Skurpie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(Utworzono nową stronę "{{Wieś infobox |nazwa = Skurpie |herb wsi = Pole-obowiązkowe |flaga wsi = Pole-obowiązkowe |herb artykuł = ...") |
|||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Skurpie | |nazwa = Skurpie | ||
− | |herb wsi = | + | |herb wsi = |
− | |flaga wsi = | + | |flaga wsi = |
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = | |dopełniacz wsi = | ||
|zdjęcie = Pole-obowiązkowe | |zdjęcie = Pole-obowiązkowe | ||
|opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | |opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | ||
− | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = działdowski | |powiat = działdowski | ||
Linia 22: | Linia 22: | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
− | |stopniN = 53 |minutN = | + | |stopniN = 53 |minutN = 17 |sekundN = |
− | |stopniE = | + | |stopniE = 20 |minutE = 07 |sekundE = |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
Linia 36: | Linia 36: | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
− | Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, | + | Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i [[Nizina Mazowiecka|Niziny Mazowieckiej]], 7 km na północny zachód od [[Działdowo|Działdowa]] i 19 km na wschód od [[Lidzbark|Lidzbarka]], na zachód od drogi wojewódzkiej nr 542. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
+ | Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. W 1480 roku Ludwik ze Słupu otrzymał od Zakonu 10 łanów w Skurpiu na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]]. W 1550 roku książę [[Albrecht Hohenzollern]] nadał tu dziedziczne sołectwo braciom Maćkowi, Hanuszowi i Andrzejowi Wilamowskim - dokument ten zachował się w rodzinie Wilamowskich w Skurpiu aż do 1945 roku. Skurpie należały do [[parafia ewangelicka w Burkacie|parafii ewangelickiej w Burkacie]]. | ||
+ | |||
+ | Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1717-1742). Obejmowała długo jedną klasę, ale gdy pod koniec następnego stulecia liczba uczniów przekroczyła setkę, wynajęto dodatkowy lokal u jednego z gospodarzy oraz ściągnięto do wsi drugiego nauczyciela. W 1899 roku wzniesiono przybudówkę, do której przeniesiono drugą klasę. Gdy liczba dzieci ponownie wzrosła, po raz kolejny wynajęto prywatne pomieszczenie na trzecią klasę oraz sprowadzono trzeciego nauczyciela. W Skurpiu istniała ponadto na przełomie XIX i XX wieku szkoła dokształcająca dla dziewcząt, a w 1912 roku otwarto szkołę dokształcającą dla chłopców. | ||
+ | |||
+ | Wieś została poważnie zniszczona podczas działań wojennych latem 1914 roku, ale odbudowano ją jeszcze przed końcem [[I wojna światowa|wojny]]. W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. | ||
+ | |||
Liczba mieszkańców | Liczba mieszkańców | ||
− | 1857 - | + | 1857 - 346 osób |
+ | |||
+ | 1889 - 495 osób | ||
+ | |||
+ | 1921 - 598 osób (łącznie wieś i folwark) | ||
− | + | 1931 - 543 osoby | |
− | + | 1936 - 550 osób | |
<br/> | <br/> | ||
+ | == Gospodarka == | ||
+ | We wsi działa zakład budowlano-remontowy, firma świadcząca usługi geodezyjne, zakład instalacji elektrycznej, sklep spożywczo-przemysłowy oraz zakład handlowy zajmujący się hurtową sprzedażą maszyn i urządzeń rolniczych, paliw stałych, ciekłych, gazowych i produktów pochodnych<ref>Dane z roku 2011: Plan odnowy miejscowości Skurpie, http://www.bip.plosnica.pl/?c=797</ref>. | ||
+ | <br/> | ||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
− | + | *[[lkwim:Hieronim Skurpski|Hieronim Skurpski]] (1914-2006) - malarz, rysownik, historyk sztuki, działacz kulturalny; urodził się w Skurpiu | |
+ | *[[lkwim:Bohdan Wilamowski|Bohdan Wilamowski]] (1914-1985) - działacz społeczny i polityczny, historyk zajmujący się dziejami Warmii i Mazur, rodem ze Skurpia | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
− | + | *Przykłady budownictwa z końca XIX i początku XX wieku (domy nr 4, 5, 10, 13, 21, 22, 23, 25, 28, 46, 48, 51, 62, 63, 64, 66, 67) | |
+ | *Cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, na wschodnim skraju wsi | ||
<br/> | <br/> | ||
Linia 63: | Linia 78: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
#''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966. | #''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966. | ||
+ | #''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. | ||
+ | #Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
− | #[http://www. | + | #Gminna ewidencja zabytków w: [http://www.bip.plosnica.pl/?c=1040| Gmina Płośnica. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, część I] [data dostępu: 12.11.2013]] |
+ | #[http://www.bip.plosnica.pl/?c=797| Plan odnowy miejscowości Skurpie] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013] | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
− | #http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html [data dostępu: 12.11.2013] | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/neidenburg.html| Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 12.11.2013] |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 22:53, 3 sty 2014
Skurpie | |
| |
Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
Państwo | ![]() |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | działdowski |
Gmina | Płośnica |
Liczba ludności (2010) | 355 |
![]() {{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Skurpie (niem. Skurpien) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Płośnica. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 355 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Iwona Motyka[1].
Spis treści
[ukryj]Położenie
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, 7 km na północny zachód od Działdowa i 19 km na wschód od Lidzbarka, na zachód od drogi wojewódzkiej nr 542.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. W 1480 roku Ludwik ze Słupu otrzymał od Zakonu 10 łanów w Skurpiu na prawie magdeburskim. W 1550 roku książę Albrecht Hohenzollern nadał tu dziedziczne sołectwo braciom Maćkowi, Hanuszowi i Andrzejowi Wilamowskim - dokument ten zachował się w rodzinie Wilamowskich w Skurpiu aż do 1945 roku. Skurpie należały do parafii ewangelickiej w Burkacie.
Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1717-1742). Obejmowała długo jedną klasę, ale gdy pod koniec następnego stulecia liczba uczniów przekroczyła setkę, wynajęto dodatkowy lokal u jednego z gospodarzy oraz ściągnięto do wsi drugiego nauczyciela. W 1899 roku wzniesiono przybudówkę, do której przeniesiono drugą klasę. Gdy liczba dzieci ponownie wzrosła, po raz kolejny wynajęto prywatne pomieszczenie na trzecią klasę oraz sprowadzono trzeciego nauczyciela. W Skurpiu istniała ponadto na przełomie XIX i XX wieku szkoła dokształcająca dla dziewcząt, a w 1912 roku otwarto szkołę dokształcającą dla chłopców.
Wieś została poważnie zniszczona podczas działań wojennych latem 1914 roku, ale odbudowano ją jeszcze przed końcem wojny. W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś - wraz z całą Działdowszczyzną - przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką.
Liczba mieszkańców
1857 - 346 osób
1889 - 495 osób
1921 - 598 osób (łącznie wieś i folwark)
1931 - 543 osoby
1936 - 550 osób
Gospodarka
We wsi działa zakład budowlano-remontowy, firma świadcząca usługi geodezyjne, zakład instalacji elektrycznej, sklep spożywczo-przemysłowy oraz zakład handlowy zajmujący się hurtową sprzedażą maszyn i urządzeń rolniczych, paliw stałych, ciekłych, gazowych i produktów pochodnych[2].
Ludzie związani z miejscowością
- Hieronim Skurpski (1914-2006) - malarz, rysownik, historyk sztuki, działacz kulturalny; urodził się w Skurpiu
- Bohdan Wilamowski (1914-1985) - działacz społeczny i polityczny, historyk zajmujący się dziejami Warmii i Mazur, rodem ze Skurpia
Zabytki
- Przykłady budownictwa z końca XIX i początku XX wieku (domy nr 4, 5, 10, 13, 21, 22, 23, 25, 28, 46, 48, 51, 62, 63, 64, 66, 67)
- Cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, na wschodnim skraju wsi
Bibliografia
- Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Gminna ewidencja zabytków w: Gmina Płośnica. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, część I [data dostępu: 12.11.2013]]
- Plan odnowy miejscowości Skurpie [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
- Skocz do góry ↑ http://www.bip.plosnica.pl/?c=92 [data dostępu: 5.12.2013]
- Skocz do góry ↑ Dane z roku 2011: Plan odnowy miejscowości Skurpie, http://www.bip.plosnica.pl/?c=797
Zobacz też