Glitajny (gmina Bartoszyce): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
Linia 6: | Linia 6: | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
|zdjęcie = Dwór w Glitajnach.jpg | |zdjęcie = Dwór w Glitajnach.jpg | ||
− | |opis zdjęcia = Dwór w Glitajnach | + | |opis zdjęcia = Dwór w Glitajnach.<br>Fot. Mieczysław Kalski. |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
− | }} | + | }} |
− | ''' Glitajny ''' (niem. ''Glittehnen'') – | + | ''' Glitajny ''' (niem. ''Glittehnen'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bartoszyce (gmina wiejska)|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. |
− | + | Miejscowość w 2009 roku liczyła 12 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Kinkajmy]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Sergiusz Sobótka]]<ref>[http://gmina-bartoszyce.pl/wykaz-soltysow/ gmina-bartoszyce.pl] [05.03.2014]</ref>. | |
− | Miejscowość w 2009 roku liczyła 12 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Kinkajmy]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Sergiusz Sobótka]]<ref>http://gmina-bartoszyce.pl/wykaz-soltysow/ [ | + | <br/><br/> |
− | |||
− | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Linia 40: | Linia 38: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
− | + | Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to niewielki majątek szlachecki. Do roku 1816 Glitajny miały stanowić własność rodu von Eulenburg. Między 1816 a 1834 rokiem należały do rodziny von Negerlein. Od 1834 roku przez kolejnych 21 lat Glitajny były w posiadaniu rodziny Goebel. | |
− | + | W 1857 roku Glitajny liczyły 77 mieszkańców. Pod koniec XIX wieku wraz z folwarkami [[Węgoryty]] i [[Witoszyn]] majątek obejmował obszar 583 ha, zaliczał się więc do dóbr średniej wielkości. W 1905 roku majątek kupił Bruno Vonberg, który zajął się w Glitajnach hodowlą bydła rasy holenderskiej. W latach 20. XX wieku Glitajny znajdowały się w rękach Georga Bormanna, męża Gertrudy Vonberg, córki Bruna Vonberga. Małżeństwo mieszkało w majątku do 1945 roku. Glitajny do 1945 roku należały do parafii ewangelickiej w Bartoszycach. | |
+ | Po II wojnie światowej wieś weszła w skład sołectwa [[Węgoryty]]. Na bazie dawnego majątku uruchomiono tu Państwowe Gospodarstwo Rolne Glitajny. Jego organizatorem i kierownikiem był [[Stefan Błociszewski]]. Według spisu powszechnego z 1983 roku istniały tu 23 budynki mieszkalne stojące w zwartej zabudowie. We wsi działał klub i świetlica. Glitajny liczyły wówczas 58 mieszkańców. Szkołę we wsi założono po II wojnie światowej, a zlikwidowano w latach 70. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
− | *[[Dwór w Glitajnach| | + | *[[Dwór w Glitajnach|dwór]] klasycystyczny z pierwszej połowy XIX wieku |
− | * | + | W 1940 roku przeprowadzono ostatni remont dworu. Obecnie budynek znajduje się w bardzo złym stanie technicznym i coraz szybciej popada w ruinę. |
− | + | *założenie dworsko-parkowe w stanie szczątkowym | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
− | <br/> | + | == Zobacz też == |
+ | *[[Glitajny (gmina Korsze)]] | ||
+ | == Bibliografia == | ||
+ | ''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987. | ||
+ | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | ||
+ | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
+ | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
+ | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#818/pl/i/glitajny,_zabytkowy_dwor| ciekawemazury.pl] [05.03.2014]<br/> | ||
+ | [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/6081,glitajny-klasycystyczny-dwor-%28xix-w-%29.html| polskaniezwykla.pl] [05.03.2014]<br/> | ||
+ | [http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [05.03.2014]<br/> | ||
+ | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bartoszyce (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] |
Aktualna wersja na dzień 07:44, 10 kwi 2015
Glitajny | |
| |
Dwór w Glitajnach.
Fot. Mieczysław Kalski. | |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | bartoszycki |
Gmina | Bartoszyce |
Sołectwo | Kinkajmy |
Liczba ludności (2009) | 12 |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Glitajny (niem. Glittehnen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2009 roku liczyła 12 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Kinkajmy, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Sergiusz Sobótka[1].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, na południe od Jeziora Kinkajmskiego, 8 km na południowy wschód od Bartoszyc, na zachód od drogi wojewódzkiej nr 592.
Dzieje miejscowości
Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to niewielki majątek szlachecki. Do roku 1816 Glitajny miały stanowić własność rodu von Eulenburg. Między 1816 a 1834 rokiem należały do rodziny von Negerlein. Od 1834 roku przez kolejnych 21 lat Glitajny były w posiadaniu rodziny Goebel.
W 1857 roku Glitajny liczyły 77 mieszkańców. Pod koniec XIX wieku wraz z folwarkami Węgoryty i Witoszyn majątek obejmował obszar 583 ha, zaliczał się więc do dóbr średniej wielkości. W 1905 roku majątek kupił Bruno Vonberg, który zajął się w Glitajnach hodowlą bydła rasy holenderskiej. W latach 20. XX wieku Glitajny znajdowały się w rękach Georga Bormanna, męża Gertrudy Vonberg, córki Bruna Vonberga. Małżeństwo mieszkało w majątku do 1945 roku. Glitajny do 1945 roku należały do parafii ewangelickiej w Bartoszycach.
Po II wojnie światowej wieś weszła w skład sołectwa Węgoryty. Na bazie dawnego majątku uruchomiono tu Państwowe Gospodarstwo Rolne Glitajny. Jego organizatorem i kierownikiem był Stefan Błociszewski. Według spisu powszechnego z 1983 roku istniały tu 23 budynki mieszkalne stojące w zwartej zabudowie. We wsi działał klub i świetlica. Glitajny liczyły wówczas 58 mieszkańców. Szkołę we wsi założono po II wojnie światowej, a zlikwidowano w latach 70.
Zabytki
- dwór klasycystyczny z pierwszej połowy XIX wieku
W 1940 roku przeprowadzono ostatni remont dworu. Obecnie budynek znajduje się w bardzo złym stanie technicznym i coraz szybciej popada w ruinę.
- założenie dworsko-parkowe w stanie szczątkowym
Przypisy
- ↑ gmina-bartoszyce.pl [05.03.2014]
Zobacz też
Bibliografia
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]
polskaniezwykla.pl [05.03.2014]
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [05.03.2014]
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]