Szyldak: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Dzieje miejscowości)
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Szyldak  
 
  |nazwa                = Szyldak  
Linia 6: Linia 4:
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe  
+
  |dopełniacz wsi        = Szyldaka  
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe    
+
  |zdjęcie              = szyldak.jpg    
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          = [[lkwim:Dwór w Szyldaku|Dwór w Szyldaku]].<br>Fot. Mirosław Garniec 
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Szyldak''' (niem. ''Schildeck'') – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda. Szyldak jest siedzibą sołectwa.
+
''' Szyldak''' (niem. ''Schildeck'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Ostróda (gmina wiejska)|gminie Ostróda]].  
 +
Do 1954 roku siedziba [[Gmina Szyldak|gminy Szyldak]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 839 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Marek Szostek]]
 +
<ref> [http://www.bip.gminaostroda.pl/modules.php?name=Sections&op=viewarticle&artid=625/ Bank Danych Lokalnych GUS] [29.08.2013]</ref>.
 +
<br/><br/>
  
Do 1954 roku siedziba gminy Szyldak. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
+
==Położenie==
 +
Miejscowość położona jest na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławsko–Ostródzkie]]), w odległości 14 km na południowy wschód od [[Ostróda|Ostródy]].
 +
<br/>
  
<br/>
+
== Dzieje miejscowości ==
 +
Wieś została założona w 1325 roku przez rycerza Johannesa Otatz. Przywilej lokacyjny uzyskała natomiast w 1335 roku. W pierwszej połowie XVIII wieku na terenie wsi wybudowano szkołę z inicjatywy francuskiego hugenota [[Jan Borée| Jana Borée]]. W 1577 roku kościół w Szyldaku był przypisany do parafii w [[Kraplewo|Kraplewie]]. Do XIX wieku majątek wielokrotnie zmieniał właścicieli. Dopiero od XIX stulecia do lat 20. XX wieku Szyldak stanowił własność rodziny [[Rodzina Hardt| Hardtów]]. W tym okresie w majątku działała gorzelnia, mleczarnia, prowadzono także hodowlę koni rasy wschodniopruskiej. W 1919 roku [[Lissa von Hardt]] poślubiła generała Günthera von Niebelschütz, który został rozstrzelany przez Rosjan w Szyldaku 26 stycznia 1945 roku. Na terenie wsi znajduje się wpisany do rejestru zabytków [[lkwim:Dwór w Szyldaku|dwór]] eklektyczny z przełomu XIX i XX wieku oraz [[Park krajobrazowy w Szyldaku|park krajobrazowy]] z tego okresu, a także zabudowania folwarczne.
 +
Po 1945 roku w miejscowości uruchomiono [[Stacja Hodowli Roślin w Szyldaku|Stację Hodowli Roślin]].
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.  
Miejscowość położona na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko-Ostródzkie), w odległości 14 km na południowy wschód od Ostródy.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
==Szkolnictwo==
 +
*[[Szkoła Podstawowa w Szyldaku|szkoła podstawowa]]
  
Wieś została założona w 1325 roku przez rycerza Johannesa Otatz. Przywilej lokacyjny uzyskała natomiast w 1335 roku.  W pierwszej połowie XVIII wieku na terenie wsi wybudowano szkołę z inicjatywy francuskiego hugenoty Jana Borée .  W 1577 roku kościół w Szyldaku był przypisany  do parafii w Kraplewie . Do XIX wieku majątek wielokrotnie zmieniał właścicieli. Dopiero od XIX stulecia do lat 20. XX wieku Szyldak stanowił własność  rodziny Hardtów. W tym okresie w majątku działała gorzelnia, mleczarnia, prowadzono także hodowlę koni rasy wschodniopruskiej. W 1919 roku Lissa von Hardt poślubiła generała Günthera von Niebelschütz, który został rozstrzelany przez Rosjan w Szyldaku 26 stycznia 1945 roku.  Na terenie wsi znajduje się wpisany do rejestru zabytków pałac eklektyczny z przełomu XIX i XX wieku oraz park krajobrazowy z tego okresu, a także zabudowania folwarczne.
+
== Zabytki==
Po 1945 roku w miejscowości uruchomiono Stację Hodowli Roślin.
+
*[[lkwim:Dwór w Szyldaku|dwór]] wzniesiony około 1910 roku; wraz z parkiem wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków; w północnej części zespołu zlokalizowane są zabudowania gospodarcze i inwentarskie; obecnie własność prywatna
<br/>
 
  
=== Zabytki: ===
+
===Ludzie związani z miejscowością===
Zachowany dwór wzniesiono około 1910 roku
+
*[[Michał Nahorski]] (1922–1980) – nauczyciel, kierownik miejscowej szkoły w latach 1948–1950
  
<br/>
+
== Bibliografia==
 +
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'',  Olsztyn 2001.<br/>
 +
''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'',  red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.<br/>
 +
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [11.08.2013]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [11.08.2013]<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [11.08.2013]
  
=== Bibliografia: ===
 
#Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'',  Olsztyn 2001.
 
#''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'',  red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
 
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
 
#Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu:11.08.2013]
 
#Deutsche Verwaltungsgeschichte:  http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html [data dostępu:11.08.2013]
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
  
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat ostródzki]]
 
+
[[Kategoria: Ostróda (gmina wiejska)]]
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 02:05, 28 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 12:05, 18 maj 2015

Szyldak

Dwór w Szyldaku.Fot. Mirosław Garniec
Dwór w Szyldaku.
Fot. Mirosław Garniec
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ostródzki
Gmina Ostróda
Liczba ludności (2010) 839
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-106
Tablice rejestracyjne NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Szyldak
Szyldak
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Szyldak
Szyldak
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Szyldak (niem. Schildeck) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda. Do 1954 roku siedziba gminy Szyldak. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 839 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Marek Szostek [1].

Położenie

Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko–Ostródzkie), w odległości 14 km na południowy wschód od Ostródy.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona w 1325 roku przez rycerza Johannesa Otatz. Przywilej lokacyjny uzyskała natomiast w 1335 roku. W pierwszej połowie XVIII wieku na terenie wsi wybudowano szkołę z inicjatywy francuskiego hugenota Jana Borée. W 1577 roku kościół w Szyldaku był przypisany do parafii w Kraplewie. Do XIX wieku majątek wielokrotnie zmieniał właścicieli. Dopiero od XIX stulecia do lat 20. XX wieku Szyldak stanowił własność rodziny Hardtów. W tym okresie w majątku działała gorzelnia, mleczarnia, prowadzono także hodowlę koni rasy wschodniopruskiej. W 1919 roku Lissa von Hardt poślubiła generała Günthera von Niebelschütz, który został rozstrzelany przez Rosjan w Szyldaku 26 stycznia 1945 roku. Na terenie wsi znajduje się wpisany do rejestru zabytków dwór eklektyczny z przełomu XIX i XX wieku oraz park krajobrazowy z tego okresu, a także zabudowania folwarczne. Po 1945 roku w miejscowości uruchomiono Stację Hodowli Roślin.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Szkolnictwo

Zabytki

  • dwór wzniesiony około 1910 roku; wraz z parkiem wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków; w północnej części zespołu zlokalizowane są zabudowania gospodarcze i inwentarskie; obecnie własność prywatna

Ludzie związani z miejscowością

  • Michał Nahorski (1922–1980) – nauczyciel, kierownik miejscowej szkoły w latach 1948–1950

Bibliografia

Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [11.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [11.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [11.08.2013]

Przypisy