Rudziszki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
  |nazwa                = Pole-obowiązkowe 
+
  |nazwa                = Rudziszki
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe 
+
  |dopełniacz wsi        = Rudziszek
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              = rudziszki.jpg 
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          = Pałac w Rudziszkach.<br>Fot. Mieczysław Kalski   
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 17: Linia 15:
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
 
  |liczba ludności      = 248
 
  |liczba ludności      = 248
  |rok                  = 2009
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
 
  |kod pocztowy          =11-600
 
  |kod pocztowy          =11-600
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Rudziszki''' (niem. ''Raudischken'', od 1938 r. ''Raudingen'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat węgorzewski | powiecie węgorzewskim]], w [[gmina Węgorzewo|gminie Węgorzewo]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[administracja|administracyjnie]] należała do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
+
''' Rudziszki''' (niem. ''Raudischken'', od 1938 r. ''Raudingen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat węgorzewski | powiecie węgorzewskim]], w [[Węgorzewo (gmina miejsko-wiejska)|gminie Węgorzewo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie |województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 248 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Wojciech Olender]]<ref>[http://gmina.wegorzewo.sisco.info/?id=367/ Strona Gminy Węgorzewo] [30.08.2013]</ref>
 
+
<br/><br/>
 +
[[File:Pałac w Rudziszkach.jpg|thumb|right|290px|Pałac w Rudziszkach. Fot. Eume. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rudziszki2.jpg Commons Wikimedia] [03.11.2014] ]]
 +
==Położenie==
 +
Wieś położona jest w północnej części [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na [[Pojezierze Giżycko-Węgorzewskie|Pojezierzu Giżycko–Węgorzewskim]], 13 km na północ od [[Węgorzewo|Węgorzewa]], na wschód od drogi krajowej nr 63, około 2 km od granicy z obwodem kaliningradzkim. Około 4 km na zachód od wsi znajduje się jezioro [[Jezioro Oświn|Oświn]]. 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Wieś położona jest w  północnej części [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na [[Pojezierze Giżycko-Węgorzewskie|Pojezierzu Giżycko-Węgorzewskim]], 13 km na północ od [[Węgorzewo|Węgorzewa]], na wschód od drogi krajowej nr 63, około 2 km od granicy z [[obwód kaliningradzki|obwodem kaliningradzkim]]. Około 4 km na zachód od wsi znajduje się [[Jezioro Oświn]].
+
W pobliżu wsi znajdują się wały – pozostałości po dawnym grodzisku pruskim, błędnie wiązane z okresem wojen z XVII wieku i z tego powodu nazywane w okolicy „szańcami szwedzkimi”.
  
 +
Pierwsi chłopi – zapewne pochodzący z Litwy – osiedlili się tu w XVI wieku. Był to majątek szlachecki, którego właścicielami w XIX wieku była rodzina [[Rodzina Hassdorf |Hassdorfów]], a w następnym stuleciu (do 1945 roku) ród [[Rodzina von Below |von Below]]. Tutejszy pałac pochodzi z XVII wieku, przebudowany w latach 1800-1820. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojnie światowej]] w pałacu znajdowała się siedziba Wojsk Ochrony Pogranicza, zaś po pożarze w latach 50. XX w.został wyremontowany i zaadaptowany na Oddział [[Szpital Psychiatryczny w Węgorzewie|Szpitala Psychiatrycznego w Węgorzewie]].
  
<br/>
+
Data powstania tutejszej szkoły nie jest znana; wiadomo natomiast, że w 1935 roku pracowało w niej dwóch nauczycieli, zaś uczęszczało 83 dzieci. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono w 1947 roku; w połowie lat 60. XX w. obejmowała osiem klas.
 
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
W pobliżu wsi znajdują się wały – pozostałości po dawnym grodzisku pruskim, błędnie wiązane z okresem [[wojny szwedzkie|wojen z XVII wieku]] i z tego powodu nazywane w okolicy „szańcami szwedzkimi”.
 
 
 
Pierwsi chłopi – zapewne pochodzący z Litwy – osiedlili się tu w XVI wieku. Był to majątek szlachecki, którego właścicielami w XIX wieku była rodzina Hassdorfów, a w następnym stuleciu (do 1945 roku) ród von Below. Tutejszy pałac pochodzi z XVII wieku, przebudowany w latach 1800-1820. Po [[II wojna światowa w Prusach Wschodnich|II wojnie światowej]] w pałacu znajdowała się siedziba Wojsk Ochrony Pogranicza, zaś po pożarze w latach 50. został wyremontowany i zaadaptowany na Oddział [[Szpital Psychiatryczny w Węgorzewie|Szpitala Psychiatrycznego w Węgorzewie]].
 
 
 
Data powstania tutejszej szkoły nie jest znana; wiadomo natomiast, że w 1935 roku pracowało w niej dwóch nauczycieli, zaś uczęszczało 83 dzieci. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono w 1947 roku; w połowie lat 60. obejmowała ona osiem klas.
 
  
 
W Rudziszkach znajduje się planowane przejście graniczne z obwodem kaliningradzkim do Kryłowa.
 
W Rudziszkach znajduje się planowane przejście graniczne z obwodem kaliningradzkim do Kryłowa.
  
W skład sołectwa Rudziszki wchodzą wsie: Rudziszki, [[Łęgwarowo]], [[Pasternak]] i [[Zielony Ostrów]]. Funkcję sołtysa sprawuje [[Wojciech Olender]].<ref>http://gmina.wegorzewo.sisco.info/?id=367[data dostępu: 30.08.2013]</ref>.
+
W skład sołectwa Rudziszki wchodzą wsie: Rudziszki, [[Łęgwarowo]], [[Pasternak]] i [[Zielony Ostrów]].  
 
+
==Religia==
 +
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Józefa w Węgielsztynie |parafii rzymskokatolickiej w Węgielsztynie]].
 
<br/>
 
<br/>
  
[[File:Pozostałości pomnika ku czci poległych w I wojnie światowej.jpg|thumb|200px|Pozostałości pomnika ku czci poległych w czasie I wojny światowej]]
+
== Zabytki ==
 
+
*[[Zespół pałacowy w Rudziszkach|zespół pałacowo-parkowy]] z pałacem z XIX wieku
=== Zabytki: ===
+
*park w stylu angielskim; jeszcze w XX wieku rósł w nim jeden z najstarszych dębów w Polsce; poza tym pomniki przyrody: topola biała, trzy dęby szypułkowe, lipa drobnolistna
*[[Zespół pałacowy w Rudziszkach|Zespół pałacowo-parkowy]] z pałacem z XIX wieku.
+
*oranżeria z początków XIX wieku
*Park w stylu angielskim. Jeszcze w XX wieku rósł w nim jeden z najstarszych dębów w Polsce; poza tym pomniki przyrody: topola biała, trzy dęby szypułkowe, lipa drobnolistna.
+
*spichlerz z czerwonej cegły z 1922 roku
*Oranżeria z początków XIX wieku.
 
*Spichlerz z czerwonej cegły z 1922 roku.
 
 
 
 
 
[[File:Pałac w Rudziszkach.jpg|thumb|200px|Pałac w Rudziszkach]]
 
 
 
<br/>
 
  
=== Bibliografia: ===
+
== Bibliografia==
#Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'',  Olsztyn 2001.
+
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'',  Olsztyn 2001.<br/>
#Andrzej Wakar, Bohdan Wilamowski, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.
+
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.<br/>
#Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6148&p_token=0.8521947884692019 [data dostępu: 30.07.2013]
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6148&p_token=0.8521947884692019/ Bank Danych Lokalnych GUS] [30.07.2013]<br/>
 +
[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/rudziszki/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [03.11.2014] <br/>
 +
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Rudziszki/ Wikipedia] [03.11.2014]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
Linia 77: Linia 68:
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat węgorzewski]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 02:15, 29 paź 2013 (CET)
+
[[Kategoria: Węgorzewo (gmina miejsko-wiejska)]]  
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 15:12, 18 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]  
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 01:08, 16 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: 1501-1600]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 01:04, 16 wrz 2013 (CEST)
 
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat węgorzewski]]  [[Kategoria: gmina Węgorzewo]]
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 20:40, 12 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 08:25, 12 maj 2015

Rudziszki

Pałac w Rudziszkach.Fot. Mieczysław Kalski
Pałac w Rudziszkach.
Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat węgorzewski
Gmina Węgorzewo
Liczba ludności (2010) 248
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 11-600
Tablice rejestracyjne NWE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Rudziszki
Rudziszki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Rudziszki
Rudziszki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Rudziszki (niem. Raudischken, od 1938 r. Raudingen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Węgorzewo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 248 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Wojciech Olender[1]

Pałac w Rudziszkach. Fot. Eume. Źródło: Commons Wikimedia [03.11.2014]

Położenie

Wieś położona jest w północnej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na Pojezierzu Giżycko–Węgorzewskim, 13 km na północ od Węgorzewa, na wschód od drogi krajowej nr 63, około 2 km od granicy z obwodem kaliningradzkim. Około 4 km na zachód od wsi znajduje się jezioro Oświn.

Dzieje miejscowości

W pobliżu wsi znajdują się wały – pozostałości po dawnym grodzisku pruskim, błędnie wiązane z okresem wojen z XVII wieku i z tego powodu nazywane w okolicy „szańcami szwedzkimi”.

Pierwsi chłopi – zapewne pochodzący z Litwy – osiedlili się tu w XVI wieku. Był to majątek szlachecki, którego właścicielami w XIX wieku była rodzina Hassdorfów, a w następnym stuleciu (do 1945 roku) ród von Below. Tutejszy pałac pochodzi z XVII wieku, przebudowany w latach 1800-1820. Po II wojnie światowej w pałacu znajdowała się siedziba Wojsk Ochrony Pogranicza, zaś po pożarze w latach 50. XX w.został wyremontowany i zaadaptowany na Oddział Szpitala Psychiatrycznego w Węgorzewie.

Data powstania tutejszej szkoły nie jest znana; wiadomo natomiast, że w 1935 roku pracowało w niej dwóch nauczycieli, zaś uczęszczało 83 dzieci. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono w 1947 roku; w połowie lat 60. XX w. obejmowała osiem klas.

W Rudziszkach znajduje się planowane przejście graniczne z obwodem kaliningradzkim do Kryłowa.

W skład sołectwa Rudziszki wchodzą wsie: Rudziszki, Łęgwarowo, Pasternak i Zielony Ostrów.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Węgielsztynie.

Zabytki

  • zespół pałacowo-parkowy z pałacem z XIX wieku
  • park w stylu angielskim; jeszcze w XX wieku rósł w nim jeden z najstarszych dębów w Polsce; poza tym pomniki przyrody: topola biała, trzy dęby szypułkowe, lipa drobnolistna
  • oranżeria z początków XIX wieku
  • spichlerz z czerwonej cegły z 1922 roku

Bibliografia

Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [30.07.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [03.11.2014]
Wikipedia [03.11.2014]

Przypisy