Karkajmy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
(→Zabytki) |
||
| (Nie pokazano 4 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 35: | Linia 35: | ||
==Dzieje miejscowości== | ==Dzieje miejscowości== | ||
| − | Wieś lokowana w XIV wieku. W 1312 roku biskup warmiński [[Eberhard z Nysy]] nadał rycerzom ''Bando'' i ''Tulegeden'' 3 łany na założenie wsi folwarcznej. Przywilej lokacyjny odnowiono w 1377 roku, a w 1403 roku obszar wsi został powiększony o 2,5 łana. Od połowy XVI wieku wieś należała do rodziny Dambitzów, a w 1656 roku do rodziny Białobrzeskich, następnie do braci Mollerów. Od początku XVIII wieku wieś była w rękach rodu van Schau.<br/> W 1709 roku mieszkańców zdziesiątkowała epidemia dżumy. W 1772 roku nowym właścicielem majątku został Justyn von Schau, posiadający także 81 włók w [[Bażyny|Bażynach]]. W 1783 roku do majątku należał młyn na Drwęcy Warmińskiej oraz leśniczówka. W 1820 roku we wsi było 13 domów i 102 mieszkańców. Na przełomie XIX i XX wieku majątek należał do rodu Kobylińskich. Po [[II wojna światowa| II wojnie światowej]] na jego obszarze utworzono [[Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR)| Państwowe Gospodarstwo Rolne]], dwór zaadoptowano na mieszkania. Wsie sołectwa nosiły wówczas nazwy: Karkajny i Bogatyń. W latach siedemdziesiątych powstała droga z Ornety do Bogatynia przez Karkajny oraz przedszkole i szkoła podstawowa. W obydwu wsiach były sklepy GS, a od 1990 do 2013 roku w Karkajnach funkcjonował sklep prywatny. Od 1972 do 1984 roku w | + | Wieś lokowana w XIV wieku. W 1312 roku biskup warmiński [[Eberhard z Nysy]] nadał rycerzom ''Bando'' i ''Tulegeden'' 3 łany na założenie wsi folwarcznej. Przywilej lokacyjny odnowiono w 1377 roku, a w 1403 roku obszar wsi został powiększony o 2,5 łana. Od połowy XVI wieku wieś należała do rodziny Dambitzów, a w 1656 roku do rodziny Białobrzeskich, następnie do braci Mollerów. Od początku XVIII wieku wieś była w rękach rodu van Schau.<br/> W 1709 roku mieszkańców zdziesiątkowała epidemia dżumy. W 1772 roku nowym właścicielem majątku został Justyn von Schau, posiadający także 81 włók w [[Bażyny|Bażynach]]. W 1783 roku do majątku należał młyn na Drwęcy Warmińskiej oraz leśniczówka. W 1820 roku we wsi było 13 domów i 102 mieszkańców. Na przełomie XIX i XX wieku majątek należał do rodu Kobylińskich. Po [[II wojna światowa| II wojnie światowej]] na jego obszarze utworzono [[Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR)| Państwowe Gospodarstwo Rolne]], dwór zaadoptowano na mieszkania. Wsie sołectwa nosiły wówczas nazwy: Karkajny i Bogatyń. W latach siedemdziesiątych powstała droga z Ornety do Bogatynia przez Karkajny oraz przedszkole i szkoła podstawowa. W obydwu wsiach były sklepy GS, a od 1990 do 2013 roku w Karkajnach funkcjonował sklep prywatny. Od 1972 do 1984 roku w wsi działała jednostka OSP. |
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim. | W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim. | ||
| − | W ostatnim czasie zmieniono | + | W ostatnim czasie zmieniono nazwę wsi na Karkajmy. |
| − | |||
| − | We wsi funkcjonuje firma rolnicza "PRODROL" Spółka z o.o., która powstała po upadku PGR-u; działa [[Stowarzyszenie Rozwoju Sołectwa Karkajmy]]. | + | We wsi funkcjonuje (od 1992 roku) firma rolnicza "PRODROL" Spółka z o.o., która powstała po upadku PGR-u; działa [[Stowarzyszenie Rozwoju Sołectwa Karkajmy]]. |
==Zabytki== | ==Zabytki== | ||
*ruiny [[lkwim:Dwór w Karkajmach| dworu]] wzniesionego w XVIII wieku | *ruiny [[lkwim:Dwór w Karkajmach| dworu]] wzniesionego w XVIII wieku | ||
| + | *krzyż grobowy i grób zarządcy majątku (z XIX w.) | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
Aktualna wersja na dzień 17:16, 21 kwi 2015
| Karkajmy | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | lidzbarski |
| Gmina | Orneta |
| Liczba ludności (2013) | 148[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Karkajmy | |
| Położenie na mapie Polski  Karkajmy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Karkajmy (niem. Korbsdorf; dawniej Karkajny) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta. Miejscowość w 2013 roku liczyła 148 mieszkańców[1]. W skład sołectwa wchodzą wsie Karkajmy i Bogatyńskie. Funkcję sołtysa sprawuje Henryk Szcząchor[2].
Położenie
Miejscowość położona jest w północno-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, około 4 km na południowy-zachód od Ornety.
Dzieje miejscowości
Wieś lokowana w XIV wieku. W 1312 roku biskup warmiński Eberhard z Nysy nadał rycerzom Bando i Tulegeden 3 łany na założenie wsi folwarcznej. Przywilej lokacyjny odnowiono w 1377 roku, a w 1403 roku obszar wsi został powiększony o 2,5 łana. Od połowy XVI wieku wieś należała do rodziny Dambitzów, a w 1656 roku do rodziny Białobrzeskich, następnie do braci Mollerów. Od początku XVIII wieku wieś była w rękach rodu van Schau.
W 1709 roku mieszkańców zdziesiątkowała epidemia dżumy. W 1772 roku nowym właścicielem majątku został Justyn von Schau, posiadający także 81 włók w Bażynach. W 1783 roku do majątku należał młyn na Drwęcy Warmińskiej oraz leśniczówka. W 1820 roku we wsi było 13 domów i 102 mieszkańców. Na przełomie XIX i XX wieku majątek należał do rodu Kobylińskich. Po II wojnie światowej na jego obszarze utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, dwór zaadoptowano na mieszkania. Wsie sołectwa nosiły wówczas nazwy: Karkajny i Bogatyń. W latach siedemdziesiątych powstała droga z Ornety do Bogatynia przez Karkajny oraz przedszkole i szkoła podstawowa. W obydwu wsiach były sklepy GS, a od 1990 do 2013 roku w Karkajnach funkcjonował sklep prywatny. Od 1972 do 1984 roku w wsi działała jednostka OSP.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego[3]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[4] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim. W ostatnim czasie zmieniono nazwę wsi na Karkajmy.
We wsi funkcjonuje (od 1992 roku) firma rolnicza "PRODROL" Spółka z o.o., która powstała po upadku PGR-u; działa Stowarzyszenie Rozwoju Sołectwa Karkajmy.
Zabytki
- ruiny dworu wzniesionego w XVIII wieku
- krzyż grobowy i grób zarządcy majątku (z XIX w.)
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Łącznie miejscowości: Karkajmy, Karkajmy Małe.
- ↑ Urząd Gminy Orneta
- ↑ Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
- ↑ Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Bibliografia
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Plan odnowy sołectwa Karkajmy na lata 2014-2021 [21.04.2015]
Bank Danych Lokalnych GUS [10.02.2015]
Urząd Gminy Orneta [10.02.2015]
Mapy Google Maps [10.02.2015]
