.
Zabytki
- drewniany kościół odbudowany w 1667 roku, odrestaurowany w roku 1933; przy wejściu znajduje się tablica pamiątkowa ku czci poległych w czasie I wojny światowej 164 mieszkańców parafii
- fragmenty pomnika poległych, wmurowane w ogrodzenie kościoła; pierwotnie pomnik znajdował się na placu przed wejściem do świątyni
- mogiła żołnierza rosyjskiego, poległego w czasie I wojny światowej, zlokalizowana na cmentarzu ewangelickim
- zbiorowa mogiła 6 mieszkańców wsi, którzy zostali zabici przez Rosjan w 1914 roku; zlokalizowana na cmentarzu ewangelickim
Ludzie związani z miejscowością
- Michał Grodzki (1682–1747) – tłumacz na język polski niemieckich pieśni religijnych, poeta, autor pieśni "Mur w Prusach w 1709 roku", która ukazała się drukiem w 1711 roku w Królewcu
- Sebastian Fedorowicz (zm. 1778) – pierwszy nauczyciel w ełckiej szkole w latach 1730-1734
- bliski współpracownik Gustawa Gizewiusza – Jan Stern – pastor z Ostrykoła
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
Kawecki Jan, Roman Bolesław, Ełk. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1970.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
Bank Danych Lokalnych GUS [27.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [27.07.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [27.07.2013]
Przypisy
- ↑ Wrota Warmii i Mazur [29.08.2013]
